سكه‌هاي حباب‌دار

در روزهاي گذشته با وجود آنكه تنش‌هاي سياسي به بالاترين حد خود رسيده، بانك مركزي موفق شده تاحد قابل‌توجهي بازار ارز را مديريت كرده واز ايجاد يك شوك قيمتي جديد در اين حوزه جلوگيري كند. با اين وجود شرايط در بازار طلا متفاوت بوده و حباب سكه به شكل قابل‌توجهي افزايش يافته است تا جايي كه براي گروه‌هايي از مردم اين نگراني به وجود آمده كه تداوم روند افزايش قيمت در اين بازار درنهايت به ديگر بازارها نيز تسري پيدا كند، از اين رو به نظر مي‌رسد بانك مركزي با يك رويكرد جديد به اين بازار ورود خواهد كرد.

بانك مركزي در جديدترين اطلاعيه خود اعلام كرده: با توجه به ملاحظات قانوني و طبق برنامه‌ريزي به عمل آمده در بانك مركزي، به زودي انواع سكه بهار آزادي به تاريخ هر سال توليد و عرضه مي‌شود، از هفته جاري نيز روزها و ميزان عرضه و فروش سكه در مركز مبادله ارز و طلاي ايران افزايش يافته و معاملات حراج انواع سكه در سه روز در هفته (شنبه، دوشنبه و چهارشنبه) برگزار خواهد شد. براساس اين گزارش، باتوجه به افزايش قيمت اونس جهاني طلا و از طرف ديگر تشديد معاملات سفته‌بازي طلا، نرخ موجود سكه در بازار شديد حبابي است و احتمال ريزش آن وجود دارد. لذا به مردم توصيه مي‌شود در صورت نياز خريد خود را از طريق مركز مبادله ارز و طلا انجام دهند.

اين سياست كه از چند ماه قبل دنبال شده با هدف تزريق آرامش به بازار و البته تامين امنيت رواني انجام شده و در هفته‌هاي پيش رو نيز ادامه پيدا مي‌كند. سخنگوي مركز مبادله ارز و طلاي ايران گفت: از هفته آينده به منظور تسهيل در تامين عرضه سكه، جلسات حراج سكه طلا سه جلسه در هفته برگزار مي‌شود و در يك اقدام جديد، براي اولين‌بار قرار است عرضه و ضرب سكه به تاريخ سال عرضه سكه صورت بگيرد. اصغر بالسيني گفت: در هفته جاري به تاريخ روز ۳۰ مهر و چهارشنبه دوم آبان ماه، دو جلسه حراج سكه در مركز مبادله برگزار مي‌شود و از ابتداي هفته آينده به منظور تسهيل در تامين و عرضه سكه طلا در بازار، تعداد جلسات حراج سكه به سه جلسه در هفته افزايش پيدا مي‌كند و اين جلسات در روزهاي زوج (شنبه، دوشنبه و چهارشنبه) در مركز مبادله ارز طلاي ايران برگزار مي‌شود. وي افزود: علاوه بر اين با توجه به ميزان نيازهاي بازار، در هر جلسه حراج، ميزان عرضه و تخصيص سكه طلا را نيز افزايش مي‌دهيم. براين اساس از هفته آينده هم شاهد افزايش ميزان عرضه و تخصيص سكه طلا در جلسات حراج سكه مركز مبادله هستيم و هم شاهد افزايش تعداد جلسات حراج سكه خواهيم بود. سخنگوي مركز مبادله ارز و طلاي ايران در پايان خاطرنشان كرد: با توجه به نوسانات به وجود آمده در بازار سكه، مطابق تصميمات جديد بانك مركزي، مقرر است كه به زودي عرضه سكه با تاريخ هر سال صورت بگيرد تا تفاوت قيمت موجود ميان تاريخ توليد و ضرب سكه‌ها به حداقل برسد.

خبرگزاري دولتي ايسنا در اين رابطه نوشته: امروز شاهد يك اختلاف قيمت غير موجه ميان سكه‌هاي طلا ضرب سال ۱۳۸۶ و قبل از آن هستيم و اين درحالي است كه در ميزان خلوص طلاي اين سكه‌ها، وزن و منشا توليد آنها (بانك مركزي)، هيچ تفاوت و اختلافي وجود ندارد و يك رفتار غيرمنطقي در بازار سكه و طلا ايجاد شده كه ميان اين دو نوع سكه تفاوت شكل داده و براين اساس يك حباب غيرمنطقي و فاصله قيمتي ميان سكه‌هاي ضرب ۱۳۸۶ با قبل از اين تاريخ به وجود آمده است كه هيچ مبناي اقتصادي و قانوني ندارد. اين مساله باعث شده است كه يك تقاضاي غيرواقعي روي سكه‌هاي ضرب سال ۸۶ شكل بگيرد تا جايي كه براساس شواهد در تاريخ روز ۳۰ مهر ماه، نزديك به هفت ميليون تومان فاصله قيمتي (حباب) ميان سكه‌هاي ضرب ۱۳۸۶ و قبل از آن به وجود آمده است. بنابراين، به‌طور كلي به نظر مي‌رسد كه براساس مطالب گفته شده، سياست بانك مركزي بر اين اساس باشد كه توليد و عرضه سكه‌هاي طلا از سوي بانك مركزي به تاريخ همان سال باشد، به عبارت ديگر اگر سكه طلا در سال جاري توليد شد، با ضرب ۱۴۰۳ در بازار عرضه مي‌شود و به نظر مي‌رسد كه اين اقدام، يك قدم مطلوب در راستاي ايجاد تعادل در قيمت و نرخ سكه‌هاي طلاي توليد شده باشد. بي‌شك، بانك مركزي مي‌تواند با مديريت حباب در بازار سكه، جلوي شكاف و افزايش نرخ ميان سكه‌ها را بگيرد. بنابراين و با توجه به اينكه از اين پس ضرب و توليد سكه به تاريخ عرضه همان سال باشد، ديگر موضوعيتي مبني بر اينكه نرخ سكه‌هاي با ضرب سال ۱۳۸۶ بايد بالاتر از قيمت سكه‌هاي قبل از سال ۱۳۸۶ باشد، خالي از معنا است و بي‌شك، با تداوم پيوسته عرضه سكه شاهد كاهش حباب و كاهش چند نرخي بودن قيمت سكه‌ها براساس سال ضرب اين سكه‌ها باشيم. گفتني است اين اولين‌باري است كه قرار است عرضه سكه طلا ازسوي بانك مركزي با تاريخ توليد سال عرضه (همان سال) باشد.

آنچه در بازار طلاي ايران رخ داده، بي‌ارتباط با حركت جهاني طلا نيست. قيمت در بازارهاي جهاني نيز در هفته‌هاي گذشته بارها ركورد جديدي به ثبت رسانده و همين موضوع روي بازار داخلي نيز اثر گذاشته است، موضوعي كه كارشناسان اين حوزه نيز بر آن تاكيد دارند. يك فعال حوزه طلا و جواهر با بيان اينكه حباب سكه طلا به قيمت بي‌سابقه ۱۴ ميليون تومان رسيده است، پيش بيني كرد در صورت فروكش كردن التهاب‌هاي سياسي-نظامي قيمت اونس جهاني طلا عقب‌نشيني خواهد كرد و در اين شرايط قيمت‌ها در بازار داخلي نيز تعديل خواهد شد. اصغر سام‌زاده، معاون اتحاديه طلا، جواهر و نقره شيراز با اشاره به نوسانات قيمت طلا در داخل كشور گفت: قيمت طلاي جهاني روند صعودي دارد و به تازگي نيز ركورد جديدي را به ثبت رساند. بخشي از دلايل ركوردشنكي اونس طلا به روسيه باز مي‌گردد، چرا كه اين كشور به پيشرفت‌هايي براي حذف دلار از مبادلات تجاري خود دست يافته است.

وي تصريح كرد: از ديگر عوامل روند صعودي اونس جهاني به جنگ‌هاي منطقه‌اي باز مي‌گردد كه در حال حاضر رژيم اشغالگر قدس با فلسطين، لبنان، دمشق، يمن و ايران در حال درگيري است و اين جنگ‌ها منطقه را با يك تهديد بزرگ رو‌به‌رو كرده است. سام‌زاده اظهار داشت: چين نيز مي‌خواهد راه روسيه همسو شود؛ يعني اين كشور هم قصد دارد دلار را از مبادلات خارجي خود حذف كند و به جاي دلار، يوان را به عنوان پشتوانه ارز ملي خود تقويت كند كه اين موضوع نيز در افزايش طلاي جهاني بي‌تاثير نيست. معاون اتحاديه طلا، جواهر و نقره شيراز خاطرنشان كرد: ركورد شكني قيمت اونس طلا تاثير زيادي بر قيمت طلاي داخلي نيز داشته؛ به‌طوري كه نرخ طلا و سكه در بازار داخلي با نوسانات بالايي همراه شده است. وي با اشاره به اينكه حباب سكه طلا به قيمت بي‌سابقه ۱۴ ميليون تومان رسيده است، گفت: افزايش شديد حباب طلا موجب شده سرمايه‌گذاري در سكه طلا بسيار پر‌ريسك شود، در اين شرايط مردم سرمايه‌گذاري‌هاي خود را به سمت طلاي آب شده هدايت كرده‌اند، چون طلاي آب شده خالص است، حباب ندارد و با اختلاف يك درصدي نيز خريد و فروش مي‌شود. سام‌زاده در پايان تاكيد كرد: به‌طور قطع با فروكش كردن التهاب‌هاي سياسي-نظامي قيمت اونس جهاني طلا عقب‌نشيني خواهد كرد و در اين شرايط قيمت‌ها در بازار داخلي نيز تعديل خواهد شد.

همچنين عضو كميسيون تخصصي طلا و جواهر اتاق اصناف ايران درباره قيمت طلا و سكه در ايران به عوامل جهاني همچون انتخابات امريكا، جنگ اوكراين، تحولات منطقه و تصميمات فدرال رزرو امريكا درباره نرخ بهره اشاره مي‌كند و مي‌گويد: تمامي اين عوامل دست به دست هم داده‌اند تا قيمت اونس جهاني طلا به ركوردهاي جديدي دست يابد و اين افزايش به صورت مستقيم بر قيمت طلا و سكه در بازارهاي داخلي كشورهايي مانند ايران تاثير گذاشته است. سيد‌رضا اخلاقي شريعت، عضو كميسيون تخصصي طلا و جواهر اتاق اصناف ايران با بيان اينكه افزايش قيمت طلا در هفته‌هاي اخير عمدتا به دليل ركوردشكني قيمت اونس جهاني طلا بوده است، گفت: هرگاه شرايط اقتصادي يا سياسي جهان ناپايدار باشد؛ مانند افزايش تنش‌هاي ژئوپليتيكي يا بحران‌هاي مالي، سرمايه‌گذاران به طلا به عنوان يك دارايي امن روي مي‌آورند. وي افزود: انتخابات امريكا همواره با عدم قطعيت‌هاي سياسي و اقتصادي همراه است. سرمايه‌گذاران نمي‌دانند چه سياست‌هايي در آينده اجرا خواهد شد و اين عدم قطعيت باعث مي‌شود كه سرمايه‌گذاران به دارايي‌هاي امن مانند طلا پناه ببرند و اين تقاضا مي‌تواند قيمت طلا را افزايش دهد. عضو كميسيون تخصصي طلا و جواهر اتاق اصناف ايران تاكيد كرد: جنگ روسيه و اوكراين و همچنين جنگ‌هاي رژيم صهيونيستي نيز با ايجاد بي‌ثباتي اقتصادي، فشار تورمي و افزايش نااطميناني در بازارهاي جهاني، به افزايش تقاضا براي طلا و در نتيجه، رشد قيمت آن منجر شده است. وي افزود: تصميمات فدرال رزرو درباره نرخ بهره هم بر قيمت طلا تاثير مي‌گذارد. اگر نرخ بهره كاهش يابد يا چشم‌انداز آن نزولي باشد، هزينه نگهداري طلا براي سرمايه‌گذاران كاهش يافته و اين مي‌تواند منجر به افزايش تقاضا و قيمت طلا شود. اخلاقي شريعت با اشاره به اين موضوع كه طلا به‌طور سنتي به عنوان يك دارايي مقاوم در برابر تورم شناخته مي‌شود، گفت: وقتي كه نرخ تورم افزايش مي‌يابد، ارزش پول‌ ملي كاهش پيدا مي‌كند و سرمايه‌گذاران به دنبال حفظ ارزش دارايي‌هاي خود از طريق خريد طلا هستند. وي در پايان تاكيد كرد: تمامي اين عوامل دست به دست هم داده‌اند تا قيمت اونس جهاني طلا به ركوردهاي جديدي دست يابد و اين افزايش به صورت مستقيم بر قيمت طلا و سكه در بازارهاي داخلي كشورهايي مانند ايران تاثير گذاشته است.

به اين ترتيب جدا از عوامل بين‌المللي كه مديريت بسياري از آنها دراختيار دولت نيست، به نظر مي‌رسد با ورود رسمي بانك مركزي به بازار طلا، دولت به دنبال آن است كه با حباب ايجاد شده مقابله كند. موضوعي كه نتايج آن در روزها و هفته‌هاي آينده مشخص خواهد شد.