مسير پر پيچ و خم فيلترينگ؛ از بررسي‌هاي كارشناسي تا مطالبه عمومي
استفاده از اينترنت و ويژگي‌هاي نهفته آن يكي از مهم‌ترين دلايلي است كه كاربران در همه كشورها زمان قابل توجهي از روز خود را صرف استفاده از تكنولوژي‌هاي روز دنيا مي‌كنند و از آنجا كه در ايران هم مانند ساير كشورها دسترسي به اينترنت و كسب‌وكارهاي فضاي مجازي فراگير شده، فراهم كردن بستري مناسب براي فعاليت كاربران و صاحبان كسب‌وكارها از موارد مورد توجه دولت‌ها محسوب مي‌شود.
استفاده از اينترنت و ويژگي‌هاي نهفته آن يكي از مهم‌ترين دلايلي است كه كاربران در همه كشورها زمان قابل توجهي از روز خود را صرف استفاده از تكنولوژي‌هاي روز دنيا مي‌كنند و از آنجا كه در ايران هم مانند ساير كشورها دسترسي به اينترنت و كسب‌وكارهاي فضاي مجازي فراگير شده، فراهم كردن بستري مناسب براي فعاليت كاربران و صاحبان كسب‌وكارها از موارد مورد توجه دولت‌ها محسوب مي‌شود. به گزارش ايسنا، با رشد و توسعه شبكه‌هاي اجتماعي بسياري از كسب و كارها به صورت مستقيم و غيرمستقيم از ظرفيت‌هاي موجود در فضاي مجازي به عنوان يكي از مهم‌ترين ابزارهاي اقتصادي در زمينه‌هاي مختلف استفاده مي‌كنند بنابراين ايجاد محدوديت در اين زمينه مي‌تواند نتايج نامطلوبي به همراه داشته باشد. اعمال محدوديت براي برخي سايت‌ها يا پلتفرم‌ها از گذشته و در همه كشورها بسته به سياستي كه درباره اين موضوع دارند، انجام مي‌شده است، اما در مقابل بعضا ايجاد محدوديت دسترسي به برخي از پلتفرم‌هاي محبوب در سال‌هاي گذشته نارضايتي‌هايي براي كاربران به همراه داشته است اقدامي كه اجراي آن تأثيرهايي بر فضاي كسب و كار مجازي هم گذاشته است. بر اين اساس در ايران رفع فيلترينگ و دسترسي آزاد به سكوهاي فيلترشده از جمله وعده‌هاي دولت چهاردهم و در مقابل مطالبه مردم عنوان شد.
فيلترينگي كه به نتيجه نرسيد
كارشناسان معتقدند كه پس از اعمال سياست فيلترينگ براي پلتفرم‌هاي محبوب، مسوولان و مردم به اين موضوع رسيده‌اند كه اهداف فيلترينگ محقق نشده بلكه برعكس مافياي فيلترشكن‌ها سود هنگفتي نصيبشان مي‌شود و از همه مهم‌تر مديريت فضاي مجازي از دست خارج شده و كودكان و نوجوانان با فيلترشكن به سايت‌هاي غيرمجاز دسترسي پيدا كرده‌اند كه خود اين موضوع آسيب‌ها را بيشتر مي‌كند. سيد ستار هاشمي- وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات- در همان روزهاي نخستين آغاز به كارش توضيح داد كه زندگي خوب در دنياي ديجيتال يا دنياي آينده، هم با كيفيت و به‌روز و بر لبه دانش است، هم امن است و هم آگاهي‌دهنده و الهام بخش. زندگي كه قابليت دارد جان‌ها را نجات دهد و اگر به خوبي نظم نداشته باشد، مي‌تواند جان‌ها و فكرها را از بين ببرد. وظيفه ما به عنوان حاكميت اين است كه بهترين شرايط زندگي ديجيتال را براي مردم فراهم كنيم، به آنها آگاهي بدهيم، كيفيت كاربري را بالا ببريم و ايران آينده را براي آنها كه قصد و هدفشان ناامن كردن براي اقشار مختلف جامعه به خصوص كودكان و نوجوانان است، ناامن كنيم. هاشمي با اشاره به اينكه فيلترينگ در وضعيت فعلي به نفع هيچكس نيست، تأكيد كرد كه اين موضوع هم حاكميت ما را نقض كرده، هم امنيت سايبري را زير سوال برده، هم امنيت خانواده‌ها را دچار مشكل كرده، هم كسب‌و كارها آسيب ديدند و هم مردم ناراضي شدند. اين چيزي نيست كه اسناد بالادستي و رهبري انقلاب از ما خواسته بودند، بنابراين بايد با در نظر گرفتن مصالح ملي و سياست‌هاي كلي، شرايط موجود را به نفع رشد كسب و كارها و جلب رضايت مردم تغيير داد. در اين مسير سخت، پر چالش و پر از تلاطم براي بازنگري در اين سياست‌ها، به همياري همه دستگاه‌هاي كشوري، لشگري و حاكميتي از يك سو، و همكاري همه فعالان اين صنعت مهم در لايه‌هاي مختلف از سوي ديگر نياز داريم. مساله‌اي كه ديگر مسوولان از جمله معاون اول رييس‌جمهور هم به آن اشاره كرد و گفت محدوديت‌ها، امروز در فضاي مجازي اثري ندارد و از وقتي فناوري‌هاي نوين در حال پيشرفت بود واضح بود كه اين كار، تنها هزينه مصرف‌كننده را بالا برده و باعث فرار امنيتي مي‌شوند، چرا كه شركت‌هاي تامين‌كننده فيلترشكن‌ها، جايگزين نهادهاي امنيتي مي‌شوند و تمرد از قانون به جامعه ياد داده مي‌شود.
خبرهاي خوب در راه است؟
حال با وجود اينكه مواضع دولت چهاردهم در اين زمينه روشن شده و مسوولان نيز به اتفاق با پيامدهاي ادامه روند فيلترينگ آشنا هستند، انتظار براي حل ريشه‌اي اين موضوع از سوي كاربران به عنوان يك مطالبه عمومي وجود دارد و اين سوال مطرح مي‌شود كه چرا تاكنون اين درخواست اجرا نشده است؟ بررسي و استفاده از نظر كارشناسان از جمله مسيرهايي است كه بارها در صحبت‌هاي مسوولان براي حل مسائل مختلف در كشور توسط دولت چهاردهم گفته شده و فيلترينگ از اين موضوع مستثني نيست. به تأكيد آنها به صورت طبيعي و قطعا صحبت‌هاي آقاي رييس‌جمهور در رابطه با مطالبه مردم و صحبت‌هاي وي درباره اينترنت به صورت جدي دنبال مي‌شود و به وزارت ارتباطات هم ماموريت دادند و كارهاي كارشناسي در اين زمينه انجام شده است بنابراين گشايش‌هايي با يك نگاه كارشناسي اتفاق خواهد افتاد و بايد از فضاي شتاب زده پرهيز كرد. در همين رابطه، اخيرا سخنگوي دولت نيز با گذشت مدت زمان اندكي از اين اظهارات ضمن تأييد آن درباره موضع دولت در خصوص رفع فيلترينگ بيان كرد: موضع دولت همان موضع رييس‌جمهور است و شفاف است كه فيلترينگ مضرات زيادي ايجاد كرده و حفره‌هاي امنيتي ايجاد مي‌كند و همچنين دسترسي به محتواي نامناسب ايجاد مي‌كند. وي تأكيد كرد در چارچوب منافع ملي و كار كارشناسي در حال انجام است چراكه فيلترينگ به اهداف خود نرسيده و اين موضوع در حال بررسي است. حال با توجه به اينكه ديدگاه‌هاي رييس‌جمهور و ساير مسوولان درباره فيلترينگ و دسترسي آزاد به فضاي مجازي و كسب و كارهاي اينترنتي مشخص شده است اكنون اين انتظار از سوي شهروندان و فعالان اين حوزه وجود دارد تا با اتخاد تدابيري صحيح از سوي وي و وزير ارتباطات دولت چهاردهم، بخشي از نارضايتي‌ها رفع و بر رونق كسب و كارهاي اينترنتي افزوده شود.