اما و اگرهاي واردات گاز از روسيه

يك كارشناس حوزه انرژي گفت: اگر گاز روسيه را وارد كنيم و به بازارهاي خودمان تزريق كنيم يعني اينكه بازار خودمان را دو دستي تقديم روسيه كرده‌ايم. اگر شرايطي فراهم كنيم كه گاز روسيه با ارتباط مستقيم و مكانيكال از مسير ايران عبور داده و به عراق ارسال شود و طرف حساب نيز خودشان باشند يعني بازار را به راحتي به روس‌ها واگذار كرده‌ايم.
سيدمهدي حسيني در گفت‌وگو با ايلنا، در ارزيابي واردات گاز از روسيه اظهار داشت: ما بزرگ‌ترين ذخاير گاز جهان را قبل يا بعد از روسيه داريم، بنابراين از نظر ذخاير مشكلي نداريم كه بخواهيم با واردات حل كنيم مشكل ما اين است كه نمي‌توانيم اين گاز را از زيرِ زمين خارج كنيم. عوامل مختلفي هم دارد كه بزرگ‌ترين عامل، مديريت است، متاسفانه مديريت ديپلماتيك ما در زمينه نفت و انرژي بسيار ضعيف است به‌طوري كه ديگر وارد بازي گازي نمي‌شويم.

اما از ديگر سو روس‌ها با ذخاير زيادي كه داشته‌اند بسيار خوب عمل كردند، زمان شوروي سابق كه هزينه‌ها بسيار پايين بود ۵ خط لوله بزرگ از سيبري تا اروپا احداث كردند و گاز روسيه را به حدود ۲۴ كشور اتحاديه اروپا فروختند و از اين قضيه به عنوان ابزار خود استفاده كردند. بنابراين شوروي از اين زاويه بسيار خوب عمل كرد برعكس ما كه در حالي كه گاز هم داشتيم  مجبور شديم  از  تركمنستان واردات داشته  باشيم.
وي افزود: امروز داستان تغيير كرده است، امريكا كه در يك مقطعي وارد بازي نفتي شده بود و نفت شيل را برداشت كرد و بازار نفت را كلي بهم ريخت اكنون وارد بازي گازي شده و در حالي كه يكي از بزرگ‌ترين واردكنندگان گاز بود امروز يكي از بزرگ‌ترين صادركنندگان گاز است، امريكا بخش زيادي از گاز را با خط لوله از شرق كانادا وارد و به مصرف مي‌رساند؛ اكنون هم وارد مي‌كند اما در عين حال به حدي گاز دارد كه همان گاز را به كشور كانادا در ساحل شرقي مي‌فروشد و درآمدزايي مي‌كند، بنابراين امروز امريكا نقش بسيار تعيين‌كننده‌اي در بازار انرژي چه در بخش نفت و چه گاز دارد. همسايه‌هاي ايران مثل امارات، كويت و عمان به راحتي مي‌توانستند از ما گاز بخرند اما اكنون گاز مايع را از امريكا وارد مي‌كنند يعني بازار ايران در منطقه را هم علاوه بر قطر،  امريكا گرفته است.

اين كارشناس ارشد حوزه انرژي با بيان اينكه بازار گاز امروز ويژه و خاص است، تصريح كرد: اكنون روس‌ها ميزان زيادي گاز دارند كه روي دست‌شان مانده چون اروپا اشباع شده، امريكا نيز به صادركننده بزرگي تبديل شده، تنها مشتري خوبي كه براي روسيه مانده، ايران است كه از همه نيازمندتر است. ما ناترازي داريم و توان تامين مصرف داخل خودمان را هم نداريم بنابراين روسيه مي‌تواند اين گاز را به ما بفروشد؛ اشكالي ندارد كه وارد معامله انرژي گاز و نفت و فرآورده و خريد و فروش آن شويم اين يك متد بازي در جهان است، اما بايد بدانيم قرار است در مقابل گاز چه چيزي پراخت كنيم، اگر گاز روسيه را وارد و به بازارهاي خودمان تزريق كنيم يعني اينكه بازار خودمان را دو دستي تقديم روسيه كرده‌ايم يعني اگر شرايطي فراهم كنيم كه گاز روسيه با ارتباط مستقيم و مكانيكال از مسير ايران عبور داده و به عراق ارسال شود و طرف حساب نيز خودشان باشند يعني بازار را براحتي به روس‌ها واگذار كرده‌ايم.

وي بيان داشت: ما چندين سال است در مورد خط لوله صلح صحبت مي‌كنيم اما كسي اقدام نهايي تعيين قيمت و اقدامات جدي مربوط به صادرات را انجام نمي‌دهد، از زمان بي‌نظير بوتو براي صدور گاز ايران به اين كشور مذاكره كرديم ميلياردها دلار خرج كرديم و خط لوله را به مرز اين كشور كشانده‌ايم اما كار را سر قيمت هنوز به خاتمه نرسانده‌ايم و اكنون چندين سال گذشته و همچنان اين پروژه معطل است. حسيني همچنين گفت: ما در زمان اربكان قرارداد گازي با تركيه منعقد كرديم كه گاز را گران فروختيم و اكنون كسي در كشور جرات ندارد گاز را ارزان‌تر از آن نرخ فروش گاز به تركيه به بازار ديگري بفروشد در حالي كه هر بازاري قيمت خاص خود را دارد و گاز غير از نفت است. قيمت گاز منطقه‌اي تعيين مي‌شود، مثلا اكنون گازي كه قطر از طريق خط دلفين به امارات مي‌فروشد در مقايسه با ديگر كشورها قيمت بسيار پاييني دارد. در هر حال در مورد قيمت نبايد سختگيري كرد بايد با هر قيمتي كه منطقي  است گاز را به فروش  برسانيم. وي با بيان اينكه ديپلماسي انرژي كشور ما تعطيل است و اگر اين ديپلماسي راه نيفتد گازي نداريم كه نه بخريم و نه بفروشيم و نه سود كنيم، ختاطرنشان كرد: اكنون هم كه روس‌ها به دنبال گرفتن بازار ما هستند و ما نيز به گرفتن يك حق ترانزيت بسنده مي‌كنيم و اين چيزي نيست كه به عنوان بزرگ‌ترين دارنده گاز جهان بپذيريم. بنابراين قدم اول اين است كه باور كنيم كه نفت و گاز زيادي داريم و بايد اين نفت و گاز كه از ثروت‌هاي ملي كشور است و صدها ميليارد دلار ارزش دارد استخراج كرده و تبديل به قدرت اقتصادي منطقه شويم و بازار را كه در اين آشفته‌بازار به سختي به دست مي‌آيد رايگان از دست ندهيم، با دنيا  همكاري كنيم. اين كارشناس حوزه انرژي تاكيد كرد: بنده سال‌ها قبل معتقد بودم همه گاز تركمنستان كه زماني ارزان مي‌فروخت را خريداري و صادر يا ترانزيت كنيم بازار گاز بازار خاصي است كه بايد با آن بازي كرد اما بايد ابزار آن را نيز در اختيار داشت ما اين ابزار را در زيرِ زمين در اختيار داريم، بايد آن را به روي زمين بياوريم اين ثروت روي زمين نمي‌آيد مگر اينكه پول، تكنولوژي، تعامل، بازار و همكاري با دنياي انرژي باشد در غير اين صورت ديگر كشورها بازار ما را خواهند گرفت.