چالش پرحاشيه تامين سوخت نيروگاه‌ها!
با فرارسيدن فصل سرما و افزايش تقاضاي گاز براي مصارف خانگي، تامين سوخت نيروگاه‌ها براي توليد برق به يكي از چالش‌هاي مهم كشور تبديل شده است. كاهش دسترسي نيروگاه‌ها به گاز و نياز به استفاده از سوخت‌هاي جايگزين، مسائل زيست‌محيطي، هزينه‌هاي بالاي سوخت مايع و افت كارايي نيروگاه‌ها از جمله چالش‌هاي پيش‌روي صنعت انرژي كشور هستند.
تعادل | گلناز پرتوي مهر |
با فرارسيدن فصل سرما و افزايش تقاضاي گاز براي مصارف خانگي، تامين سوخت نيروگاه‌ها براي توليد برق به يكي از چالش‌هاي مهم كشور تبديل شده است. كاهش دسترسي نيروگاه‌ها به گاز و نياز به استفاده از سوخت‌هاي جايگزين، مسائل زيست‌محيطي، هزينه‌هاي بالاي سوخت مايع و افت كارايي نيروگاه‌ها از جمله چالش‌هاي پيش‌روي صنعت انرژي كشور هستند. براي جلوگيري از خاموشي‌ها و به حداقل رساندن تبعات زيست‌محيطي و اقتصادي، نيازمند برنامه‌ريزي دقيق، مديريت مصرف و اجراي سياست‌هاي عملي در تامين سوخت نيروگاه‌ها هستيم.
به گزارش خبرنگار «تعادل»، با آغاز فصل سرما، تقاضاي گاز در بخش خانگي به‌طور چشمگيري افزايش مي‌يابد. اين افزايش تقاضا اولويت استفاده از گاز را به مصارف خانگي مي‌دهد و دسترسي نيروگاه‌ها به اين منبع انرژي را محدود مي‌كند.
توليد گاز به دليل محدوديت‌هاي استخراج و زيرساخت‌هاي فرسوده و در برخي موارد عدم سرمايه‌گذاري كافي در حوزه توليد و بهره‌برداري به‌ويژه در زمستان با مشكلاتي روبه‌رو مي‌شود. اين كاهش توليد باعث ايجاد ناترازي بين عرضه و تقاضا شده و سوخت نيروگاه‌ها را تحت تاثير قرار مي‌دهد.
با كاهش دسترسي به گاز طبيعي، نيروگاه‌ها به ناچار به سمت استفاده از سوخت‌هاي جايگزين مانند نفت كوره و گازوييل مي‌روند. اين سوخت‌ها علاوه بر هزينه‌هاي بالاتر، موجب آلودگي‌هاي زيست‌محيطي شديدتري مي‌شوند و سلامت عمومي را تهديد مي‌كنند.
انتقال سوخت‌هاي مايع مانند نفت كوره و گازوييل به نيروگاه‌ها نيازمند زيرساخت‌هاي مناسب، مانند خطوط لوله و مخازن ذخيره‌سازي است. اين زيرساخت‌ها در برخي مناطق كشور به‌اندازه كافي توسعه نيافته‌اند و همين موضوع انتقال سوخت به نيروگاه‌ها را با چالش‌هاي جدي مواجه مي‌كند. بسياري از نيروگاه‌هاي ايران قديمي هستند و كارايي لازم را براي استفاده از سوخت‌هاي جايگزين ندارند. اين فرسودگي موجب افت بازدهي و افزايش هزينه‌هاي نگهداري و بهره‌برداري مي‌شود و كارايي نيروگاه‌ها را به‌شدت تحت تاثير قرار مي‌دهد.
سوخت‌هاي مايع مانند نفت كوره و گازوييل حاوي گوگرد و آلاينده‌هاي زيادي هستند. استفاده از اين سوخت‌ها در نيروگاه‌ها منجر به توليد گازهاي گلخانه‌اي و آلاينده‌هاي خطرناك مي‌شود و كيفيت هوا را به‌ويژه در شهرهاي بزرگ كاهش مي‌دهد.
تامين سوخت مايع و انتقال آن به نيروگاه‌ها نيازمند هزينه‌هاي اضافي است. همچنين اين سوخت‌ها نسبت به گاز طبيعي بازدهي پايين‌تري دارند و نياز به هزينه‌هاي بيشتري براي نگهداري و بهره‌برداري از تجهيزات دارند.
آلودگي ناشي از سوخت‌هاي مايع نه‌تنها بر محيط زيست، بلكه بر سلامت عمومي نيز تاثير منفي دارد. افزايش بيماري‌هاي تنفسي و مشكلات قلبي در مناطق پرجمعيت و مجاور نيروگاه‌ها از جمله نتايج استفاده گسترده از سوخت‌هاي مايع است.
در همين زمينه، مهدي اسلامي، كارشناس حوزه انرژي، در گفت‌وگو با خبرنگار «تعادل» اظهار كرد: با ايجاد مخازن ذخيره‌سازي زيرزميني گاز طبيعي مي‌توان در فصل تابستان كه تقاضا كمتر است، ذخاير گاز را افزايش داد و در فصل زمستان از اين منابع استفاده كرد. اين امر مي‌تواند تا حد زيادي به رفع ناترازي در تامين سوخت نيروگاه‌ها كمك كند. كشورهايي مانند نروژ و روسيه با ايجاد مخازن عظيم ذخيره‌سازي، اين مشكل را به‌طور موثر حل كرده‌اند.
وي تصريح كرد: كاهش مصرف انرژي در بخش خانگي و تجاري از طريق فرهنگ‌سازي، استفاده از تجهيزات كم‌مصرف و اجراي طرح‌هاي تشويقي براي كاهش مصرف مي‌تواند بخشي از فشار بر شبكه گاز را كاهش دهد و انرژي بيشتري براي تامين نيازهاي نيروگاه‌ها آزاد كند.
وي عنوان كرد: ساخت و بهسازي نيروگاه‌ها براي استفاده از سوخت‌هاي مختلف مانند گاز، نفت كوره و گازوييل مي‌تواند در مواقع بحران و كمبود گاز انعطاف‌پذيري بيشتري به سيستم بدهد. نيروگاه‌هاي تركيبي مي‌توانند در شرايط محدوديت تامين گاز به‌راحتي به سوخت‌هاي ديگر تغيير كنند و به اين ترتيب از خطرات قطعي برق كاسته شود.
وي بيان كرد: استفاده از انرژي‌هاي تجديدپذير مانند انرژي خورشيدي و بادي مي‌تواند نياز به سوخت‌هاي فسيلي را كاهش دهد و به‌ويژه در شرايط كمبود گاز، به عنوان يك منبع انرژي جايگزين و پاك مورد استفاده قرار گيرد. سرمايه‌گذاري در اين بخش مي‌تواند در درازمدت به بهبود پايداري سيستم انرژي كشور كمك كند.
به گفته وي، اصلاح قيمت‌گذاري انرژي و كاهش يارانه‌ها به مديريت بهتر مصرف و كاهش تقاضاي غيرضروري كمك مي‌كند. اين امر مي‌تواند منابع بيشتري را براي تامين سوخت نيروگاه‌ها فراهم كند. اصلاح قيمت‌ها و شفاف‌سازي هزينه‌هاي واقعي مي‌تواند مصرف‌كنندگان را به مصرف بهينه‌تر انرژي تشويق كند.
وي اظهار كرد: بهبود و توسعه زيرساخت‌هاي حمل‌ونقل و ذخيره‌سازي سوخت مايع در نيروگاه‌ها مي‌تواند به انتقال سريع و موثر سوخت كمك كند. احداث مخازن ذخيره‌سازي در نزديكي نيروگاه‌ها و به‌روزرساني سيستم‌هاي حمل‌ونقل سوخت از جمله اقداماتي است كه مي‌تواند امنيت تامين سوخت را افزايش دهد.
به گفته اسلامي، سرمايه‌گذاري در اكتشاف و بهره‌برداري از ميادين گازي جديد و افزايش توليد گاز از ميادين موجود مي‌تواند در بلندمدت به تامين پايدار سوخت براي نيروگاه‌ها كمك كند. اين امر به تخصيص منابع لازم و بهره‌برداري بهينه از ذخاير گازي كشور نياز دارد.
وي خاطرنشان كرد: تامين پايدار سوخت نيروگاه‌ها در فصل سرما يك نياز حياتي است كه در صورت عدم توجه به آن، كشور را با بحران‌هاي انرژي، آلودگي و مشكلات زيست‌محيطي روبه‌رو خواهد كرد. براي جلوگيري از اين بحران، اجراي مجموعه‌اي از راهكارهاي كوتاه‌مدت و بلندمدت، از جمله ذخيره‌سازي گاز، بهينه‌سازي مصرف، توسعه زيرساخت‌هاي حمل‌ونقل سوخت مايع و سرمايه‌گذاري در انرژي‌هاي تجديدپذير ضروري است.