عربستان چگونه مي‌تواند براي اقتصاد روسيه بحران بيافريند؟

اگر عربستان سعودي با افزايش توليد نفت، باعث ريزش قيمت جهاني آن شود، اقتصاد دوران جنگ روسيه ممكن است با وضعيت دشوارتري براي تامين درآمدهاي نفتي ضروري مواجه شود. به گزارش ايسنا، عربستان سعودي ظاهرا هشدار داده است اگر اوپك به كاهش توليد نفت متعهد نشود، قيمت‌ها ممكن است به ۵۰ دلار در هر بشكه سقوط كند. به گفته تحليلگران، به عبارت ديگر، رياض به اين اشاره كرده كه ممكن است بازار را از عرضه نفت لبريز كند. اين اقدام، قيمت‌ها را كاهش خواهد داد و اعضاي اوپك پلاس از جمله روسيه را كه در كاهش توليد نفت همكاري نكردند، تنبيه مي‌كند. لوك كوپر، محقق مدرسه اقتصاد لندن در اين باره مي‌گويد: از آنجا كه روسيه نفت خود را با تخفيف و هزينه‌هاي بالاتر توليد مي‌فروشد، فضاي قيمت پايين در بازارهاي نفت، بر توانايي اين كشور در تامين مالي هزينه جنگ در اوكراين تاثير مي‌گذارد. عربستان سعودي كه بزرگ‌ترين عضو اوپك است، تلاش كرده است با ترغيب اعضاي اين گروه براي كاهش توليد، قيمت نفت را در بالاي ۱۰۰ دلار در هر بشكه نگه دارد. اما قيمت نفت در بازار بين‌المللي زير ۸۰ دلار در هر بشكه مانده و نقشه رياض را با شكست مواجه كرده است. منابع آگاه به روزنامه فايننشيال تايمز گفته‌اند رياض براي تغيير راهبرد، اكنون قصد دارد شيرهاي نفت خود را تا دسامبر باز كند. سيمون هندرسون، مدير برنامه برن اشتاين در زمينه خليج و سياست انرژي در موسسه واشنگتن، به بيزنس اينسايدر گفت: عربستان سعودي به ستوه آمده است. هدايت اوپك يك مسووليت چند وجهي است. طبق داده‌هاي «اس‌اند پي گلوبال ريتينگز»، روسيه يكي از كشورهايي در اوپك پلاس بوده كه مازاد توليد داشته است. مسكو در ژوئيه، ۱۲۲ هزار بشكه در روز بالاتر از سهميه روزانه نفت توليد كرد. ايران و قزاقستان هم نفت بيشتري توليد كردند. هندرسون مي‌گويد: برخي از اعضاي ائتلاف ممكن است اين كار را براي به حداكثر رساندن سود انجام دهند. در مورد روسيه، مسكو با فشارهايي براي كسب درآمد حداكثري مواجه است زيرا جنگ در اوكراين، هزينه‌هاي دفاعي و امنيتي را در سه سال جنگ افزايش داده است. اين بخش‌ها مجموعا ۴۰ درصد از كل هزينه‌هاي فدرال روسيه در سال آينده را تشكيل خواهند داد. در اين بين، منابع مالي روسيه به‌شدت به درآمدهاي نفتي وابسته است. وزير دارايي روسيه هفته گذشته گفت: چند سال قبل، توليد گاز و نفت، ۳۵ تا ۴۰ درصد از درآمد بودجه كشور را تشكيل مي‌داد. به همين دليل است كه غرب تا اين حد بر روي محدود كردن درآمد روسيه از نفت متمركز شده است.

سقف قيمت ۶۰ دلاري گروه هفت براي نفت روسيه اگرچه آنطور كه انتظار مي‌رفت به نتيجه نرسيده است، اما براي ثابت نگه داشتن عرضه نفت و محدود نگه داشتن درآمد روسيه، كليدي در نظر گرفته مي‌شود. روسيه توانسته است با استفاده از نفتكش‌هاي شبح، مكانيزم سقف قيمت گروه هفت را دور بزند، اما غلبه بر تهديد نفت ۵۰ دلاري رياض، ممكن است دشوارتر باشد. اگر استراتژي افزايش عرضه عربستان سعودي، جنگ قيمت نفت بين روسيه و عربستان را به راه بيندازد، اوضاع ممكن است بد شود. هندرسون با اشاره به رويداد مشابهي كه در سال ۲۰۲۰ رخ داد، اظهار كرد: ممكن است اين اتفاق بيفتد. در آن سال، اختلافات بر سر كاهش توليد، هر دو كشور را واداشت عرضه خود را افزايش دهند و ببينند چه كسي مي‌تواند در اين شرايط قيمت پايين‌تر دوان بياورد. در چنين شرايطي، ذخاير ارزي ضروري مي‌شود كه براي روسيه مشكل ساز است. از زمان آغاز جنگ اوكراين، بيمه اين كشور در برابر قيمت پايين نفت، از بين رفته است. صندوق سرمايه ملي روسيه در ابتداي سال جاري تقريبا به نصف كاهش يافت و اين صندوق ديگر قادر به تامين ارزهاي غربي براي تنوع بخشيدن به ذخاير ارزي خود نيست. بر اساس گزارش بيزنس اينسايدر، هندرسون گفت: بايد ديد كه آيا ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه، با توجه به ديگر اولويت‌هاي فوري‌تر خود، تمايل دارد وارد جنگ قيمتي با رياض شود يا خير. پيش‌بيني اقدامات كرملين با توجه به مسائل نامعلوم بسياري كه با فروش نفت روسيه مرتبط است، دشوار است.