معدن مرگ

گلي ماندگار|

تا اين لحظه آمار جان باختگان حادثه معدن طبس 52 نفر اعلام شده است. بر اساس آخرين آمارها 70 معدنكار در اين محل مشغول به كار بوده‌اند. جان كارگران در برابر سود و زيان پيمانكاران و كارفرمايان هر روز بي‌ارزش‌تر مي‌شود. اين اولين‌بار نيست و آخرين بار هم نخواهد بود. هميشه مسوولان در چنين شرايطي براي تسليت گفتن و بيانيه صادر كردن آماده‌اند. سفرهاي تشريفاتي به منطقه نيز يكي ديگر از اقداماتي است كه انجام مي‌دهند، اما هيچ كدام در مواقع ضروري گوش شنوايي براي شنيدن كمبودها و نبودهايي كه باعث بروز چنين اتفاقات تلخي مي‌شود، ندارند. روز اول مهر قرار بود براي دانش‌آموزان يك روز خاطره ساز و شاد باشد. اما كودكان طبس روز خود را با غم يتيمي آغاز كردند. هنوز معلوم نيست چند دانش‌آموز اين منطقه اولين روز مهر براي‌شان اولين روز زندگي بدون پدر بوده است. اين‌بار بابا به جاي نان، جان داد و حالا آنها مانده‌اند و خانه‌اي كه چراغش به مدد بي‌مسووليتي و بي‌توجهي عده‌اي سودجو براي هميشه خاموش شده است. چند بار ديگر چنين اتفاقاتي بايد رخ بدهد كه مسوولان حداقل براي اينكه نشان دهند از حوادث پيش آمده شرمنده‌اند و با مردم همدردي مي‌كنند، استعفا دهند. چند معدن ديگر بايد روي سر معدنكاراني كه با حداقل حقوق ساعت‌هاي متمادي كار مي‌كنند تا بتوانند حداقل‌هاي معيشتي خانواده خود را تامين كنند بايد روي سرشان آوار شود تا ماجراي ايمني محل كار از سوي مسوولان جدي گرفته شود.

اين اتفاقات در ديگر كشورها هم رخ مي‌دهد اما...

فريد علياري، فعال كارگري و يكي از شاهدان عيني در طبس به «تعادل» مي‌گويد: مساله اينجاست كه وقتي از نبود حداقل امكانات ايمني در معادن كشور حرف مي‌زنيم در مورد چنين حوادث و اتفاقاتي هشدار مي‌دهيم. بارها و بارها در اين زمينه به مسوولان در وزارتخانه‌هاي مختلف نامه نوشته‌ايم. بارها و بارها در زمينه رفتارهاي خارج از چارچوب استانداردهاي جهاني ايمني پيمانكاران در محيط كار گزارش رد كرده‌ايم، اما متاسفانه هيچ‌وقت هيچ كس به اين مسائل رسيدگي نكرده است. او مي‌گويد: از صبح تا به حال سراغ هر مسوولي رفته‌ايم، مي‌گويند از اين دست اتفاقات در تمام دنيا رخ مي‌دهد. اما سوال اينجاست در يك سال گذشته آمار كشته‌شدگان معدن در ايران را با آمارهاي جهاني مقايسه كرده‌اند. اصلا كسي در اين باره تحقيقي انجام داده است. اينكه بگوييم اين اتفاقات اجتناب‌ناپذير است و در همه جا رخ مي‌دهد توجيه خوبي براي بي‌توجهي و بي‌مسووليتي مسوولان نيست.

علياري در ادامه مي‌گويد: چرا نبايد معدن‌هاي ما از كمترين امكانات ايمني مثل زنگ خطر براي با خبر كردن كارگران در مواقع بحراني محروم باشند. چند درصد معدن‌ها زنگ هشدار دارند؟ چند درصد كارگران معدن به لوازم ايمني هنگام كار مجهز هستند. چقدر از معدن‌هاي ما براي بروز چنين اتفاقاتي آماده‌سازي شده‌اند.

حذف صلاحيت ايمني پيمانكاران  از شروط مناقصه معدن

حسين شرافتي يكي ديگر از فعالان كارگري حاضر در طبس به «تعادل» مي‌گويد: وقتي آقايان با لابي مي‌توانند منافع خود را بر منافع كارگران ترجيح داده در اين بين مسوولان نيز با آنها همراه شوند ديگر چه انتظاري مي‌توانيم داشته باشيم كه كسي به فكر كاهش بروز چنين حوادث تلخي باشد. او مي‌افزايد: مسوولان و نمايندگان مجلس بايد در اين زمينه به مردم پاسخگو باشند. چرا بايد شرط صلاحيت ايمني پيمانكار از شروط مناقصه معدن حذف شود. مساله اينجاست كه تلاش‌هايي براي حذف كلي صلاحيت ايمني پيمانكار از تمامي كارگاه‌ها صورت گرفته و تا اين لحظه هم خبرها از موفقيت اين قشر در زمينه دسترسي به اهداف‌شان حكايت دارد.

جان كارگر چه زماني اينقدر بي‌ارزش شد

اين فعال كارگري در پايان مي‌گويد: سوال اصلي از مسوولان اين است كه چه زماني به اين نتيجه رسيدند كه جان كارگران در مقابل سود پيمانكار و كارفرما اينقدر بي‌ارزش شود. 52 نفر كشته شده‌اند. 52 انسان قرباني سوءمديريت و اهمال كاري شده‌اند. 52 خانواده سرپرست خود را از دست داده‌اند. دستور رسيدگي فوري رييس‌جمهور يا اعلام عزاي عمومي و انتشار بيانيه همدردي با بازماندگان چه دردي از اين خانواده‌ها دوا مي‌كند. چرا هيچ‌وقت مسوولان ما به فكر علاج واقعه قبل از وقوع نيستند.

حادثه مرگبار معدن طبس ناشي از اهمال سيستم‌هاي اجرايي و نظارتي است

رييس كانون عالي انجمن‌هاي صنفي كارگران ايران با ابراز همدردي و اعلام تسليت و تعزيت به جامعه كارگري به ويژه خانواده‌هاي كارگران جان باخته در معدن زغا‌ل‌سنگ طبس، اين حادثه را ناشي از اهمال در سيستم‌هاي اجرايي و نظارتي دانست و خواستار پاسخگويي مسوولان دستگاه‌هاي مربوطه در اين خصوص شد. سميه گلپور در گفت‌وگو با ايسنا، با انتقاد از پايين بودن مساله ايمن‌سازي در معادن حادثه‌اخير اظهار كرد: اين فاجعه دردناك حاصل اهمال در استانداردسازي و سالم‌سازي محيط كار از سوي مسوولان مربوطه در وزارت صمت، كار و بهداشت قلمداد مي‌شود. او با انتقاد شديد از تكرار اين‌گونه حوادث تلخ گفت: چرا نتايج و گزارشاتي كه منجر به حل اين معضل بزرگ كارگري در مشاغل سخت و زيان‌آوري چون معدنكاري مي‌شود در مورد حوادث تلخ قبلي نظير معدن يورت، معدن طزره و معدن شازند منتشر نمي‌شود؟ گلپور با يادآوري ارزش جان معدنكاران و لزوم توجه به اين اصل مهم از سوي صاحبان معادن گفت: در تمام دنيا غالبا كارگران معدن صاحب سهمي ولو اندك از معدني هستند كه در آن كار مي‌كنند، ولي آيا در معدن يورت، طزره و شازند نيز چنين است؟ اساسا ايمن‌سازي و استانداردسازي معادن چقدر اجرا مي‌شود؟

براي حفاظت از جان كارگران معدن برنامه‌اي وجود ندارد

به گفته او همه ساله حوادث معدني، جاده‌اي و حين اشتغال كارگران به ويژه كارگران ساختماني در مشاغل مختلف جان صدها و هزاران نفر را مي‌گيرد ولي براي حفاظت از جان كارگران معدن برنامه‌اي وجود ندارد و نكته جالب اين است كه بحث صلاحيت ايمني پيمانكاران از شروط مناقصه حذف مي‌شود.

مروري بر حوادث مرگبار معادن ايران ۱۲ كشته در معدن باب نيروز

فروردين ۸۸ شنيده‌شدن صداي انفجار در معدن باب نيروز زرند كارگران را شوكه كرد. دود و آتش از تونل خارج مي‌شد. همه مي‌دانستند سرنوشت شومي در انتظار كارگران داخل معدن است. در كمتر از يك ساعت ۱۲ جنازه از عمق چند صد متري زمين خارج شد تا تراژدي رقم بخورد. بررسي‌هاي تخصصي نشان داد جمع‌شدن گاز متان و تخليه‌نشدن آن باعث انفجار و مرگ ۱۲ معدنچي شد.

كشف اجساد معدنچيان بعد از ۱۱۴ روز

۲۳ آذر ۸۹ ريزش تونل شماره يك معدن اشكلي هجدك كرمان به نيروهاي امدادي اعلام شد، تيم‌هاي امدادي به محل حادثه رفتند و كارگران نگران معدن، از گرفتار شدن ۵ نفر از دوستان‌شان در عمق ۶۰۰ متري معدن خبر دادند. درنهايت مشخص شد همه آنها به علت ريختن صدها تن خاك و گرماي شديد داخل معدن جان خود را از دست داده‌اند. با اعلام مرگ كارگران تلاش براي پيداكردن جسد كارگران آغاز و ساعتي بعد تيم‌هاي امدادي يك جسد را خارج كردند. سرانجام ۱۳ روز بعد دو جسد ديگر در معدن پيدا شد. با توجه به خطرناك‌بودن عمليات جست‌وجو و امكان حادثه براي امدادگران عمليات پايان يافت و بالاخره بعد از ۱۱۴ روز از وقوع حادثه دو جسد باقيمانده داخل معدن پيدا و به بيرون منتقل شد.

۸ كشته در يال شمالي طبس

آذرماه سال ۹۱ كارگران معدن يال شمالي در ۲۵ كيلومتري طبس مثل هر روز براي كار و استخراج زغال سنگ وارد معدن شده و به سمت زير زمين حركت كردند. كارگران بارها گفته بودند كه انتهاي معدن تهويه ندارد و گازها خارج نمي‌شوند، اما گوش كسي بدهكار نبود. ساعتي از شروع كار نگذشته بود كه انفجاري زمين را لرزاند. با تلاش امدادگران ۴ جسد از انتهاي تونل خارج شد اما هيچ خبري از ۴ كارگر ديگر نبود. سرانجام روز بعد جسد ۴ كارگر از زير آوار ناشي از انفجار كشف و از تونل خارج شد. بررسي‌ها براي مشخص‌شدن علت اين حادثه نشان مي‌داد گاز متان داخل معدن با اكسيژن مخلوط شده و يك جرقه كوچك باعث انفجار در عمق معدن شده است.

تلخ‌ترين حادثه براي كارگران معدن

صبح روز سيزدهم ارديبهشت ۹۶ خبري تمام ايران را به بهت فرو برد. انفجار در معدن زمستاني يورت در آزادشهر گلستان باعث گرفتاري ده‌ها كارگر اين معدن زغال سنگ شد. محل حادثه تونلي بن‌بست بود و تنها يك راه خروج داشت، كارگران در عمق ۱۳۰۰ متري گرفتار شده بودند و هيچ راه تنفسي نداشتند. بالاخره اعلام شد كه ۴۳ كارگر و مهندس در عمق تونل شماره ۳ معدن گرفتار هستند. در پايان روز امدادگران وارد محل تجمع كارگران شده و ۳۵ جسد را كشف و به بيرون منتقل كردند. بررسي‌ها نشان مي‌داد هنوز اجساد ديگري در تونل هستند كه بايد خارج شوند، اما رسيدن به اجساد كار سختي بود. سرانجام ۶ روز بعد در ۱۹ ارديبهشت ابتدا ۷ جسد و ساعاتي بعد آخرين جسد مفقودي كشف شد.

مرگ در معدن منگنز

يكي از كارگران معدن منگنز قم هم در آخرين روز بهمن سال گذشته، بر اثر ريزش بخشي از معدن زير آوار محبوس و بعد از هفت ساعت جسدش پيدا شد. در اين اتفاق كه در عمق ۲۹۰ متري از سطح زمين رخ داد، يكي از كارگران معدنچي به نام «عدالت شيري» هنگام جابه‌جاكردن سنگ‌هاي معدني با لودر مخصوص در داخل تونل گرفتار شد. پس از اين حادثه امدادگران هلال احمر وارد عمل شده و بعد از هفت ساعت عمليات به لودر رسيدند اما راننده آن جان باخته بود.

مفقود شدن معدنكار شازند

روز يكشنبه ۲۷ خردادماه، ديواره كوه در معدن شن و ماسه شازند روي چهار معدنچي فرو ريخت و آنها زير خروارها خاك و سنگ جان سپردند. روز نخست با بيرون كشيدن اجساد دو نفر از كارگران محبوس، خانواده‌ها براي پيدا كردن دو جسد ديگر اطراف معدن، روزها و روزها چادر زدند و انتظار كشيدند تا بعد از گذشت حدود ۲۵روز، جسد سومين كارگر بيرون كشيده شد و در ادامه بازهم كار جست‌وجو براي پيدا كردن كارگر چهارم ادامه دارد و هنوز به نتيجه نرسيده است.