مثلث انرژي ايران، روسيه و تركمنستان پررنگ‌تر شد
در پي سفر رييس‌جمهوري ايران به تركمنستان و ديدارهاي ديپلماتيك با روساي جمهوري تركمنستان و روسيه، ايران گام‌هاي مهمي در راستاي تقويت همكاري‌هاي گازي خود با اين دو كشور برداشته است.
در پي سفر رييس‌جمهوري ايران به تركمنستان و ديدارهاي ديپلماتيك با روساي جمهوري تركمنستان و روسيه، ايران گام‌هاي مهمي در راستاي تقويت همكاري‌هاي گازي خود با اين دو كشور برداشته است.
به‌گزارش ايسنا، توافق‌هاي گازي بين ايران، تركمنستان و روسيه باتوجه به شرايط و پتانسيل گازي هر يك از اين كشورها مي‌تواند بسيار قابل توجه باشد؛ هر كدام از اين كشورها در زمينه توليد، ذخيره و صادرات گاز نقش مهمي در بازار جهاني انرژي دارند. ايران به عنوان دومين كشور بزرگ دارنده ذخاير گاز طبيعي در جهان، پتانسيل بسيار بالايي در توليد و صادرات گاز دارد. تخمين زده مي‌شود كه ايران حدود ۱۷ درصد از ذخاير گاز طبيعي جهان را در اختيار داشته باشد.
تركمنستان نيز يكي از كشورهاي داراي ذخاير عظيم گاز طبيعي است و تخمين زده مي‌شود كه اين كشور چهارمين دارنده بزرگ ذخاير گاز طبيعي جهان باشد. اين كشور داراي ميدان گازي گالكنيش است كه از بزرگ‌ترين ميدان‌هاي گازي در جهان به شمار مي‌رود. اين كشور عمده صادرات گاز خود را به چين انجام مي‌دهد و به‌دليل زيرساخت‌هاي خط لوله گازي كه به چين متصل است، همچنين از اصلي‌ترين تامين‌كنندگان گاز اين كشور محسوب مي‌شود.
تركمنستان از لحاظ جغرافيايي در مرز شمالي ايران قرار دارد و به همين دليل امكان صادرات گاز به ايران وجود دارد، به ويژه در ماه‌هاي سرد سال كه مصرف گاز در ايران افزايش مي‌يابد. تركمنستان به‌شدت به بازار چين وابسته است و به دنبال تنوع‌بخشي به مقاصد صادراتي خود است كه مي‌تواند از طريق همكاري با ايران و ديگر كشورهاي منطقه به آن دست يابد. ضمن‌اينكه تركمنستان نيز نياز به بهبود و توسعه زيرساخت‌هاي صادراتي خود براي افزايش ظرفيت صادرات به كشورهاي مختلف دارد.
روسيه نيز به عنوان بزرگ‌ترين توليدكننده گاز طبيعي در جهان، داراي نفوذ گسترده‌اي در بازار انرژي بين‌المللي است. شركت دولتي گازپروم، يكي از بزرگ‌ترين شركت‌هاي گازي جهان، به‌شدت در صادرات گاز از روسيه به اروپا و آسيا نقش دارد. روسيه حدود ۲۵ درصد از كل ذخاير گاز طبيعي جهان را در اختيار دارد. اين كشور بزرگ‌ترين صادركننده گاز به اروپاست و از طريق شبكه وسيع خط لوله‌هاي گازي، بخش عمده‌اي از نيازهاي انرژي اروپا را تامين مي‌كند.
روسيه به‌دنبال گسترش همكاري‌هاي گازي با ايران و تركمنستان است تا از اين طريق بتواند هم به بازارهاي جديد دسترسي پيدا كند و هم نفوذ خود را در منطقه گسترش دهد. پروژه‌هاي مشترك گازي مانند خط لوله‌هاي جديد و توسعه زيرساخت‌ها مي‌توانند منافع اقتصادي و سياسي قابل توجهي براي روسيه و شركاي آن فراهم كنند. تحريم‌هاي غرب: روسيه نيز با تحريم‌هاي غرب مواجه است كه مي‌تواند مانع از دسترسي اين كشور به فناوري‌هاي پيشرفته و سرمايه‌گذاري خارجي شود. اين كشور به دنبال افزايش صادرات گاز به بازارهاي آسيايي، به‌ويژه چين و هند است تا وابستگي خود به بازار اروپا را كاهش دهد. باتوجه به نقش كليدي و اساسي تركمنستان و روسيه در صنعت گاز، مسعود پزشكيان، رييس‌جمهوري ايران، ديدارهاي جداگانه را با روساي جمهوري اين دو كشور داشت و از توافق‌هاي تازه به‌منظور افزايش همكاري‌هاي گازي خبر داد. او پس از بازگشت از اين سفر اعلام كرد كه ديدارهاي بسيار مهمي با مقامات تركمنستاني داشته است. در اين ديدار، توافقاتي در زمينه تبادلات گاز و برق ميان دو كشور به دست آمد كه با نهايي‌شدن در نشست كميسيون مشترك اقتصادي كه به زودي در تهران برگزار خواهد شد، به همكاري‌هاي گازي و انرژي ميان ايران و تركمنستان شتاب خواهد بخشيد.
تركمنستان به عنوان يكي از كشورهاي داراي ذخاير عظيم گازي، در سال‌هاي اخير به يكي از شركاي مهم گازي ايران تبديل شده است. اين توافق‌ها نه تنها مي‌تواند به افزايش واردات گاز تركمنستان به ايران كمك كند، بلكه بازارچه‌هاي مرزي دو كشور نيز رونق بيشتري خواهند گرفت و امكان تبادل كالا و خدمات ميان ايران و تركمنستان تسهيل خواهد شد.
رييس‌جمهوري ايران همچنين در يدار يك ساعته با ولاديمير پوتين، رييس‌جمهوري روسيه، درباره چندين پروژه مهم از جمله همكاري‌هاي گازي، توسعه راه‌آهن، پروژه‌هاي پتروشيمي و آب‌شيرين‌كن‌ها مذاكره كرد. ايران و روسيه از ديرباز در حوزه انرژي و گاز همكاري‌هاي گسترده‌اي داشته‌اند و توافقات اخير مي‌تواند به تسريع اجراي پروژه‌هاي زيرساختي و افزايش تبادل گاز ميان دو كشور كمك كند.
همچنين دو طرف توافق كردند كه تلاش‌ها براي اجراي اين پروژه‌ها با سرعت بيشتري ادامه يابد. مسائل منطقه‌اي و ديپلماسي منطقه‌اي در كنار توافق‌هاي اقتصادي، مسائل منطقه‌اي نيز بخشي از مذاكرات را به خود اختصاص داد.
پزشكيان در ادامه اشاره كرد كه يكي از اهداف مهم اين سفر، گسترش همكاري‌هاي اقتصادي و سياسي با همسايگان ايران بود تا اثرات منفي تحريم‌هاي اعمال‌شده عليه كشور كاهش يابد. با توجه به تحريم‌هاي سنگين عليه ايران، همكاري با كشورهاي همسايه به‌ويژه در حوزه انرژي، مي‌تواند نقش مهمي در تامين نيازهاي كشور و تقويت اقتصاد داخلي ايفا كند.
اين سفر و توافقات به دست‌آمده مي‌تواند به عنوان يك گام مهم در تقويت روابط اقتصادي و سياسي ايران با تركمنستان و روسيه تلقي شود. با توجه به ذخاير عظيم گاز در منطقه و نياز ايران به توسعه همكاري‌هاي انرژي، اين توافقات مي‌توانند به شكل‌گيري يك بلوك قوي انرژي در منطقه منجر شوند كه به نفع تمام طرف‌ها خواهد بود. از سوي ديگر، تلاش‌هاي ديپلماتيك ايران براي تقويت همكاري‌هاي منطقه‌اي و مقابله با تحريم‌ها نيز حاكي از استراتژي بلندمدت ايران در جهت تقويت پيوندهاي اقتصادي و سياسي با كشورهاي همسايه است.
درواقع همكاري گازي ايران، تركمنستان و روسيه يك اتحاد استراتژيك در منطقه اوراسيا را تقويت مي‌كند. هر سه كشور داراي پتانسيل‌هاي عظيم در توليد و صادرات گاز هستند، اما با چالش‌هايي از قبيل تحريم‌هاي اقتصادي، وابستگي به بازارهاي محدود و نياز به توسعه زيرساخت‌ها مواجه هستند. اين توافقات تازه مي‌تواند به كاهش وابستگي تركمنستان به چين، تقويت موقعيت ايران در بازار گاز منطقه و همكاري‌هاي استراتژيك روسيه با كشورهاي همسايه منجر شود. به‌علاوه، افزايش تعاملات بين اين سه كشور نه تنها به تقويت صادرات گاز و بهبود زيرساخت‌هاي منطقه‌اي منجر خواهد شد، بلكه مي‌تواند نقش موثري در كاهش اثرات تحريم‌هاي اقتصادي عليه ايران و روسيه ايفا كند.