سايه سنگين محدوديت روي بورس

تقريبا 10 هفته‌اي مي‌شود كه دامنه نوسان در بازارهاي بورس و فرابورس محدود است و باتوجه به شرايط پيش آمده به نظر مي‌رسد كه اين محدوديت همچنان ادامه‌دار باشد. از ابتداي سال دامنه نوسان بازار سرمايه محدوديت‌هاي بسيار زيادي را تجربه كرد و به واسطه تكرار برخي از فعالان بازار انتظار داشتند كه در دوران رياست جديد دامنه نوسان به حالت معمول خود بازگردد؛ اما به واسطه جنگ پيش آمده در ابتداي كار رياست سازمان بورس دامنه نوسان مجدد محدود شد.

روز 14 مرداد ماه بود كه در پي حوادث پيش آمده در منطقه و ترور اسماعيل هنيه، سازمان بورس براي كنترل هيجانات و عدم ريزش بازار دامنه نوسان را به مثبت و منفي يك درصد كاهش داد. در ادامه مسير و با كاهش هيجانات و فشارهاي ايجاده شده روز 27 مرداد ماه نيز دامنه نوسان نمادهاي بورسي و فرابورسي به 2 درصد و پس از آن روز 17 شهريور ماه دامنه نوسان بازار به مثبت و منفي 3 درصد تغيير كرد. پس از تغيير 3 درصدي دامنه نوسان در روز 27 شهريور و در روز معارفه رييس سازمان بورس اعلام شد دامنه نوسان بورس همچنان بدين شكل باقي خواهد ماند.

اما در ادامه مسير مشكلات بسيار زيادي پيش آمد و روز 7 مهر ماه و در شهادت سيد حسن نصرالله، دبيركل حزب‌الله لبنان سازمان بورس اعلام كرد كه براساس بند 11 ماده 7 قانون بازار اوراق بهادار، با هدف حمايت از حقوق سهامداران و جلوگيري از تاثير هيجانات بر روند بازار، دامنه نوسان همه نمادهاي سهام و حق تقدم سهام و صندوق‌هاي سهامي و مختلط قابل معامله در بازارهاي بورس و فرابورس به مثبت و منفي يك درصد محدود شد، باتوجه به حمله هوايي ايران به اسراييل و شرايط پيش آمده فعلا مشخص نيست كه دامنه نوسان تا چه زماني محدود خواهد ماند.

به‌طور كلي بازار در حال حاضر از ترس تحولات سياسي و البته با توجه به دامنه فعلي، تماشاچي بودن را انتخاب كرده است. عاملي كه بخواهد بازار را به جلو هل بدهد پيدا نمي‌شود. بسياري بر اين عقيده‌اند، اين محافظه‌كارانه‌ترين و محتاطانه‌ترين كاري است كه مي‌شود كرد و حداقل كاري است كه می توان انجام داد. اولويت با ضرر نكردن و خنثي كردن فشارهاي سياسي بر بازار است. در اين راه قطعا نقدشوندگي قرباني مي‌شود ولي كسي ضرر يا حداقل خيلي ضرر نخواهد كرد. راه ديگر اينكه كمي محافظه‌كاري را كنار گذاشته و افزايش حجم معاملات بازار را به نقاط منطقي براي خريد مي‌رساند و گردش خوبي را ايجاد مي‌كند.

در چند وقت اخير افزايش عرضه سهام در بازار باعث شده كه ارزش نمادها كاهش پيدا ‌كند. در مقطع كنوني استراتژي معامله‌گرها نخست بايد حفظ ارزش پول باشد. به همين دليل در شرايط كنوني بايد سرمايه‌گذاران در چينش پرتفو توجه كنند. اين افراد بايد دارايي خود را به يك نسبت مشخص تعيين كنند. به عبارت ديگر بخشي از پرتفوي خود را طلا، املاك و سهام قرار دهند. به همين دليل بايد به زمان ورود پول به بورس توجه كنند.

فردين آقابزرگي، كارشناس بازار سرمايه با اشاره به تحولات بورس در هفته جاري نوشت: « در جلسه اخير شوراي عالي بورس تصميم بر تعطيلي كامل بورس بود كه خوشبختانه اين كار انجام نشد. هر چند به شكل واقعي و با كاهش حجم معاملات به نوعي اين بازار به‌طور غير رسمي تعطيل شد. به نظر من، در عرصه بين‌الملل صرفا ما و اسراييل نيستيم كه تصميم مي‌گيريم كه چه چيز‌هايي را به دست بياوريم و در مقابل آن چيز‌هايي را كه مي‌خواهيم از دست بدهيم. جنگ تابع نظرات و دستورات كشور‌هاي صاحب نظر در حوزه اقتصادي است. مثل امريكا، چين، روسيه و اروپا كه اين اجازه را نمي‌دهند ما بيش از اندازه روند نزولي داشته باشيم. بورس ما براساس معيار‌ها و شاخص‌هايي تعريف شده است. از ۵ سال گذشته تاكنون، شاهد كاهش ارزش پول ملي و اختلاف قيمت ارز نيما و ارز آزاد بوديم كه اين اختلاف پتانسيلي براي رشد سود و درآمد شركت‌ها محسوب مي‌شود. اما حركات هيجاني سهامداران طي هفته گذشته منتهي به افت پياپي شاخص شد كه اگر سازمان بورس محدوده نوسان يك درصد را به اجرا در نمي‌آورد مطمئنا افت ما خيلي بيش از اين چيزي است كه شاهديم.

به شخصه اعتقاد ندارم كه اين روند كماكان به همين ترتيب ادامه خواهد داشت. هر چند به يك معيار‌ها و يكسري عواملي بستگي دارد. اگر دوباره منطقه دچار تنش شود قطعا وضعيت بد بازار سرمايه طولاني‌تر مي‌شود، اما ما به نقطه‌اي رسيده‌ايم كه اعتقاد دارم بيشتر از اين ديگر جايي براي كاهش نداريم. فقط متاسفم از اين بابت كه مسوولان ذيربط در بازار سرمايه از دامنه نوسان نامتقارن استفاده نكردند. روز چهارشنبه يكي از بدترين روز‌هاي بورس بود. ۳۰ نماد صف خريد داشتيم كه متاسفانه در محدوده يك درصد بسته شده بودند و قابليت نوسان نداشتند. همين موضوع براي هفته جاري هم مجددا يك مانع محسوب مي‌شود. به نظر من، با برداشتن چنين دامنه‌اي يعني تبديل به دامنه نامتقارن انگيزه سودآوري براي همين سفته بازان و كساني كه در اين بازار متلاطم خريد و فروش مي‌كنند ايجاد مي‌شود. هفته پيش‌رو را كماكان بستگي به همين پيغام و پسغام‌هايي كه دو طرف به همديگر مي‌دهند مثل هفته گذشته مي‌بينم، اما اساسا تهديدي را نسبت به كاهش پياپي روند قيمت‌ها نمي‌بينم.»

بورس از دريچه معاملات

در اولين روز كاري هفته بورس نيز نزولي شد و شاهد ششمين روز كاهش ارزش معاملات بازار بوديم. در اولين روز كاري هفته يعني شنبه شاخص كل بورس تهران با كاهش 8 هزار و 123 واحدي معادل 0.38 درصدي به محدوده 2 ميليون و 106 واحدي رسيد. همچنين شاخص كل هم وزن نيز با كاهش يك هزار و 15 واحدي معادل 0.14 درصدي به تراز 699 هزار و 387 واحدي رسيد.

اين افت شاخص درحالي است كه روز شنبه بود دسترسي به سامانه TSE معامله‌گران را با مشكلات زيادي مواجه كرد. محمدباقر حسن زاده، مديرعامل شركت مديريت فناوري بورس توضيح داد: منشأ اختلال سايت مديريت فناوري، داخلي نبوده و مشكل قطع دسترسي كاربران به سايت به دليل تغييرات كشوري در سطح ارايه‌دهندگان اينترنت است. فعلا نمي‌توان زمان دقيقي براي برطرف شدن مشكل اعلام كرد. كاربران براي استفاده از سايت مديريت فناوري بورس (TSETMC) از DNSهاي داخلي استفاده كنند. شاخص كل فرابورس نيز 31 واحد كاهش داشت و به محدوده 22 هزار و 99 واحدي رسيد. تاثيرگذارترين نمادها در شاخص فرابورس آريا، فزر، فصبا و هرمز بودند. در پايان معاملات روز شنبه بازار سهام 76 نماد مثبت در مقابل 587 نماد منفي قرار گرفتند. همچنين خالص خروج نقدينگي حقيقي از بازار نيز حدود 322 ميليارد تومان بوده است. گفتني است ارزش كل معاملات خرد نيز 1196 ميليارد تومان بود. نمادهاي وشهر، وپارس، فاسمين و دارو بيشترين ورود پول حقيقي را در معاملات روز گذشته بازار سهام ثبت كردند. در همين حال نمادهاي فولاد، فملي، پارسان، صبا از بيشترين حمايت حقوقي برخوردار شدند. در معاملات روز شنبه، 48 نماد با صف خريد و 519 نماد با صف فروش كار خود را خاتمه دادند و ارزش صف‌هاي فروش با ثبت رقم 566 ميليارد تومان بيش از 3 برابر صف‌هاي خريد بود. ضمن اينكه امروز بيش از 90 درصد نمادهاي بازار در محدوده منفي معامله شدند و سرانه خريد حقيقي با 17.3 ميليون تومان بود. معامله بلوكي فولاژ هم به ارزش 985 ميليارد تومان انجام شد. همچنين سه صندوق افران، ياقوت و فيروزا بيشترين ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند و نماد فولاد، ياقوت و وپارس سه نمادي بودند كه بيشترين حجم معاملات را داشتند.