انرژي‌هاي تجديدپذير در انزوا!
ايران به عنوان يكي از كشورهاي غني از منابع طبيعي، نه تنها داراي ذخاير بزرگ نفت و گاز است، بلكه از پتانسيل‌هاي عظيمي در حوزه انرژي‌هاي تجديدپذير نيز برخوردار است.
گلناز پرتوي مهر|
ايران به عنوان يكي از كشورهاي غني از منابع طبيعي، نه تنها داراي ذخاير بزرگ نفت و گاز است، بلكه از پتانسيل‌هاي عظيمي در حوزه انرژي‌هاي تجديدپذير نيز برخوردار است. در سال‌هاي اخير، با افزايش آگاهي جهاني نسبت به اثرات منفي استفاده از سوخت‌هاي فسيلي و تغييرات اقليمي، توجه به منابع انرژي تجديدپذير در ايران نيز افزايش يافته است. با اين حال، ظرفيت‌هاي بالفعل و بالقوه ايران در اين زمينه تفاوت‌هاي چشمگيري دارند.
به گزارش خبرنگار «تعادل»، وزير نيرو براي توسعه ظرفيت توليد انرژي‌هاي تجديدپذير گفت: باتوجه به سياست‌هاي حمايتي كه وزارت نيرو در دستور كار قرار داده است، بنا داريم با كمك بخش خصوصي و مردم ظرفيت توليد انرژي‌هاي تجديدپذير را تا ۵ سال آينده به ۵۰ هزار مگاوات برسانيم.
علي آبادي با اشاره به اهميت بهره‌وري انرژي و نقش آن در حفظ سرمايه‌هاي ملي اظهار كرد: صيانت از انرژي و پرهيز از اسراف دو اصل مهمي است كه همه ما بايد به آن متعهد باشيم و تلاش كنيم با افزايش بهره وري انرژي و حفظ سرمايه‌هاي ملي از هرگونه اتلاف انرژي در اين حوزه جلوگيري كنيم. وي با بيان ينكه ايران رتبه دوم ذخاير گازي و رتبه چهارم ذخاير نفتي دنيا را دارد، گفت: در ايران روزانه ۱۱۰ ميليون ليتر گازوييل، ۱۲۰ ميليون ليتر بنزين، ۷۳۰ ميليون مترمكعب گاز طبيعي و ۵۵ ميليون ليتر مازوت توليد مي‌شود كه همه اين ارقام اثبات مي‌كند ظرفيت توليد انرژي در ايران بسيار بالاست و از اين نظر شرايط خوبي داريم. طبق آمارهاي منتشر شده تا سال ۲۰۲۳، ظرفيت توليد انرژي‌هاي تجديدپذير در ايران به حدود ۱۰۰۰ مگاوات رسيده است. اين ظرفيت از طريق پروژه‌هاي مختلف در حوزه‌هاي انرژي خورشيدي، بادي، زمين‌گرمايي، زيست‌توده و آبي كوچك تامين مي‌شود. انرژي خورشيدي و بادي بخش بزرگي از اين توليد را تشكيل مي‌دهند. در همين زمينه مهدي كريميان، كارشناس حوزه انرژي، در گفت‌وگو با خبرنگار «تعادل» اظهار كرد: با وجود اينكه ايران از نظر پتانسيل طبيعي براي توليد انرژي‌هاي تجديدپذير در سطح جهاني جايگاه بالايي دارد، سهم فعلي انرژي‌هاي تجديدپذير در توليد برق كشور كمتر از يك درصد از كل برق توليدي است. اين در حالي است كه بيش از ۹۰ درصد توليد برق ايران از طريق نيروگاه‌هاي حرارتي و با استفاده از سوخت‌هاي فسيلي، به‌ويژه گاز طبيعي تامين مي‌شود. اين وابستگي شديد به منابع فسيلي، نه تنها از نظر اقتصادي به دليل نوسانات قيمت جهاني انرژي چالش‌برانگيز است، بلكه به لحاظ زيست‌محيطي نيز منجر به افزايش آلودگي هوا و انتشار گازهاي گلخانه‌اي مي‌شود. وي تصريح كرد: مطالعات نشان مي‌دهد كه كشور داراي يكي از بزرگ‌ترين ظرفيت‌هاي توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير در منطقه خاورميانه و جهان است. دو منبع اصلي كه بيشترين ظرفيت بالقوه را دارند عبارتند از: انرژي خورشيدي و بادي. به عنوان مثال، ايران به دليل دارا بودن تعداد زيادي روزهاي آفتابي در سال (به‌ويژه در مناطق مركزي و جنوبي كشور)، از پتانسيل عظيمي براي توسعه انرژي خورشيدي برخوردار است. بر اساس تخمين‌ها، ظرفيت نصب شده انرژي خورشيدي در ايران مي‌تواند به ۶۰ هزار مگاوات برسد. وي عنوان كرد: در حوزه انرژي بادي، ايران نيز داراي ظرفيت‌هاي بالقوه بسياري است. مناطق شمال غربي، شمال شرقي و همچنين سواحل جنوبي ايران از جمله مناطقي هستند كه بادهاي مناسب براي توليد انرژي بادي دارند. برآوردها نشان مي‌دهند كه ظرفيت توليد انرژي بادي ايران مي‌تواند تا ۲۰ هزار مگاوات افزايش يابد.
وي گفت: با وجود پتانسيل‌هاي عظيم، توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير در ايران با چالش‌هاي متعددي مواجه است. يكي از اصلي‌ترين اين چالش‌ها، سرمايه‌گذاري ناكافي در اين بخش است. به دليل هزينه‌هاي بالاي اوليه براي نصب و راه‌اندازي نيروگاه‌هاي تجديدپذير و همچنين نبود تسهيلات مالي مناسب، بسياري از سرمايه‌گذاران داخلي و خارجي از ورود به اين حوزه خودداري مي‌كنند. وي با اشاره به اينكه چالش ديگر قيمت‌گذاري پايين برق در ايران است، گفت: يارانه‌هاي سنگيني كه دولت براي توليد برق از سوخت‌هاي فسيلي ارايه مي‌دهد، باعث شده تا قيمت برق در ايران به‌طور مصنوعي پايين بماند. اين موضوع توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير را از نظر اقتصادي غيررقابتي مي‌كند. امامي با اشاره به اينكه با وجود چالش‌ها، فرصت‌هاي زيادي براي توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير در ايران وجود دارد، گفت: يكي از اين فرصت‌ها، همكاري‌هاي بين‌المللي است. با توجه به تحولات جهاني در زمينه تغييرات اقليمي و افزايش تقاضا براي كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي، ايران مي‌تواند از طريق همكاري با سازمان‌ها و كشورهاي ديگر، فناوري‌ها و منابع مالي لازم براي توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير را جذب كند. وي ادامه داد: فرصت ديگر اصلاح ساختار قيمت‌گذاري انرژي است. اگر دولت ايران اقدام به اصلاح تدريجي قيمت برق و كاهش يارانه‌هاي سوخت‌هاي فسيلي كند، مي‌توان شرايط را براي رقابتي‌تر شدن انرژي‌هاي تجديدپذير فراهم كرد. اين اقدام نه تنها به توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير كمك مي‌كند، بلكه باعث كاهش مصرف سوخت‌هاي فسيلي و كاهش آلودگي هوا نيز مي‌شود. وي اظهار كرد: ايران با وجود برخورداري از منابع عظيم انرژي‌هاي تجديدپذير، هنوز در مرحله اوليه توسعه اين منابع قرار دارد. توسعه اين بخش نيازمند سرمايه‌گذاري بيشتر، سياست‌هاي حمايتي كارآمدتر و اصلاحات ساختاري در بخش انرژي است. با توجه به پتانسيل بالاي ايران در حوزه انرژي‌هاي خورشيدي و بادي، اين كشور مي‌تواند در آينده به يكي از توليدكنندگان بزرگ انرژي‌هاي تجديدپذير در منطقه تبديل شود. در نهايت، اين امر نه تنها به كاهش وابستگي به منابع فسيلي و كاهش آلودگي زيست‌محيطي منجر خواهد شد، بلكه مي‌تواند در بلندمدت امنيت انرژي كشور را نيز تضمين كند.