غلبه ريسك به بورس تهران
از ابتداي هفته بازارهاي مالي تحت تاثير اخبار جنگ قرار داشتند و روند اصلاحي را تجربه كردند. روز گذشته خبر شهادت سيد حسن نصرالله اعلام شد و همين خبر تمامي بازارهاي مالي را تحت تاثير منفي قرار داد. براي نمونه پس از خبر شهادت وي، دامنه نوسان بازار سرمايه محدود شد تا شوك ناشي از خبر شهادت در بازار تا حدود زيادي خنثي شود.
از ابتداي هفته بازارهاي مالي تحت تاثير اخبار جنگ قرار داشتند و روند اصلاحي را تجربه كردند. روز گذشته خبر شهادت سيد حسن نصرالله اعلام شد و همين خبر تمامي بازارهاي مالي را تحت تاثير منفي قرار داد. براي نمونه پس از خبر شهادت وي، دامنه نوسان بازار سرمايه محدود شد تا شوك ناشي از خبر شهادت در بازار تا حدود زيادي خنثي شود. شهادت سيدحسن نصرالله باعث شد كه بازارهاي مالي تغيير مسير بدهند. درمثالي ديگر ميتوان گفت كه روز گذشته اونس طلا، مثقال طلا، طلاي 18 عيار، سكه، دلار، نفت برنت، تتر و بيت كوين نزولي شدند، به نوعي ميتوان گفت كه بازارها به واسطه خبر شهادت و جنگ از پاي افتادند و احتمالا چند روزي زمان لازم باشد تا دوباره بازارها روند معمول خود را از سر بگيرند. همانطور كه گفته شد بورس تهران طي دو روز اخير روند نزولي داشته است و سازمان بورس براي اينكه شاخص سقوط سنگيني را متحمل نشود دامنه نوسان را محدود كرد.
درست است اين محدوديت دامنه نوسان برخلاف انتظار سرمايهگذاران بورسي بود؛ اما توانست شاخص را نجات بدهد تا مجدد شاهد سقوط اعداد نباشيم. در اصل سرمايهگذاران با محدوديت دامنه نوسان مشكل دارند ولي در شرايط خاص به صورت كوتاهمدت، محدوديت دامنه نوسان ميتواند تصميم نسبتا درستي باشد. محمدرضا اعلمي، كارشناس بازار سرمايه در خصوص تحديد دامنه نوسان نوشت: «در شرايطي كه بازار از حالت عادي خود خارج ميشود، يعني ريسكهاي سيستماتيك متوجه بازار سرمايه ميشوند، تصميمات سرمايهگذاران از ريل منطقي خود خارج ميشود و احساسات غالب ميشود. در اين شرايط متوليان و سياستگذاران بازار سرمايه بايد تصميماتي بگيرند كه سهامداران دچار ضرر نشوند و هنگامي كه عقلانيت به بازار بازگشت، سياستها به حالت اوليه بازگردند. تحديد دامنه نوسان به لحاظ مالي-رفتاري سبب ايجاد صف ميشود كه اين صفها به روزهاي بعدي نيز منتقل ميشوند. همچنين نقدينگي و ارزش معاملات را كاهش ميدهد كه تاثيرمنفي بر بازار خواهد گذاشت. اما مطابق قانون، متوليان بازار سرمايه امكان تعطيلي يكي دو روزه بازار سرمايه را در اختيار دارند. با توجه به تجربيات قبلي و موارد مطروحه در بالا، به نظر ميرسد تعطيلي بازار گزينه كم ايرادتري نسبت به تحديد دامنه باشد. حتي اگر تنشهاي منطقه ادامهدار باشد، افزايش حجم مبنا به جاي تحديد دامنه نوسان گزينه بهتري است. با افزايش حجم مبنا قيمت پاياني به راحتي جابهجا نميشود، نقدينگي و ارزش معاملات كاهش پيدا نميكند و صفهايي كه احساسي تشكيل شدند، زود از بين ميرود. مجموعه اين اثرات سبب ميشود كه سهامداران بلندمدتي نگراني بابت افزايش عرضهها نداشته باشند و كوتاهمدتيها نيز بعد از چندي، دست از فروشهاي همهجانبه خود برميدارند. اقدام سريع سازمان بابت تشكيل جلسه اضطراري، فارغ از اينكه تصميم اتخاذي خوب يا بد است، قابل قدرداني و ستايش است. يادمان نرود كه رييس سابق سازمان بورس، بعد از ۱۰۰ هزار واحد ريزش شاخص كلِ ناشي از شهادت اسماعيل هنيه، اين جلسه را تشكيل داد. باتوجه به شرايط نبايد انتظار خاصي از بازار سرمايه داشت؛ چراكه شرايط كنون عادي نيست و همهچيز تحت تاثير جنگ و شهادت قرار دارد، در اصل نبايد سرمايهگذاران بورسي انتظار داشته باشند كه در شرايط كنوني بورس روند روبه بالايي را تجربه كند. شهير محمدنيا، كارشناس بازار سرمايه ضمن تاكيد بر اينكه در مقطع كنوني شاخص كل خط روند نزولي كوتاهمدت را با يك كندل مارابوزو شكسته است، گفت: به همين دليل يك پولبك به خط روند شكسته شده خواهيم داشت. از طرف ديگر وضعيت شاخص هموزن از شاخص كل بهتر است اما به يك مقاومت رسيده، به همين دليل اين شاخص نيز اصلاح خواهد داشت. او با تاكيد بر اينكه اگر بازار سهام قرار بر اصلاح داشته باشد تا وسط هفته نوسانات منفي آن ادامه خواهد داشت، تصريح كرد: با توجه به افزايش تنشهاي سياسي منطقهاي فعلا بازار با چالش مواجه است. به همين دليل تا ميانه هفته روند اصلاحي ادامه دارد. بعد از آن بازار بايد به روند صعودي خود برگردد.
همچنين با وجود اين شرايط قيمت دلار نيمايي نيز بسيار مهم است؛ چراكه تعداد كمي از فعالان بازار سرمايه عقيده دارند كه وقايع رخ داده ميتواند قيمت دلار نيمايي را صعودي كند؛ اما بايد توجه داشت كه همچنان نمودارهاي نيمايي روبه بالاست. رشد دلار نيما در جهت واقعي شدن نرخ فروش شركتها نيز يكي از محركهاي قوي براي رونق بازار سهام است. با توجه به شرايط موجود به نظر ميرسد حذف موانع براي عبور از شاخص 2/2ميليون واحد و تثبيت بالاي اين محدوده ضروري است. در صورتي كه محركهاي بنيادي تقويت نشوند، انتظار ميرود نماگر اصلي بازار سهام روندي كاهشي را در پيش بگيرد. با تغيير شرايط به نفع بورس، شاخص كل با شكست سقف اين كانال اهداف بالاتري را دنبال خواهد كرد.
بازار از نگاه معاملات
طي دومين روز معاملاتي يعني يكشنبه، شاخص كل بورس تهران نسبت به معاملات روز گذشته 8 هزار و 876 واحد معادل 0.41 درصد پايينتر ايستاد و به تراز 2 ميليون و 137 هزار واحدي رسيد. همچنين شاخص كل هم وزن نيز يك هزار و 742 واحد معادل 0.25 درصد نسبت به معاملات روز گذشته كاهش داشت و در تراز 703 هزار و 682 واحدي ايستاد. شاخص كل فرابورس 38 واحد افت كرد كرد به رقم 22 هزار و 225 واحد رسيد. روز يكشنبه خالص تغيير مالكيت حقوقي به حقيقي بازار منفي شد و 847 ميليارد تومان پول حقيقي از بازار سهام خارج شد. اين سومين روز معاملاتي متوالي است كه بازار سرمايه نقدينگي از دست ميدهد و در اين مدت مجموعا هزار و 593 ميليارد تومان سرمايه از بازار خارج شده است. در اين روز نماد ونوين بيشترين ورود پول حقيقي را داشت كه ارزش آن 12 ميليارد تومان بود. پس از ونوين، نمادهاي بفجر و افق بيشترين ورود پول را داشتند. در سوي ديگر، بيشترين خروج پول حقيقي به نمادهاي وبملت، فولاد و خودرو تعلق داشت. روز گذشته نمادهاي فولاد، فملي و شستا نمادهاي قرمزپوش بورس بودند كه بيشترين اثر را در افت شاخص كل بورس داشتند. در سوي ديگر نمادهاي كگل، ومعادن و كچادنمادهاي سبزپوشي بودند كه بيشترين اثر مثبت را بر شاخص داشتند. در فرابورس نيز نمادهاي كگهر، وسپهر و فصبا بيشترين اثر كاهشي را بر شاخص كل داشتند و نمادهاي سامان، فزر و حسينا بيشترين اثر افزايشي را بر شاخص داشتند. در بين نمادهاي پرتراكنش بورس نيز نماد وبملت بيشترين تراكنش را داشت و فولاد و خگستر در رتبههاي بعدي بيشترين تراكنش قرار گرفتند. در فرابورس نيز فزر، زقيام و وسپهر بيشترين تراكنش را داشتند. روز يكشنبه ارزش معاملات كل بازار سهام به 5 هزار و 486 ميليارد تومان رسيد. ارزش معاملات اوراق بدهي در بازار ثانويه هزار و 905 ميليارد تومان بود. همچنين در روز مذكور ارزش معاملات خرد سهام با رشد 50 درصدي نسبت به روز شنبه به رقم 2 هزار و 904 ميليارد تومان رسيد. در معاملات شنبه، 204 نماد صف فروش داشتند و 62 نماد با صف خريد مواجه بودند و 11 درصد نمادها در محدوده خنثي قرار گرفتند. مجموع ارزش صفهاي خريد با رشد 25.7 درصدي نسبت به روز كاري قبل به 542 ميليارد تومان افزايش يافت و مجموع ارزش صفهاي فروش نيز با افزايش 50 درصدي به رقم هزار و 262 ميليارد تومان رسيد.