سرپوش روي مشكلات بورس
معاملات بورس تهران در آخرين روز كاري هفته، متفاوت‌تر از روزهاي گذشته بود و در اين روز شاهد سبزپوش شدن نسبي بازار سهام بوديم. در عين حال قيمت دلار نيمايي نيز روند روبه بالاي خود را آغاز كرده و هر روز به قيمت دلار بازار آزاد نزديك‌تر مي‌شود، اين نزديك شدن قيمت دلار نيمايي و بازار آزاد مي‌تواند در صورت مالي صنايع بورسي تاثير داشته باشد و شاهد سودسازي صنايع مختلف بورسي باشيم.
رقيه ندايي|
معاملات بورس تهران در آخرين روز كاري هفته، متفاوت‌تر از روزهاي گذشته بود و در اين روز شاهد سبزپوش شدن نسبي بازار سهام بوديم. در عين حال قيمت دلار نيمايي نيز روند روبه بالاي خود را آغاز كرده و هر روز به قيمت دلار بازار آزاد نزديك‌تر مي‌شود، اين نزديك شدن قيمت دلار نيمايي و بازار آزاد مي‌تواند در صورت مالي صنايع بورسي تاثير داشته باشد و شاهد سودسازي صنايع مختلف بورسي باشيم.
درست است اكنون با توجه به شرايط دامنه نوسان بازار سرمايه محدود شده است، اما كاهش فاصله ميان قيمت دلار نيمايي و بازار آزاد يك سيگنال بسيار قوي است كه مي‌تواند شرايط بازار سرمايه را تغيير دهد. همواره قيمت دلار بازار آزاد و نيمايي فاصله بيش از 10درصدي داشتند و همين موضوع باعث ايجاد يك رانت قوي در بازارها شده بود كه تنها يك تعداد خاص از اين رانت استفاده مي‌كردند و در نهايت سرمايه‌گذاران بورسي با زيان پي‌درپي مواجه بودند. البته اين فاصله نرخ دلار به تنهايي روي بورس تاثير نداشت و بلكه تمامي بازارها درپي داشت و حتي باعث كوچك‌تر شدن سفره‌هاي مردم شده بود و اكنون با تغيير نرخ دلار انتظار مي‌رود كه تاثير منفي روي اقتصاد كشور تاحدود زيادي كاهش يابد و بازارها نيز به مرور به آسايش برسند. درست است قيمت دلار تاثير بسزايي روي بازار سرمايه دارد و اكنون شاهد سبزپوش شدن معاملات هستيم؛ اما به علت شرايط غيرتحليل‌پذير و عدم توانايي پيش‌بيني شرايط ممكن روز شنبه بازار مجدد قرمز شود و اين روند خود را با سرعت بيشتري ادامه دهد؛ اما برعكس بازار مي‌تواند تا حدود زيادي مثبت شود و سبزپوشي خود را ادامه دهد. درحال حاضر باتوجه به شرايط پيش‌آمده در خاورميانه هيچ چيزي قابل پيش‌بيني نيست. از زمان شروع حمله اسراييل به لبنان در پي آن شهادت سيدحسن نصرالله، دبيركل حزب سياسي حزب‌الله لبنان بازارها روند نزولي به خود گرفتند و زماني كه پيش‌بيني نمي‌شد ايران در حمله هوايي پاسخ اسراييل داد و درنهايت همين موضوع باعث ايجاد حس ترس از جنگ در بازارها شد. بازارهاي مالي همچنان ترس از جنگ را دارند و به همين علت شاهد معاملات سنگين در هيچ از بازارها نيستيم، در اين ميان بورس بيش از بازارهاي مالي ديگر تاثير گرفت و شرايط نسبتا بدي را تجربه كرد كه البته با محدوديت دامنه نوسان جلوي ريزش سنگين بازار سرمايه نيز گرفته شد. البته محدوديت ادامه‌دار دامنه نوسان باعث مي‌شود كه اعتماد سرمايه‌گذاران نيز به بورس كاهش يابد و به مرور نقدينگي از بازار خارج شود. هر چيزي اندازه خاص خود را دارد و هرچيزي به اندازه مي‌تواند جذاب و تاثيرگذار باشد كه اين موضوع مثال دامنه نوسان است، مدت‌هاست كه دامنه نوسان محدود شده و همين محدوديت ادامه‌دار باعث شد كه اين دامنه از تاثيرگذاري بيفتد و شرايط خوبي را تجربه نكند.
بسياري از مسوولان تغيير دامنه نوسان را در شرايط كنوني يك ريسك براي بازار، تلقي مي‌كند؛ اما دامنه‌دار بودند آن ريسك بيشتري است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه اغلب كارشناسان بر اين عقيده‌اند كه بهتر است دامنه نوسان بازار سرمايه نامتقارن شود و دامنه نوسان منفي در همان محدوده يك الي دو درصدي باقي بماند و دامنه نوسان مثبت دو الي چهار درصد افزايش يابد. محمود گودرزي مديرعامل بورس تهران نيز درخصوص دامنه نوسان گفت: «واقعيت اين است كه در حال حاضر كشور و بازار سرمايه با يك ريسك سيستماتيك مواجه است و رفتاري كه فعالان بازار سرمايه از خود نشان دادند يك رفتار طبيعي ناشي از هيجانات و القاي هيجانات در تصميم‌گيري‌هاست. به دنبال اين بوديم كه القاي هيجانات را به حداكثر برسانيم و به‌محض اينكه بررسي‌ها نشان دهد اين ريسك سيستماتيك به حداقل رسيده حتما دامنه نوسان به روال عادي خود باز خواهد گشت.» باتوجه به شرايط به نظر مي‌رسد كه با رييس جديد سازمان بورس، شرايط اين بازار نيز تا حدود زيادي تغيير كند و پس از چهارسال بازار سرمايه بتواند روند صعودي به خود بگيرد، اما رييس سازمان بورس هرچه زودتر بايد فكري به حال دامنه نوسان كند، ممكن است تنش‌هاي منطقه چندين ماه ادامه داشته باشد در اين مدت دامنه نوسان بايد محدود باشد؟ محدوديت دامنه نوسان شايد در كوتاه‌مدت مشكل را حل كند؛ اما در بلندمدت آسيب جدي به ماهيت بازار سهام وارد مي‌كند و كاركرد عكس داشته باشد. از ابتداي سال دامنه نوسان محدود بوده و بازار روزهاي كمي را بدون محدوديت پشت سر گذاشته و اكنون انتظار مي‌رود كه رييس سازمان بورس تغيير موضع دهد و با برنامه‌هاي جديد مشكل بورس را حل كند. محدوديت يك درصدي دامنه نوسان در شرايط كنوني سرپوش گذاشتن روي مشكلات بورس است. از سال 99 تا به امروز بورس تهران روزهاي تلخي را سپري كرده و در دروان رياست مجيد عشقي نيز به هر بهانه‌اي دامنه نوسان محدود مي‌شد، اما اكنون زمان آن رسيده كه شرايط بازار سرمايه تغيير كند و انتظار مي‌رود كه حجت‌الله صيدي به جاي ادامه‌دار بودن محدوديت دامنه نوسان، شرايط را به حالت عادي بازگردد و به فكر راهكار باشد. شرايط خاورميانه همواره وخيم بوده و ريسك‌هاي سيستماتيك روي بازار سهام تاثير منفي داشته در نتيجه اگر مسوولان امر بخواهند تا زمان كاهش ريسك‌هاي سيستماتيك دامنه نوسان را محدود كنند، بهتر است بورس تعطيل شود تا ديگر ريسكي نتواند روي بازار تاثير بگذارد. البته دامنه نوسان يك درصدي نيز تفاوت خاصي با تعطيلي ندارد و عملا معامله‌اي در بازار انجام نمي‌شود.
بازار از نگاه معاملات
درآخرين روز معاملاتي هفته يعني چهارشنبه 18 مهر 1403، شاخص كل بورس تهران نسبت به معاملات روز گذشته 2 هزار و 453 واحد معادل 0.12درصد افزايش داشت و به تراز 2 ميليون و 99 واحدي رسيد. همچنين شاخص كل هم‌وزن نيز با افزايش 235 واحدي معادل 0.03درصد در محدوده 696 هزار و 732 واحدي ايستاد. در سوي ديگر معاملات شاخص كل فرابورس منفي شد و در اين روز با كاهش 6 واحدي در سطح 21 هزار و 985 واحدي ايستاد؛ اما شاخص كل هم‌وزن فرابورس با افزايش 33 واحدي معادل 0.03درصد مثبت شد و در محدوده 122 هزار و 653 واحدي ايستاد. ارزش معاملات بازار سرمايه روز چهارشنبه نيز قابل قبول نبود و در پايينترين حد خود قرار داشت. در اين روز ارزش معاملات بازار به يك هزار و 482 ميليارد تومان رسيد و در كنار اين موضوع 109 ميليارد تومان خروج پول حقيقي از بازار ثبت شد. همچنين ارزش دلاري بازار سرمايه بر روي عدد 189 ميليارد دلار رسيد و تنها 3.74 ميليارد سهم در تالار شيشه‌اي معامله شد. روز چهارشنبه 58 نماد معادل 9درصد صف خريد و 199 نماد معادل 29درصد صف فروش را تجربه كردند. همچنين نمادهاي خودور، شستا، خگستر، شپنا، وبملت، ذوب، خبهمن، وخاور، ونوين و وخارزم بيشترين تاثير را در حجم معاملات بازار سرمايه داشتند. از سوي ديگر صندوق‌هاي هامون، رخش، درسا، داريوش، بذر، اكسيژن، اوج، آساس، رماس، نارين، ثهام، ارزش و ترمه بازدهي مثبت را در آخرين روز كاري هفته ثبت كردند.