كمبود گاز نمايان شد

رشد سريع‌تر از حد انتظار تقاضاي جهاني براي گاز طبيعي، باعث شد آژانس بين‌المللي انرژي (IEA) درباره كمبود احتمالي عرضه به دليل سرمايه‌گذاري ناكافي در توليد، هشدار دهد.

به گزارش ايسنا، آژانس بين‌المللي انرژي به تازگي در گزارشي هشدار داد تقاضا براي گاز طبيعي، بيش از حد انتظار رشد خواهد كرد. اين آژانس پيش‌بيني كرد تقاضا در سال آينده نيز قوي باقي خواهد ماند و ممكن است منجر به يك وضعيت مشكل‌ساز شود زيرا عرضه به سرعت كافي رشد نمي‌كند.

همين يك سال پيش، آژانس بين‌المللي انرژي پيش‌بيني كرد تقاضا براي نفت و گاز قبل از سال ۲۰۳۰ به اوج خود خواهد رسيد و بر همين اساس، اين آژانس مي‌گفت نيازي به سرمايه‌گذاري بيشتر در توليد هيدروكربن نيست. اكنون، به نظر مي‌رسد سرمايه‌گذاري كافي در توليد جديد گاز طبيعي وجود ندارد. بنابراين، كمبود در پيش است.

تا چند سال قبل، بازار گاز طبيعي مايع (ال‌ان‌جي) دچار اشباع قابل توجه عرضه شده بود. همه شركت‌ها در شتاب براي ساخت كارخانه‌هاي ال‌ان‌جي بودند و عرضه، سريعتر از تقاضا، افزايش يافت. در چند سال گذشته، بسياري از كشورها به اين سوخت به عنوان جايگزين تميزتر و نه خيلي گران زغال‌سنگ، متمايل شدند. البته قيمت‌ها نسبت به زمان مازاد عرضه تغيير كرد؛ به خصوص در سال ۲۰۲۲ كه اروپاي ثروتمند براي قطع وابستگي به واردات گاز از روسيه، از قدرت خريد بالاتر خود استفاده كرد و بسياري از خريداران ال‌ان‌جي در آسيا را از بازار بيرون راند. از آن زمان، اروپا موقعيت خود را به عنوان يك واردكننده بزرگ ال‌ان‌جي تحكيم كرده است و در حال حاضر، آماده مي‌شود تا به حجم اندك واردات گاز از روسيه كه از طريق اوكراين ترانزيت مي‌شود، پايان دهد. اين به معناي آن است كه اروپا به ال‌ان‌جي بيشتري نياز خواهد داشت، اما عرضه جديد كافي وجود ندارد.

در نتيجه، شوك قيمتي ديگري در راه است و كشورهاي فقيرتر كه تلاش مي‌كنند وابستگي خود به زغال‌سنگ را كاهش دهند، بار ديگر از بازار رانده مي‌شوند. با توجه به چشم‌انداز خوب تقاضا براي گاز، ممكن است در اين مقطع تعجب آور باشد كه چرا عرضه جديد تا اين حد آهسته است. آژانس بين‌المللي انرژي، جديدترين موسسه در ميان موسسات پيش‌بيني‌كننده است كه رشد تقاضا براي اين كالا را به دليل تلاش براي كنار گذاشتن استفاده از زغال‌سنگ، جمعيت رو به رشد و هوش مصنوعي پيش بيني مي‌كند. طبق گزارش اخير بلومبرگ، به نظر مي‌رسد دلايل متعددي براي رشد آهسته عرضه گاز وجود دارد كه يكي، كاملا فيزيكي است. ساخت كارخانه‌هاي توليد ال‌ان‌جي زمان مي‌برد و آنها با افزايش هزينه‌هاي ساخت‌وساز و افزايش فشار رگولاتوري در امريكا كه بزرگ‌ترين توليدكننده و صادركننده ال‌ان‌جي در جهان است، مواجه هستند. حتي يك پروژه انرژي با لغو مجوز از سوي دادگاه به دلايل مرتبط با تغييرات اقليمي روبرو شده است. همچنين مساله توقف ظرفيت جديد ال‌ان‌جي وجود دارد كه ممكن است به تقاضاي فوري مربوط نباشد، اما در ميان مدت كه رشد تقاضا براي گاز طبيعي تحت تاثير فعاليت شركت‌هاي بزرگ فناوري و هوش مصنوعي افزايش مي‌يابد، مرتبط خواهد شد. دولت بايدن در اوايل سال ميلادي جاري با استناد به يك بررسي كه مدعي شده بود گاز طبيعي براي جو زمين، بدتر از زغال‌سنگ است، توقف صدور مجوز براي پروژه‌هاي جديد ال‌ان‌جي را تصويب كرد. در حالي كه عده‌اي از اين بررسي به دليل نقص‌هاي متعدد انتقاد كرده‌اند، اما براي دولت فدرال امريكا كافي بود و عرضه آتي گاز به بازارهاي را محدود ساخت. با وجود تقاضاي قوي براي ال‌ان‌جي، اتحاديه اروپا به خود كمكي نكرده است. اين بلوك، به تازگي مقررات جديدي به نام «مقررات متان» را تصويب كرده است كه هدف آن، تضمين واردات ال‌ان‌جي با آلايندگي اندك به اتحاديه اروپا است. البته چنين تمهيدي، ساخت تاسيسات توليد را براي تامين‌كنندگان گاز مايع، گران‌تر كرده و به هزينه نهايي سوخت اضافه مي‌كند. از سوي ديگر، اين مقررات احتمالا عرضه ال‌ان‌جي تاييد نشده را براي خريداران ضعيف‌تر آزاد مي‌كند و فشار تقاضا بر تامين‌كنندگان را كاهش مي‌دهد. كيسوكه ساداموري، مدير بازارهاي انرژي آژانس بين‌المللي انرژي در بيانيه‌اي درباره روند عرضه و تقاضا گفت: رشد تقاضاي جهاني براي گاز كه در سال جاري و سال آينده شاهد آن هستيم، نشان‌دهنده بهبود تدريجي بحران جهاني انرژي است كه به‌شدت بازارها را تحت تاثير قرار داد. اما تعادل بين روند عرضه و تقاضا شكننده است و ريسك‌هاي آشكار نوسانات آتي وجود دارد.

با توجه به اعتقاد راسخ آژانس بين‌المللي انرژي مبني بر اينكه تقاضا براي هيدروكربن‌ها توسط منابع انرژي جايگزين مانند باد و خورشيد كاهش مي‌يابد، اين يك ملاحظه جالب است. بر اساس همين باور بود كه آژانس بارها اوج تقاضا براي نفت را در حدود چهار سال آينده و اوج تقاضا براي گاز را دو سال آينده پيش بيني كرد. اكنون، به نظر مي‌رسد كه تقاضا براي گاز و پيامدهاي مربوطه همچنان با رشد اقتصادي يا عدم وجود رشد اقتصادي، بسيار مرتبط است.

بر اساس گزارش اويل پرايس، اروپا براي رسيدن به رشد، به تقلا افتاده و دسترسي به گاز مقرون به صرفه، براي نتيجه موفق اين تلاش، كليدي است. سازمان‌هاي بين‌المللي مختلفي كه نگران آب و هواي زمين هستند، از كشورهاي آسيايي با نيازهاي رو به رشد انرژي مي‌خواهند كه از گاز، بيشتر از زغال‌سنگ استفاده كنند. براي چنين سوئيچي، گاز بايد ارزان باشد كه به اين زودي ارزان نخواهد شد و اين هم يك مانع ديگر در مسير گذار به سوي انرژي پاك است.