بورس در مسير مديريت ريسك

حجت‌الله صيدي، رييس سازمان بورس و اوراق بهادار در مراسم چهارمين كنفرانس بين‌المللي راهبري شركتي كه در محل سالن همايش‌هاي سازمان مديريت صنعتي برگزار شد، اعلام كرد: نظام راهبري شركتي موضوع مهمي بوده و بعيد به نظر مي‌رسد كه از نظر ادبيات كسي با آن آشنا نباشد، در سال‌هاي اخير افرادي كه به دنبال شركت‌داري هستند با اين مقوله آشنا بوده و مهم اين است كه تا چه ميزان مي‌توان از اين موضوع براي بهبود وضعيت استفاده كرد. او با بيان اينكه نگاه كلي به تاريخ بشر، نشان‌دهنده روند صعودي و فزاينده در پيشرفت و رفاه است، افزود: نگاه كلي به نمودار زندگي بشر و دستاوردهاي آن حاكي از صعودي بودن نمودارهاست اما اجزاي آن سرشار از پيروزي و شكست‌ها است، هنر اين است كه براي بهتر شدن روز به روز از شكست‌ها درس گرفته و نوآوري ايجاد شود. صيدي با بيان اينكه دستاوردهاي بشر در ۱۰۰ سال اخير به اندازه كل دستاوردها در كل تاريخ بشر بوده است، تاكيد كرد: يكي از اين ابداعات، مربوط به نظام راهبري شركتي يا حاكميت شركتي است كه بشر براي دستيابي به اين موضوع، هزينه بسياري را متحمل شده است. رييس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اهميت نظام راهبري شركتي اعلام كرد: اين مقوله باعث بهبود فعاليت شركت‌ها و انجام اقدامات متعدد براي مديريت ريسك شده است. او به اهميت مديريت ريسك، شفافيت، نظام اداره شركت‌ها و تفكيك سياست‌گذاري از اجرا اشاره كرد و افزود: نظام راهبري شركتي به سمت تشكيل كميته‌ها پيش رفت، براي دست‌يابي به نتيجه درست بايد فرآيندها اصلاح شود كه در اين راستا، نظام راهبري در جهت تسهيل اداره شركت‌ها موفق عمل كرده است.

صورت‌هاي مالي نشان‌دهنده وضعيت شركت‌ها

صيدي، صورت‌هاي مالي را نشان‌دهنده وضعيت شركت‌ها دانست و گفت: كميته حسابرسي با هدف ارتقاي شفافيت تشكيل شده است تا امروز بشر براي داشتن يك تصوير كلي از وضعيت اقتصادي كشور، بهتر از صورت‌هاي مالي كشف نكرده كه در اين زمينه بايد اقدامات لازم براي سودمندي اين گزارش‌ها انجام شود. رييس سازمان بورس و اوراق بهادار به تشكيل كميته حسابرسي براي سر و سامان بخشيدن نظام گزارشگري مالي و حسابرسي داخلي اشاره كرد و گفت: در ادبيات ريسك، ۲۱ يا ۴۰ مورد براي ريسك معرفي شده كه اين ريسك‌ها در همه شركت‌ها وجود دارد و مديريت آنها از اهميت زيادي برخوردار است. او با بيان اينكه كميته ريسك داراي وظيفه سنگيني است، گفت: توجه به ريسك و نحوه مديريت آن داراي اهميت است، اكنون مسائلي مانند پايداري شركت‌ها، استمرار سودآوري، ثبات و حضور هميشگي در بازار به دغدغه مديران تبديل شده كه بايد براي مديريت ريسك‌ها، يك كميته كارآمد براي انتقال مديريت‌ها تشكيل شود. صيدي با اعلام اينكه مديريت ريسك يكي از مهم‌ترين اقداماتي است كه از آن غافل بوديم، گفت: اين مساله در شرايطي كه نبود اطمينان، قطعيت‌هاي سياسي، اجتماعي و اقتصادي افزايش مي‌يابد از اهميت زيادي برخوردار مي‌شود. رييس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: براي بهره‌مندي از منافع شركت‌ها در بلندمدت، شركت بايد در سودآوري و ارايه خدمات پايدار باشد. او صيانت از حقوق سرمايه‌گذاران، سهامداران و تسهيل در تشكيل سرمايه را به عنوان مهم‌ترين ماموريت سازمان بورس معرفي كرد و گفت: چند سالي است كه نرخ تشكيل سرمايه در كشور منفي است، در برنامه ۲۰ساله قرار بر اين بود تا در سال ۱۴۰۴، نخستين قدرت اقتصادي منطقه باشيم اما اكنون براساس ارزش اسمي در رده پنجم قرار داريم. صيدي ادامه داد: براي اينكه ايران بتواند سال آينده در رده نخست قرار بگيرد بايد به ۵۴درصد رشد اقتصادي دست يابد، همچنين براي اول بودن در سال ۱۴۱۰ بايد به صورت سالانه ۱۵درصد رشد اقتصادي صورت بگيرد اما براي ماندگاري در رتبه چهارم بايد به صورت سالانه ۶ و نيم درصد رشد به دست آوريم. اين امر به صورت سالانه نيازمند رقمي حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ ميليارد دلار تشكيل سرمايه است. رييس سازمان بورس و اوراق بهادار با اعلام اينكه در ۵ سال گذشته استهلاك سرمايه از تشكيل سرمايه پيش گرفته است، گفت: براي تشكيل سرمايه با ۲ بازار پول و بازار سرمايه مواجه هستيم، اگر قرار باشد بازار سرمايه نقش ۵۰ درصد را در اين عرصه ايفا كند بايد از طريق ايجاد امنيت براي سرمايه‌گذاران به تحقق تشكيل سرمايه كمك كنيم. او با تاكيد بر اينكه صيانت از حقوق سهامداران وظيفه سازمان بورس است كه در اين خصوص بايد از تصميمات خلق‌الساعه جلوگيري كرد و شركت‌ها به افشاي اطلاعات و شفاف‌سازي ملزم شوند، گفت: در اين زمينه فقط شفاف‌سازي كافي نيست، بلكه شركت‌ها بايد عملكرد مناسبي را از خود نشان دهند. رييس سازمان بورس و اوراق بهادار تاكيد كرد: اكنون حاشيه سود شركت‌ها از ۲۲درصد به ۱۲درصد كاهش يافته كه ممكن است اين عدد در آينده به كمتر از ۱۰درصد برسد، همچنين نبايد تمام اين مشكلات را نشأت گرفته از تحريم و افزايش نهاده‌هاي توليد دانست. صيدي گفت: بايد اقدامات مربوط به شفاف‌سازي صورت‌هاي مالي شركت‌ها انجام شود، در اين زمينه بحث آموزش مديران بسيار مهم بوده و بايد كميته انتصابات و جبران خدمات، جدي گرفته شوند. رييس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اينكه اكنون اقدامات مربوط به حاكميت شركتي در دستور كار است اما مهم اجرايي شدن آنها است، گفت: در سازمان بورس، نظام راهبري شركتي به صورت جدي در دستور كار قرار گرفته است.

نظام راهبري شركتي

مهم‌ترين ابزارهاي خردورزي

او با اعلام اينكه نظام راهبري شركتي به عنوان يكي از مهم‌ترين ابزارهاي خردورزي تلقي مي‌شود، افزود: باتوجه به اهميت نظام راهبري شركتي در سراسر دنيا، بنابراين اين موضوع بايد جدي گرفته شود و همزمان دغدغه ريسك داشته باشيم. صيدي تاكيد كرد: در صورت استفاده از نظام راهبري شركتي مي‌توان در زمينه مديريت ريسك، افزايش بهره‌وري، افزايش كارايي به نتايج خوبي دست پيدا كرد. رييس سازمان بورس و اوراق بهادار يكي از اهداف اين نهاد را افزايش ارزش شركت‌ها دانست و گفت: ضرر و زيان سه شركت رقمي معادل ۵۰۰ همت برآورده شده، در اين زمان مديران نبايد بخوابند و نبايد برخي به دنبال رايزني براي جلوگيري از بركناري اين مديران باشند. رييس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: بايد براي ورود شركت‌ها به بورس تلاش كرد تا ضمن انجام فعاليت شفاف شركت‌ها در بورس، شاهد تامين مالي آسان‌تر آنها از طريق اين بازار باشيم. او اعلام كرد: اميدواريم ارزش فعلي شركت‌ها تا چند برابر افزايش يابد كه در اين زمينه افزايش ارزش شركت‌ها، يكي از ماموريت‌هاي مهم سازمان بورس است.

لزوم ايجاد شفافيت در بورس

همچنين در اين مراسم، «حجت‌اله ميرزايي» گفت: نبايد در بورس شاهد شفافيت كاذب باشيم بلكه شفافيت آن چيزي است كه براي ذي‌نفعان در‌نظر گرفته مي‌شود.

او ادامه داد: بورسي شدن به عنوان مساله اصلي بنگاه‌هاي اقتصادي محسوب مي‌شود، چراكه اين اتفاق موجب ارتقاي استانداردها مي‌شود و نبايد با فشارهاي سياسي همراه باشد.ميرزايي با بيان اينكه استانداردها به معناي قرار گرفتن افراد در جايگاه واقعي خود است، اعلام كرد: بيش از ۸۰درصد شركت‌هاي بورسي دولتي هستند. عوارض مي‌تواند نبود شفافيت، ايجاد فسادهاي بالا، تصميم‌گيري براي اهداف گروه‌هاي خاص، عدم پيگيري منافع عمومي و رفاه مردم را به دنبال داشته باشد. رييس مركز پژوهش‌هاي اتاق ايران با بيان اينكه ابزارهاي شفافيت شامل اصلاح ساختار و نظام بودجه‌ريزي، بورسي كردن شركت‌ها، اصلاح نظام حسابرسي شركت‌ها، اصلاح فرآيندهاي عملياتي شركت‌ها و غيره مي‌شود، گفت: به منظور ايجاد شفافيت براي ساز و كار در دولت چهاردهم بايد عرضه و تقاضاي شفاف در راس امور قرار گيرد.