چگونه بريكس دنبال راهكاري در حذف دلار خواهد بود؟

امسال اولين سال پس از گسترش بريكس است كه اجلاس سران آن از ۲۲ تا ۲۴ اكتبر در كازان روسيه برگزار خواهد شد؛ همزمان با اين اجلاس، سيستم پرداخت جديد بريكس پي (BRICS Pay) رونمايي شده كه توجهات زيادي را به خود جلب كرده است و بر تقويت روابط اقتصادي و تجاري بين كشورهاي بريكس تاكيد دارد.
روسيه كه رياست گروه بريكس را در سال جاري برعهده دارد، از شركاي خود خواسته تا براي مقابله با فشار سياسي كشورهاي غربي پيش از اجلاس سران بريكس در اواخر ماه جاري، جايگزيني براي صندوق بين‌المللي پول ايجاد كنند. آنتون سيلوانوف، وزير دارايي روسيه اظهار كرد: سيستم مالي جهاني توسط كشورهاي غربي كنترل مي‌شود و بريكس كه ۳۷ درصد از اقتصاد جهاني را تشكيل مي‌دهد، بايد جايگزيني براي آن ايجاد كند.
به گفته وب‌سايت رسمي بريكس پي، اين سيستم پرداختي، به عنوان سنگ بناي بالقوه براي پرداخت‌ها در كشورهاي مستقل و موفق توصيف مي‌شود.
كارشناسان چيني اظهار كردند اين ابتكار گزينه‌هاي پرداخت گسترده‌اي را براي تسويه كالاها و خدمات به كشورهاي بريكس ارايه مي‌دهد و روابط اقتصادي آنها را مستحكم‌تر مي‌كند و همچنين اين رويكرد ممكن است به كاهش اتكاي بيش از حد به دلار امريكا، متعادل كردن سلطه دلار، تقويت تنوع مالي و تقويت استقلال اقتصادي در ميان اعضاي بريكس و فراتر از آن كمك كند.
كشورهاي بريكس به‌طور فعال سيستم پرداخت بين‌المللي جديد را توسعه خواهند داد و زيرساخت جديد پرداخت فرامرزي مبتني بر فناوري‌هاي پيشرفته است و معاملات تجاري خارجي سريع‌تر و ارزان‌تري را بدون دخالت خارجي امكان‌پذير مي‌كند. بريكس پي، سيستم پيام‌رسان پرداخت غيرمتمركز و مستقل است كه توسط كشورهاي عضو بريكس در حال توسعه و قابل مقايسه با سوييفت (SWIFT) اروپاست. براساس داده‌هاي وب‌سايت رسمي بريكس پي، در روزهاي پنجشنبه و جمعه هفته گذشته طي برگزاري مجمع تجاري بريكس در مركز تجارت بين‌المللي در مسكو، كاربران در آزمايش فناوري‌هاي خرده‌فروشي بريكس پي شركت كردند.
بريكس پي چندين سال در حال توسعه بوده است و براساس گزارش‌هاي منتشرشده از رسانه‌ها، در اوايل سال ۲۰۱۹، كشورهاي بريكس كار روي ايجاد سيستم پرداخت يكپارچه را به عنوان بخشي از پلتفرم پرداخت خرده‌فروشي و حواله براي كشورهاي عضو آغاز كردند. يك سال بعد، در دوازدهمين اجلاس سران بريكس، مسكو بيانيه‌اي در ۱۷ نوامبر ۲۰۲۰ منتشر كرد و از ادامه كار روي همكاري سيستم‌هاي پرداخت ملي، به ويژه، ايجاد گروه ويژه پرداخت بريكس خبر داد و منتظر پيشرفت بيشتر در اين زمينه بود. كارشناسان خاطرنشان كردند سيستم پرداخت جديد -‌بريكس پي‌- در زماني پديدار مي‌شود كه كشورها، به ويژه كشورهاي در حال توسعه، به دنبال حفظ بهتر حاكميت اقتصادي خود و در عين حال به دنبال گسترش همكاري هستند. سونگ وي، استاد دانشكده روابط بين‌الملل و ديپلماسي دانشگاه مطالعات خارجي پكن اظهار كرد: به عنوان گروهي از كشورهاي بازارهاي نوظهور، اهميت راه‌اندازي چنين سيستم پرداختي براي بريكس مشهود است، اين سيستم پيامدهاي عملي براي حفاظت از حاكميت اقتصادي كشورهاي در حال توسعه و گسترش همكاري‌هاي اقتصادي و تجاري دارد. به گفته گلوبال تايمر، در حال حاضر كشورهاي بريكس يكي از مهم‌ترين قدرت‌هاي اقتصادي در جهان هستند. روسيه از اول ژانويه سال جاري رياست دوره‌اي بريكس براي سال ۲۰۲۴ را بر‌عهده گرفت. در همان روز، عربستان‌سعودي، مصر، امارات، ايران و اتيوپي رسما به عنوان اعضاي بريكس ملحق شدند و تعداد كشورهاي عضو را دو برابر كردند و از پنج به ۱۰ كشور رساندند. سانگ گفت: اين سيستم پرداخت جديد مي‌تواند همكاري اقتصادي بين كشورهاي بريكس را تعميق بخشد، تجارت و مشاركت‌هاي سرمايه‌گذاري را ارتقا دهد و به اين كشورها اجازه دهد تا از نفوذ اقتصادي خود براي پيشبرد بهبود اقتصاد جهاني استفاده كنند. علاوه بر اين، اين سيستم ممكن است به عنوان پايلوت همكاري چندجانبه، از جمله ابتكار كمربند و جاده (BRI) باشد و از آنجايي كه ابتكار كمربند و جاده از توسعه با كيفيت بالا استقبال مي‌كند و متمركز بر تعميق همكاري اقتصادي است، اين انتظار وجود خواهد داشت كه به دنبال راه‌هايي براي تسهيل تسويه‌حساب‌هاي سرمايه‌گذاري مرتبط با تجارت باشد.
كارشناسان چيني مي‌گويند: روند دلارزدايي در سال‌هاي اخير به‌دليل اعمال تحريم‌هاي مالي امريكا، شتاب‌گرفته است. اين تحريم‌ها باعث است شده برخي كشورها نتوانند با دلار تسويه‌حساب كنند و آنها را به دنبال سيستم‌هاي پرداخت جايگزين به جاي دلار سوق دهد.
به گفته كارشناسان، براي مدت طولاني، ايالات‌متحده از هژموني دلاري خود سوءاستفاده كرده است، بحران‌هاي داخلي را تغيير داده و ثروت جهاني را با آسيب رساندن به ثبات اقتصادي و مالي و رفاه ساير كشورها به دست آورده است. وانگ پنگ، پژوهشگر دانشيار در آكادمي علوم اجتماعي پكن اظهار كرد: استقرار سيستم پرداخت بريكس چالش مهمي براي تسلط دلار امريكا ايجاد خواهد كرد. دلار امريكا براي مدت طولاني، نقش تسلط را در سيستم مالي بين‌المللي حفظ كرده و بسياري از كشورها را در برابر ريسك‌هاي نرخ ارز و فشارهاي اقتصادي آسيب‌پذير كرده و اكنون سيستم پرداخت بريكس به كاهش اتكا به دلار و به كشورهاي عضو كمك كرده است و جايگزين‌هاي پرداخت مستقل و مطمئن‌تر در برابر آنها قرار دارد. كارشناسان گفتند: چشم‌انداز رقابتي متنوع در تسويه‌حساب تجاري، سرمايه‌گذاري و ذخاير براي توازن بهتر منافع همه طرف‌ها مورد نياز است. آنان خاطرنشان كردند اين روش، شكل جديدي از همكاري را بين كشورها در سطوح و مراحل مختلف توسعه با هدف تقويت و ايجاد سيستم پولي بين‌المللي فراگيرتر و متعادل‌تر ايجاد خواهد كرد. بريكس پي، سيستم پرداخت جهاني مورد انتظار، به‌طور رسمي در مجمع تجاري بريكس در مسكو راه‌اندازي شد و يك گام بزرگ رو به جلو در تكامل تراكنش‌هاي مالي در ميان كشورهاي عضو اين بلوك بود. پلتفرم پرداخت كه براي تغيير نحوه حركت پول در مرزهاي اعضا طراحي شده است، به نظر مي‌رسد جايگزيني مستقل و مقرون به صرفه براي سيستم‌هاي پرداخت بين‌المللي سنتي ارايه دهد.
به شركت‌كنندگان در انجمن تجاري بريكس براي نشان دادن قابليت‌هاي سيستم بريكس پي، كارت‌هاي نمايشي از پيش بارگذاري شده با ۵۰۰ روبل صادر شد كه آنان مي‌توانستند از آن در مكان‌هاي مختلف در مركز تجارت جهاني استفاده كرد. رونمايي از بريكس پي، نقطه عطفي در تلاش اين بلوك براي استقلال مالي بيشتر و دلارزدايي است. هدف كشورهاي بريكس با توسعه سيستم پرداخت مستقل، كاهش اتكاي خود به موسسات مالي غربي و ايجاد معماري مالي غيرمتمركزتر و مستحكم‌تر در سطح جهاني است. كنترل كامل بر منابع مالي براي دستيابي كشورها به حاكميت واقعي ضروري است. گروه بريكس در مراسم راه‌اندازي سيستم پرداخت جديد گفت: اين هدف از اهداف مشترك بين كشورهايي است كه براي سياست‌هاي مستقل و رفاه شهروندان خود تلاش مي‌كنند.
براي به ثمر رساندن پروژه بريكس پي، ائتلافي از شركت‌هاي فناوري، مالي، حقوقي و مشاوره پرداخت بريكس ايجاد شد. اين كنسرسيوم به عنوان سازمان غيرمتمركز خودمختار (DAO) با رعايت مقررات هر كشور عضو فعاليت خواهد كرد. بريكس پي معاملات يكپارچه را در ميان كشورهاي عضو گروه بريكس از جمله برزيل، روسيه، هند، چين و آفريقاي جنوبي تسهيل و از فناوري بلاك‌چين و قراردادهاي هوشمند براي امكان تصميم‌گيري شفاف و غيرمتمركز استفاده مي‌كند. اين پلتفرم مي‌تواند از ارزهاي ديجيتال يا استيبل‌كوين‌هاي متصل به ارزهاي ملي كشورهاي عضو پشتيباني كند. اين روش به بريكس پي اجازه مي‌دهد تا اتكاي خود به سيستم‌هاي سنتي را كاهش دهد و هزينه‌هاي تراكنش را به حداقل برساند.
به‌طور حياتي، بريكس پي قابليت همكاري بين سيستم‌هاي پرداخت مختلف در كشورهاي عضو را تضمين مي‌كند و كاربران مي‌توانند بدون نياز به واسطه‌هاي متعدد، تراكنش‌هاي برون مرزي را انجام دهند. يكي از ويژگي‌هاي كليدي اين سيستم، پايبندي آن به چارچوب‌هاي قانوني و نظارتي هر كشور عضو است. اين سيستم معاملات سريع و كم هزينه را امكان‌پذير مي‌كند و مي‌تواند تجارت و سرمايه‌گذاري را در بين كشورهاي بريكس افزايش دهد. در يك نمايش عملي در اجلاس، كاربران توانستند با استفاده از كد QR در پرداخت بريكس ثبت‌نام كنند. شركت‌كنندگان سپس از وجوه از پيش بارگذاري شده براي خريد اقلامي مانند نوشيدني و سوغاتي در تالار تجاري استفاده كردند.