مسوول ايمني معدن طبس اولين كسي بود كه جان باخت

حادثه معدن طبس و مرگ 52 كارگر در اين حادثه يك بار ديگر نشان داد كه بي‌اهميت‌ترين موضوع در حوزه كار امنيت كارگاه‌هاست. مساله‌اي كه اغلب به دليل بي‌توجهي كارفرما، بي‌علاقگي پيمانكار به پرداخت هزينه‌هاي اضافي براي ايمن‌سازي و البته عدم توجه دولت به عنوان ناظر بر ايمني كارگران رخ مي‌دهد. جان باختن اين تعداد كارگر معدن در يك روز فاجعه‌اي بزرگ براي جامعه كارگري به شمار مي‌رود. اين افراد هر كدام يا سرپرست خانوار بودند يا به عنوان عضوي از يك خانواده در تامين معيشت كمك مي‌كردند. اما همه‌چيز در سايه بي‌توجهي و نبود امكانات به فاجعه‌اي تبديل شد كه حالا افراد زيادي داغدار عزيزان خود شدند. روز دوشنبه عليرضا محجوب (دبيركل خانه كارگر) براي پيگيري به رسيدگي‌ها به امور ايمني معادن طبس و رسيدگي به وضعيت خانواده‌هاي متوفيان حادثه اخير معدنجو در محل دفتر اين معدن در محوطه معادن پروده حضور يافته و به همراه هيات كارگري با محمد مجتهدزاده، مديرعامل شركت معدنجو و مالك شركت بهره‌برداري ديدار كرد.

نبود سنسور مركزي در معدن

در اين ديدار مجتهدزاده، مديرعامل شركت معدنجو و مالك شركت بهره‌برداري با اشاره به رسيدن توليد اين شركت به سطح ۵۰ هزار تن در سال اظهار كرد: ما متاسفانه سنسور مركزي و رصد آنلاين برخط نداشتيم، اما امكانات زيادي براي كارگراني كه عمدتا از مناطق روستايي آمدند، در زمينه اسكان و بيمه فراهم كرديم. اما در نهايت شاهد اين حادثه تلخ بوديم.

او افزود: ما بالاترين تعداد كادر ايمني در بين معادن خصوصي كشور را داشتيم. البته شوك حادثه حتي براي من و همه كاركنان مجموعه سنگين بود. بنده از كارشناسان شركت اين گزارش را دريافت كردم كه در كارگاه ۸۲ در بلوك c در ابتداي شيفت ۳ انفجار داشتيم. تيم استخراج داخل بودند و در ساعت ۸ شب حادثه رخ مي‌دهد. به گفته مسوول ايمني شركت معدنجو سرعت انتقال آلودگي گاز ۱۲۰ ثانيه و حجم گاز ۸ هزار متر مكعب در آن واحد بوده است. لحظه انفجار با سرعت ۳۰ متر بر ثانيه، گاز منتشر شده است.

اطلاع‌رساني از طريق تلفن

مجتهدزاده در اين باره گفت: وظيفه مسوول ايمني انتقال اخبار انفجار به مركز از طريق تلفن است. اين درحالي است كه مسوول ايمني ما در همان ابتدا جان خود را از دست مي‌دهد. وقتي ما پيگير شديم كه ببينيم آيا زمان كافي براي نجات وجود نداشت؟ پاسخ آمد كه از ۲۵۲ نفر حاضر دو بلوك ۱۸۵ نفر سالم خارج شدند. ارزيابي ما اين است كه با فرض انفجار در كارگاه ۸۲ به‌طور ناگهاني، زمان لازم براي انتقال اطلاعات حدود ۲ دقيقه است. اگر با سرعت معمولي گاز منتشر شود، نهايت ۱۵ دقيقه امكان اطلاع‌رساني بوده است. ما فرد زنده‌اي در كارگاه نداشتيم كه اطلاع دهد. او افزود: از لحظه انفجار چون گاز به‌طور سيال بين بلوك‌ها حركت كرده، شرايط ناپايدار شده و بين ۲۵ تا ۳۰ متر بر ثانيه سرعت نشر گاز افزايش مي‌يابد. البته گروه‌هاي امداد و نجات فورا وارد شده و تا حد ممكن افراد نجات يافتند. جرقه منجر به انفجار، بنابر فرضيات خوردن قلم پيكور بوده باشد. هر حركت ايجاد‌كننده جرقه منجر به انفجار مي‌شد.

نبود حفره گازي

از سوي ديگر نوابي مسوول ايمني مي‌گويد: ۸۰۰۰ هزار متر مكعب گاز پخش شده و حفره گازي هم نداشتيم و سقف رها و منفجر شده است. شرايط انفجار فقط در صورت نشت آني گاز فراهم مي‌شود. وقتي تخريب صورت گرفته گاز رها شده از سقف بوده و چون گاز سنجي قبلي ما چيزي نشان نمي‌داده است، لذا گاز بايد ناگهاني با شكافت سقف رها شده باشد.

سه بار سنجش گاز در يك روز!

مجتهدزاده در ادامه اين گفت‌وگو تصريح كرد: قبل از شروع كار در آن روز ۳ بار سنجش گاز صورت گرفته كه شاخص گاز متان زير عدد ۱ بوده كه استاندارد است. ابراهيم رحيميان (دبير اجرايي خانه كارگر طبس) در مورد اظهارات مجتهد‌زاده گفت: ما از چند كارگر شنيديم كه سوزش چشم داشتند و روايت ديگري‌ نيز هست كه كارگران چيزي حس نكردند. اتفاق در بلوك C رخ داده و نبايد كارگران بلوك B كشته مي‌شدند.

مجتهدزاده پاسخ داد: البته ما در اطلاع‌رساني ضعف و كوتاهي داشتيم. اما ۱۸۵ نفر را سالم خارج كرديم و تنها ۱۷ نفر زخمي و مابقي فوت شدند. اين يعني سرعت عمل واكنش ما مناسب بوده است. شانس بد ما اين بوده كه مسوول ايمني بلوك در افق انفجار كشته شده و امكان اطلاع‌رساني نبوده است. باقي مسوولان ايمني از طريق صداي افق‌هاي پايين‌تر متوجه به حادثه شدند. اكسيژن رساني ما از بلوك C است. دادستاني نيز فعلا به ما با محدوديت برخي بخش‌ها اجازه ادامه كار را صادر كرده است.

بايد منتظر راي نهايي  و حكم قضايي باشيم

عليرضا محجوب در ادامه اين نشست اظهار كرد: بازپرس و كارشناس قضايي تشخيص‌دهنده اصلي سرنوشت پرونده انفجار و مسائل تخصصي اين حوزه هستند‌ و ما در نهايت قضاوت‌كننده نهايي نيستيم. ما در حال تهيه گزارشي هستيم كه توسط يكي از اساتيد بازرسي معادن تنظيم مي‌شود و براي تكميل گزارش به اطلاعات همه طرفين حادثه و كارشناسان همه مجموعه‌ها نياز داريم. ما ناگزير به احترام به حكم قضايي در اين فقره هستيم. دبيركل خانه كارگر اظهار كرد: كل صنعت زغال‌سنگ كشور ممكن است بر اثر اين حادثه زيان ببيند و ما بايد عواقب حادثه را مديريت كنيم. ما خواهش مي‌كنيم كه اگر مي‌خواهيد به اين معدن كمك شود، يافته‌هاي خود را در اختيار كارشناسان قرار دهيد. ما بايد قربانيان را نيز درك كرده و توجه كنيم كه خانواده‌هاي آنان چه حالي دارند.