پرداخت 24 درصد وامهاي كشور توسط يك بانك
بانك مركزي در ابتداي هفته جاري، گزارش عملكرد بانكها در حوزه ارايه تسهيلات را ارايه كرد كه در ميان آنها، بانك قرضالحسنه مهر ايران توانسته سهم و جايگاه مهمي را به خود اختصاص دهد.
بانك مركزي در ابتداي هفته جاري، گزارش عملكرد بانكها در حوزه ارايه تسهيلات را ارايه كرد كه در ميان آنها، بانك قرضالحسنه مهر ايران توانسته سهم و جايگاه مهمي را به خود اختصاص دهد.
هرچند با توجه به سابقه طولاني عملكرد نظام بانكي ايران، به شكل سنتي بانكهاي بزرگي كه منابع و شعب بيشتري در اختيار دارند، در جدول عملكرد نيز سهمي بزرگ به خود اختصاص ميدهند، اما در حوزه ارايه تسهيلات به اقشار مختلف مردم شرايط متفاوت است و يك بانك قرضالحسنه توانسته جايگاه قابل توجهي را در اين حوزه به خود اختصاص دهد. اخيراً بانك مركزي طي گزارشي آمار تسهيلات پرداختي شبكه بانكي كشور (همه بانكها و موسسات اعتباري) را از ابتداي فروردين ماه سال جاري تا پايان مردادماه منتشر كرده كه بر اساس آن در مجموع هفت ميليون و ۸۳۲ هزار و ۲۵۹ قفره تسهيلات خرد و كلان به ارزش بيش از دو ميليون و ۲۹۵ هزار ميليارد تومان از سوي بانكها در اين بازه زماني پرداخت شده است.
مطابق اين گزارش، در محاسبه كل تسهيلات ارايه شده از سوي شبكه بانكي كشور پنج بانك ملت با ۵۵۰ هزار و ۴۷ فقره به ارزش ۴۰۹ هزار و ۸۸۳ ميليارد تومان (۴۰۹.۸ همت)، بانك ملي با يك ميليون و ۱۰ هزار و ۵۳۹ فقره به ارزش ۲۵۶ هزار و ۳۸۲ ميليارد تومان (۲۵۶.۳ همت)، بانك تجارت با ۳۵۶ هزار و ۷۶۸ فقره به ارزش ۲۴۴ هزار و ۹۹۱ ميليارد تومان (۲۴۴.۹ همت)، بانك صادرات با ۳۱۵ هزار و ۳۵۰ فقره به ارزش ۲۰۵ هزار و ۵۶۲ ميليارد تومان (۲۰۵.۵ همت) و بانك قرضالحسنه مهر ايران با يك ميليون و ۸۷۸ هزار و ۹۴۵ فقره به ارزش ۱۳۲ هزار و ۶۲۷ ميليارد تومان (۱۳۲.۶ همت) در جايگاه اول تا پنجم ميزان تسهيلات اعطا شده از سوي شبكه بانكي كشور قرار دارند.
به اين ترتيب بانك قرضالحسنه مهر ايران در رتبه پنجم اعطاي تسهيلات از نظر مبلغ قرار گرفته و بسياري از بانكهاي غير دولتي و جديد التأسيس سبقت گرفته است. البته اين بانك از نظر تعداد تسهيلات در سالهاي 1401، 1402 و همچنين 5 ماهه نخست سال جاري، بالاترين عملكرد را در سطح شبكه بانكي كشور داشته، بهطوري كه بر اساس آمار بانك مركزي تا پايان مرداد يك ميليون و 878هزار فقره تسهيلات پرداخت كرده و بهتنهايي حدود 24 درصد تعداد تسهيلات پرداختي كل كشور را به خود اختصاص داده است.
يكي از مهمترين موضوعاتي كه ميتوان در اين حوزه به آن توجه كرد، بحث گروههاي هدف دريافت اين تسهيلات است. بانك قرضالحسنه مهر ايران در اين حوزه توانسته به بيشترين افراد از اقشار كم درآمد وام بدهد و با توجه به قرضالحسنه بودن ساختار اعطاي اين تسهيلات، مشتريان بانكي نيز از اين طرحها بهشدت استقبال كردهاند.هرچند يكي از اصليترين مباني نظام بانكداري اسلامي، توجه به وام قرضالحسنه بوده، اما بخش مهمي از نظام بانكي كشور در اين حوزه عملكرد مطلوبي نداشتهاند. اين در حالي است كه حتي در حوزههايي مانند وام ازدواج و فرزندآوري نيز اين بانكهاي قرضالحسنه بودهاند كه عصاي دست شبكه بانكي كشور شدهاند، موضوعي كه چند هفته قبل مورد تأكيد قائم مقام بانك مركزي نيز قرار گرفت. وي با تأكيد بر اجراي سياست تشويقي در شبكه بانكي در قبال تسهيل و تسريع اعطاي تسهيلات قرضالحسنه ازدواج و فرزندآوري و همزمان، كنترل ابزارهاي پولي در نتيجه افزايش پرداخت تسهيلات تكليفي، افزود: از ابتداي سال جاري تا بيستم مردادماه امسال بالغ بر ۱۴.۳ همت تسهيلات فرزندآوري از سوي شبكه بانكي به متقاضيان پرداخت شده است. اين رقم، نسبت به تكليف تعيين شده براي شبكه بانكي در مدت مربوطه حدود ۴ همت عقبماندگي دارد. بانكهاي عامل در اين شرايط مكلف هستند با پرداخت سريعتر تسهيلات فرزندآوري طبق تكليف تعيين شده براي آنان توسط بانك مركزي، از تعداد متقاضيان در نوبت دريافت اين تسهيلات بكاهند و تسهيلات آنان را كه مدارك خود را نزد شبكه بانكي تكميل كردهاند (حدودا ۴۷هزار نفر) تا پايان مرداد ماه پرداخت كنند. قائم مقام بانك مركزي با اشاره به اضافه شدن دو بانك قرضالحسنه رسالت و مهر ايران براي پرداخت تسهيلات ازدواج و فرزندآوري تأكيد كرد: خوشبختانه با همكاري خوب شبكه بانكي در زمينه پرداخت تسهيلات ازدواج، بانكها ۴ درصد از تكليف تعيين شده براي ۵ ماهه سال جاري جلوتر هستند. با همكاري شبكه بانكي، حتما اجراي تكاليف تعيين شده در زمينه پرداخت تسهيلات قرضالحسنه ازدواج نيز يك ماه، به جلو انداخته ميشود و عملكرد اين بخش تا پايان مردادماه به ۵۰درصد خواهد رسيد كه به اين ترتيب ۴۶هزار نفر از متقاضيان دريافت تسهيلات ازدواج كه مدارك خود را نزد شبكه بانكي تكميل كردهاند از افراد در صف كاسته شده و زمينه براي پذيرش متقاضيان جديد در شبكه بانكي فراهم ميشود .
از سوي ديگر بانك مركزي روز گذشته، گزارشي از ميزان ارايه تسهيلات امهالي بانكها را نيز منتشر كرده است. تسهيلات امهالي بانكي يا امهال وام به فرآيند تأخير در پرداخت مبالغ معوقه يا اصل و جريمه به توافق بين بانك و مشتري اشاره دارد. به عبارت ديگر، در صورتي كه يك مشتري نتواند مبلغ اصل و جريمه را در زمان تعيين شده پرداخت كند، امهال تسهيلات انجام ميشود و امهال در تسهيلات به معناي مهلت دادن در بازپرداخت آن است كه البته بر اساس موقعيتهاي مختلف از شرايط ويژهاي برخوردار است.
تسهيلات امهالي در صورتي كه به نتيجه نرسند، ميتوانند منجر به تجميع مطالبات معوق بانكها شده و در نهايت به ناترازي منجر شوند. بر اساس اين آمار، بانك ملي ايران با ۲۷ هزار و ۲۷۹ فقره تسهيلات امهالي به ارزش ۱۰۸ هزار و ۸۷۸ ميليارد ريال (۱۰.۸۸ همت)، بانك گردشگري با ۵۲ فقره به ارزش ۱۰۸ هزار و ۴۳۸ ميليارد ريال (۱۰.۸۴ همت)، بانك تجارت با دو هزار و ۳۹۹ فقره به ارزش ۸۲ هزار و ۸۵۶ ميليارد ريال (۸.۲۸ همت)، بانك صادرات با هشت هزار و ۸۶۷ فقره به ارزش ۵۶ هزار و ۲۳۶ ميليارد ريال (۵.۶۲ همت) و بانك ملت يك هزار و ۷۱۱ فقره به ارزش ۴۵ هزار و ۹۳۸ ميليارد ريال (۴.۵۹ همت) در جايگاه اول تا پنجم ارايه تسهيلات امهالي از سوي شبكه بانكي قرار گرفتهاند.
آنچه كه در اين حوزه نيز جلبتوجه ميكند اين است كه بانك قرضالحسنه مهر ايران با وجود آنكه در ميان برترين بانكها در حوزه اعطاي تسهيلات قرار داشته، اما در حوزه تسهيلات امهالي عملكردي منفي نداشته و به اين ترتيب به نظر ميرسد با مدلي كه در اين بانك در ارتباط با مشتريان طراحي شده، روند بازگشت تسهيلات و پرداخت اقساط نيز وضعيتي مطلوب در مقايسه با ساير بخشهاي نظام بانكي كشور دارد. گزارشهاي مختلف حاكي از اين است كه معوقات اين بانك (نسبت مطالبات غيرجاري به تسهيلات پرداختي) در پايينترين سطح ممكن و كمتر از نيم درصد است. اين عملكرد فراتر از استانداردهاي داخلي و جهاني (۵ درصد) است و باعث شده بانك قرضالحسنه مهر ايران ضمن اينكه در شاخص مذكور بهترين عملكرد در بين بانكهاي ايران را به خود اختصاص داده، خوشحسابترين مشتريان شبكه بانكي كشور را نيز در اختيار داشته باشد.
در كنار نظام بانكي، ارزيابيهايي كه از سوي ديگر نهادهاي حاكميتي صورت گرفته نيز نشان از آن دارد كه بانك قرضالحسنه مهر ايران توانسته عملكردي مطلوب در اين حوزه داشته باشد. بر اساس گزارش ديوان محاسبات كشور، نسبت كفايت سرمايه بانك قرضالحسنه مهر ايران ۹.۵ درصد است كه با توجه به معيار ۸ درصدي، وضعيت بانك مناسب ارزيابي ميشود. در جلسه مشترك ميان مديران اين بانك و ديوان محاسبات، مديرعامل بانك قرضالحسنه مهر ايران، ضمن برشمردن دستاوردهاي اين بانك در حوزه فناوري و عملكردي، اظهار داشته بود كه تحقق مواردي همچون «فناوركارت»، «راهاندازي نئوبانك»، «افتتاح مركز نوآوري» و «ركوردشكني در پرداخت وام» تنها بخشي از دستاوردهاي اين بانك قرضالحسنه است كه با تلاش كاركنان بانك حاصل شده است.
بانك قرضالحسنه مهر ايران به عنوان نخستين و بزرگترين بانك قرضالحسنه كشور با سابقهاي حدودا 17ساله، در حالي كه نسبت به اغلب بانكها عمري نسبتا كمتر دارد، توانسته چه در حوزه اعطاي تسهيلات و چه در حوزه پيشرفت در خدمات بانكي، عملكردي قابل توجه از خود به جاي بگذارد.