نرخ فقر در سيستان و بلوچستان 50درصد است

ميكاييل عظيمي، عضو سابق هيات علمي دانشگاه سمنان به اقداماتي كه تاكنون در برنامه‌هاي توسعه براي تمركززدايي از برنامه‌ريزي در كشور انجام شده، اشاره كرد و گفت: نرخ فقر در ايران، حدود 30درصد است، اما در استان سيستان و بلوچستان به بالاي 50درصد رسيده است.  اين استاد اقتصاد كه در نشست «دولت چهاردهم، توسعه منطقه‌اي و برنامه هفتم؛ يادآوري چند نكته اساسي»، در موسسه مطالعات دين و اقتصاد سخن مي‌گفت، اضافه كرد: مهم‌تر از پراكندگي جمعيت، بحث تراكم جمعيت به كيلومتر مربع است. در سطح ملي، نزديك به 50 نفر در هر كيلومتر مربع ساكن هستند اما در استان‌هايي اين عدد به كمتر از 10 مي‌رسد. يا بعضي استان‌ها، حتي يك شهر بالاي 100 هزار نفر هم ندارند؛ مانند استان كهگيلويه و بويراحمد. تهران به تنهايي بيش از 20درصد بنگاه‌هاي صنعتي را دارد. 
او افزود: علاوه بر اينها، تعداد مددجويان بهزيستي و كميته امداد هم نكات مهمي دارد، مهم‌تر اينكه استان سيستان و بلوچستان، چند درصد از مددجويان را دارد، ميزان درصد مددجويان هر استان اهميت دارد. اين رقم در برخي استان‌ها، 20درصد و در استان‌هاي ديگر به 40درصد هم مي‌رسد. 
وي مسائلي مانند محيط‌زيست، كارايي هزينه‌هاي دولت، مهاجرت، هزينه‌هاي صرفه مقياس را علاوه بر عدالت و فقرزدايي در مسير ضرورت توسعه منطقه‌اي قابل توجه دانست و افزود: وقتي درآمد سرانه استان‌ها را نگاه مي‌كنيم، شكاف‌هاي بسيار عميقي مي‌بينيم كه فاصله‌هاي وحشتناكي دارند.

  درباره  سازمان  برنامه  و  بودجه 
بسيار  اهمال  كرديم
وي با تاكيد بر اينكه ما بسيار درباره سازمان برنامه اهمال كرديم و از جاي خود خارج شده و از سوي ديگر از 1327 تا 1403، سازمان برنامه 38 رييس را به خود ديده و به ‌طور ميانگين هر رييس 2.5 سال سكاندار آن بوده است، ادامه داد: براي 28 ماده بسيار كليدي، از آنچه به عنوان قانون برنامه هفتم روي ميز است، بايد دولت آقاي پزشكيان برنامه بنويسد. مباحث جدي هنوز باقي است و گويا دولت آقاي پزشكيان بايد دوباره برنامه بنويسد. چند دهه‌اي است كه ما دچار رشد بسيار اندك و منفي هستيم و ميانگين رشد 10ساله ما به هيچ‌وجه قابل قبول نيست، اما در دوره آقاي خاتمي، با وجود اينكه در مقطعي قيمت نفت بسيار كاهش يافت، ما شاهد رشدهاي بالاي 6.5، 7 و زماني بالاي 7درصد بوديم.

  رشد كلان  اقتصادي  دچار  اخلال  مي‌شود
اين پژوهشگر توسعه با تاكيد بر اينكه اگر در پي رشد كلان اقتصادي هستيم، بايد به رويكرد منطقه‌اي بها دهيم در غير اين صورت، رشد كلان اقتصادي دچار اخلال خواهد شد، خاطرنشان كرد: سرزمين ايران، سرزمين پهناوري است. اداره اين سرزمين، با برنامه‌ريزي متمركز نشدني است. ما كمتر به اين موضوع بها داديم. نظارت‌هايي كه ما امروز بر برنامه‌ريزي توسعه داريم، مشمول نظارت برنامه‌اي نيست و بيشتر نظارت‌هايي از جنس نظارت بودجه‌اي و در سطح موافقتنامه‌ها است. برنامه‌ريزي بنا به تعريف، يك چرخه است و نه يك روند. اين‌گونه نيست كه از يك جايي شروع شود و در جايي پايان بگيرد، بلكه چرخه‌اي آشنا با محوريت تهيه، اجرا و نظارت است. قرار است از نظارت‌هاي سه‌گانه پيش از اجرا، حين اجرا و پس از اجرا، نكاتي را به عنوان درس‌آموخته ياد بگيريم كه در آن برنامه يا برنامه‌هاي بعدي استفاده كنيم. برنامه‌ريزي مفهومي فرآيندي است و از آن نقطه كه شروع شده دوباره به آن بر مي‌گرديم. نظارت هم بايد در چارچوب نظارت برنامه‌اي باشد.
به گزارش جماران، عظيمي ادامه داد: در سال‌هاي اخير، در گزارش‌هايي كه به عنوان پيوست برنامه‌ها طراحي شده، ضعف بسيار جدي ديده مي‌شود، آن ضعف جدي هم تبيين موضوع است. تبيين، همان تعريف روش‌شناسانه بحث است. اگر در بخش‌ها و مناطق صحبت از مشكلاتي در سطح توسعه است، بايد اين مشكلات را تبيين كنيم. تبيين، بيان چرايي وقوع پديده و فهم اينكه چه عواملي منجر به شكل‌گيري و بروز آن شده است، مي‌باشد. اينكه كدام عوامل مهم‌ترين‌ها هستند و شناسايي آنها، كليد موضوع است. قطار كردن مشكلات و موانع راهگشا نيست. رديف كردن شاخص‌ها و گزارش مشكلات، ميزان تخصيص پروژه‌ها و ديگر مسائلي از اين دست به هيچ‌وجه جايگزين تبيين نيست و بايد به سطح تحليل و تبيين مساله برسد.

  پزشكيان  تيم  مشخصي  تعيين  كند
عظيمي خاطرنشان كرد: ما از آقاي پزشكيان اين مطالبه را داريم و پيشنهاد مشخص من براي دولت ايشان اين است كه تيم مشخص با شايستگي‌ها و صلاحيت‌هاي لازم و كساني كه رويه‌ها را بشناسند، پيشينه را داشته باشند، شرايط اجرايي روي ميز را هم بشناسند، تمام اين تجربه را يك بار بازخواني كنند و به سمت احياي اين سازوكار بروند. همه آن تشكيلاتي كه بوده وجود دارد، اما انتظاري كه ما از آن داريم و در دستورالعمل‌ها و آيين‌نامه‌ها آمده، محقق نشده است.

  با سلام  و  صلوات  بودجه  تخصيص  مي‌دهند
اين استاد اقتصاد با بيان اينكه جلسات شوراي برنامه‌ريزي و توسعه استان‌ها تبديل به محلي شده‌اند كه با سلام و صلوات بودجه به برنامه‌ها تخصيص دهند، اين كاركرد شوراي برنامه‌ريزي و توسعه نيست، بلكه اين شوراي اداري است، گفت: سازمان برنامه و بودجه كشور، نيازمند توسعه سياسي و مدني است. به دلايلي جايگاه و كاركردهاي اين سازمان، دچار اختلال شده است. خبرهايي كه از داخل اين سازمان درباره جابه‌جايي افراد مي‌شود، اخبار خوبي نيست. در سال‌هاي گذشته، اتفاقات نامباركي در اين سازمان رخ داده كه باعث شده اين سازمان نتواند كاركردي كه انتظار مي‌رود را ايفا كند. عظيمي با بيان اينكه گزارش‌هاي انبوه بايد خلاصه و جمع‌بندي شود و حفره‌هاي گزارش‌هاي خاص تكميل شود، افزود: به عنوان يك شهروند از دولتي كه قول داده صداي همه را بشنود و گوش شنواي همه باشد و نه فقط يك گروه پرسروصدا، مطالبه مي‌كنيم كه صداي اين گروه از جامعه را هم بشنود، كساني كه در لايه‌هاي پايين توسعه، گير افتاده‌اند و دور از مركز هستند. كارشناساني هستند كه در مركز حضور ندارند اما وقتي با آنها صحبت مي‌كنيم، روشن است كه مي‌فهمند چرا استان‌هايي در اين لايه‌هاي پايين توسعه گير افتاده‌اند.