نفت 300 دلاري نزديك است؟!
اين روزها با توجه به اخبار مختلف ازجمله خاورميانه، گمانه‌زني‌ها درباره احتمال رسيدن قيمت نفت به 300 دلار به ازاي هر بشكه در حال گسترش است. اين افزايش شديد قيمت، اگر اتفاق بيفتد، تحت تاثير چندين عامل كليدي خواهد بود كه شامل شرايط ژئوپليتيكي، عرضه جهاني محدود، افزايش تقاضا و تحولاتي در سياست‌هاي انرژي جهاني است. به گزارش خبرنگار «تعادل»، تشديد تنش‌ها در خاورميانه يكي از عوامل كليدي افزايش قيمت نفت به شمار مي‌رود.
اين روزها با توجه به اخبار مختلف ازجمله خاورميانه، گمانه‌زني‌ها درباره احتمال رسيدن قيمت نفت به 300 دلار به ازاي هر بشكه در حال گسترش است. اين افزايش شديد قيمت، اگر اتفاق بيفتد، تحت تاثير چندين عامل كليدي خواهد بود كه شامل شرايط ژئوپليتيكي، عرضه جهاني محدود، افزايش تقاضا و تحولاتي در سياست‌هاي انرژي جهاني است. به گزارش خبرنگار «تعادل»، تشديد تنش‌ها در خاورميانه يكي از عوامل كليدي افزايش قيمت نفت به شمار مي‌رود. درگيري‌ها و حملات اخير در درياي سرخ و خليج‌فارس، به‌ويژه در حمل و نقل نفت، باعث شده كه بازارها با نگراني از كاهش عرضه مواجه شوند. اين ريسك‌ها، ازجمله حملات حوثي‌ها به كشتي‌هاي نفتكش و تهديدات عليه مسيرهاي حياتي انتقال نفت، باعث افزايش هزينه‌هاي حمل‌ونقل و اضافه شدن «حق بيمه ريسك» به قيمت‌ها شده است. در صورتي كه اين تنش‌ها بيشتر شود، امكان رسيدن قيمت نفت به سطوحي بسيار بالا همچون 300 دلار وجود دارد. از نظر عرضه، پيش‌بيني‌ها نشان مي‌دهد كه با وجود افزايش توليد در كشورهاي غير عضو اوپك مانند ايالات متحده، كانادا و برزيل، كاهش توليد داوطلبانه اوپك پلاس و عوامل ديگر ممكن است باعث كاهش كلي عرضه جهاني شود. با توجه به اينكه مصرف نفت در كشورهاي غير عضو OECD، مانند چين و هند، همچنان در حال افزايش است، اين تقاضا مي‌تواند فشار بيشتري بر قيمت‌ها وارد كند. اگر كاهش توليد اوپك پلاس و محدوديت‌هاي موجود در عرضه ادامه يابد و همزمان تقاضا افزايش يابد، احتمال افزايش چشمگير قيمت‌ها بيشتر خواهد شد. ازجمله ديگر عوامل بالقوه براي جهش قيمت نفت به 300 دلار، سياست‌هاي انرژي جهاني است. تغييرات در سياست‌هاي كشورهاي مصرف‌كننده بزرگ مانند اروپا و امريكا كه ممكن است به دليل نگراني‌هاي زيست‌محيطي يا تحول در توليد و مصرف انرژي‌هاي تجديدپذير رخ دهد، مي‌تواند ناپايداري‌هايي را در بازار نفت ايجاد كند. همچنين، در صورت عدم وجود نوآوري‌هاي سريع در انرژي‌هاي تجديدپذير يا فناوري‌هاي جديد، نفت همچنان تقاضاي بالايي خواهد داشت. در همين زمينه، مهدي بحريني، كارشناس حوزه انرژي، در گفت‌وگو با خبرنگار «تعادل» اظهار كرد: قيمت نفت به 300 دلار ممكن است در حال حاضر يك سناريوي افراطي به نظر برسد، تركيبي از تنش‌هاي ژئوپليتيكي، كاهش عرضه جهاني و افزايش تقاضا به راحتي مي‌تواند چنين جهشي را توجيه كند. وي تصريح كرد: گزارش افزايش قيمت نفت به 300 دلار براي هر بشكه، موضوعي است كه اخيرا در مباحث انرژي و اقتصاد جهاني مطرح شده است. اين پيش‌بيني‌ها بر اساس عواملي همچون تنش‌هاي ژئوپليتيكي، محدوديت‌هاي عرضه، رشد تقاضاي جهاني و همچنين سياست‌هاي انرژي جهاني شكل گرفته‌اند. وي عنوان كرد: تنش‌هاي ژئوپليتيكي به ويژه در خاورميانه، از عوامل كليدي هستند كه مي‌توانند قيمت نفت را به سطح 300 دلار برسانند. منطقه خاورميانه كه بيشترين ذخاير نفتي جهان را در خود جاي داده است، همواره شاهد بحران‌هاي سياسي و نظامي بوده است. درگيري‌هاي اخير در يمن، حملات حوثي‌ها به كشتي‌هاي نفتكش و تهديدات عليه خطوط لوله و زيرساخت‌هاي نفتي در خليج فارس باعث افزايش نگراني‌ها از كاهش عرضه نفت شده است. حملات به زيرساخت‌هاي انرژي در عربستان‌سعودي در سال‌هاي گذشته نيز نشان داده است كه هرگونه آسيب به اين زيرساخت‌ها مي‌تواند تاثيرات چشمگيري بر بازارهاي جهاني نفت بگذارد. وي عنوان كرد: در صورتي كه اين تنش‌ها بيشتر شود، به ويژه با دخالت‌هاي نظامي گسترده‌تر در منطقه، تامين نفت جهاني با خطراتي جدي مواجه خواهد شد كه ممكن است باعث افزايش شديد قيمت‌ها شود. از سوي ديگر، كشورهايي مانند ايران، عراق و ونزوئلا نيز به دليل مشكلات داخلي و تحريم‌هاي بين‌المللي قادر به توليد در سطح كامل نيستند كه اين مساله نيز به فشار بيشتر بر عرضه جهاني مي‌افزايد. وي بيان كرد: اوپك و متحدانش كه با نام اوپك پلاس شناخته مي‌شوند، در سال‌هاي اخير نقش تعيين‌كننده‌اي در كنترل قيمت نفت داشته‌اند. اين گروه به منظور جلوگيري از افت قيمت نفت به دليل مازاد عرضه، توليد خود را بارها كاهش داده‌اند. در سال 2023 و 2024، كاهش توليدات اوپك پلاس و به خصوص عربستان سعودي به عنوان بزرگ‌ترين توليدكننده اوپك، باعث شد كه بازارهاي جهاني با كمبود نفت مواجه شوند. اين كاهش توليد داوطلبانه به منظور افزايش قيمت نفت صورت گرفت و با ادامه آن، عرضه جهاني نفت به مرور كاهش خواهد يافت. وي خاطرنشان كرد: با توجه به تقاضاي پايدار و رشد اقتصادي در برخي كشورهاي بزرگ مانند چين و هند، كاهش توليد اوپك پلاس مي‌تواند باعث كاهش بيشتر عرضه در بازار و در نتيجه افزايش قيمت شود. در صورتي كه اين روند ادامه يابد و اعضاي اوپك پلاس به توافقات جديد براي كاهش بيشتر توليد برسند، احتمال افزايش قيمت نفت تا سطح 300 دلار افزايش مي‌يابد. به گفته بحريني، تقاضاي جهاني براي نفت نيز از ديگر عوامل مهم در تعيين قيمت‌هاي آتي است. كشورهاي آسيايي به ويژه چين و هند، با توجه به رشد اقتصادي سريع خود، به يكي از بزرگ‌ترين مصرف‌كنندگان نفت تبديل شده‌اند. اين كشورها همچنان به نفت براي تامين انرژي خود وابسته هستند و با افزايش رشد اقتصادي و توسعه صنعتي، تقاضاي آنها براي نفت بيشتر مي‌شود. وي در ادامه گفت: سياست‌هاي انرژي جهاني نيز تاثير قابل‌توجهي بر بازار نفت دارد. بسياري از كشورها به منظور كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي و مبارزه با تغييرات اقليمي، به سمت انرژي‌هاي تجديدپذير مانند باد، خورشيد و انرژي‌هاي هيدروژني حركت كرده‌اند. اگرچه اين تغييرات در بلندمدت مي‌تواند مصرف نفت را كاهش دهد، اما در كوتاه‌مدت و در‌حالي كه هنوز زيرساخت‌هاي لازم براي انرژي‌هاي تجديدپذير به‌طور كامل فراهم نشده، نفت همچنان منبع اصلي انرژي باقي خواهد ماند. وي بيان كرد: از سوي ديگر، فشارهاي زيست‌محيطي و سياست‌هاي جهاني براي كاهش وابستگي به سوخت‌هاي فسيلي مي‌تواند سرمايه‌گذاري‌ها در صنعت نفت را كاهش دهد. اين مساله به نوبه خود ممكن است منجر به كاهش توليد و در نتيجه افزايش قيمت شود. علاوه بر اين، تحريم‌هاي اقتصادي بر كشورهاي توليدكننده نفت نيز مي‌تواند دسترسي به تجهيزات و فناوري‌هاي موردنياز براي افزايش توليد را محدود كند و باعث كاهش عرضه شود. وي اظهار كرد: رسيدن قيمت نفت به 300 دلار ممكن است در شرايط عادي غيرمحتمل به نظر برسد، اما با تركيبي از تنش‌هاي ژئوپليتيكي، كاهش عرضه جهاني، افزايش تقاضا و تحولات در سياست‌هاي انرژي جهاني، اين سناريو به هيچ‌وجه دور از ذهن نيست. عوامل متعددي از جمله كاهش توليد اوپك پلاس، رشد تقاضاي كشورهاي نوظهور، سياست‌هاي محيط‌زيستي و انتقال به انرژي‌هاي تجديدپذير همگي مي‌توانند باعث افزايش قيمت نفت شوند. با توجه به اين عوامل، بازار نفت در سال‌هاي آينده با نوسانات زيادي روبه‌رو خواهد بود و تحليلگران بايد همه اين متغيرها را در نظر بگيرند تا بتوانند به پيش‌بيني‌هاي دقيق‌تري درباره آينده قيمت نفت دست يابند.