تکنیک گوش دادن فعال در مشاوره و کاربرد آن

گوش دادن فعال باعث می‌شود صاحب سخن به‌خوبی محتوا را به شما انتقال دهد. همچنین، گوش دادن فعال در ساختن روابط، همدلی با دیگران و حل مشکلات اهمیت بسزایی دارد. این مهارت برای کسانی‌ که در زمینه‌ی روانشناسی فعالیت دارند، بسیار ضروری است. زیرا باعث درک مراجعین و ایجاد روابط عمیق می‌شود. با اعتماد و درک متقابل می‎توانید در‌ جهت حل مشکلات به‌صورت موثر تلاش کنید.

شناخت گوش دادن فعال و مزایای آن در مدیریت روابط شخصی و حرفه‌ای‌ نقش مهمی دارد که آن‌ها را در ادامه مورد بررسی قرار خواهیم داد. اگر قصد دارید درباره‌ این عنوان بیشتر بدانید، در ادامه همراه ما باشید.

اهمیت گوش دادن فعال

از گوش دادن فعال به‌عنوان یکی از مهارت‌های ارتباطی در مشاوره یاد می‌شود که تاثیر زیادی در فرآیند گفت‌وگو بین مراجع و روانشناس دارد. این مهارت پردازش فعال و تلاش برای درک معانی کلمات را بیان می‌کند. برای موفقیت در این مسیر باید به‌صورت آگاهانه حرکت کنید. از تکنیک‌های فعال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاملاً در مکالمه حضور داشتن
• نشان دادن علاقه از طریق تماس چشمی مناسب
• توجه به نشانه‌های غیرکلامی و استفاده از آن‌ها
• پرسیدن سوالات باز برای تشویق به پاسخ‌های بیشتر
• بازگویی و انعکاس آنچه گفته شده است
• گوش دادن برای درک بهتر، نه تنها برای پاسخ دادن
• پرهیز از قضاوت و ارائه مشاوره فوری

گوش دادن فعال به تغییر موقعیت ثابت به حضور کامل با دیگری است. این کار درک شدن را به دیگران القا می‌کند و بر استحکام روابط تاثیر می‌گذارد. زیرا تمایل به شنیدن سخنان را به دیگران نشان می‌دهد و بروز همدلی را با تمرکز به همراه‌دارد.

مزایای گوش دادن فعال

همه‌ی افراد می‌توانند از مزایای متعدد گوش دادن فعال بهره‌مند شوند. این مهارت در حوزه روانشناسی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. توانایی گوش دادن در این زمینه کاری فعالیتی ضروری محسوب می‌شود که مزایای متعددی را به همراه دارد که تاثیر آن فراتر از محیط دفتر روانشناس مشاهده می‌گردد. برخی از این مزایا در ادامه بررسی شده‌اند.

ایجاد کردن حس اعتماد بین دو طرف

گوش دادن فعال باعث می‌شود که فرد سخن‌گو اطمینان پیدا کند که شما به گفته‌های آن توجه لازم را دارید. زمانی که او تلاش‌تان را برای درک مشکلات خود می‌بیند، به‌طور‌ طبیعی اعتماد بین شما شکل خواهد گرفت. در مشاغل روانشناسی این تکنیک به عنوان پلی ارتباطی صادقانه بین مراجع و درمانگر عمل می‎کند.

تشویق مردم به صحبت کردن

وقتی مردم در حین صحبت کردن متوجه شوند که طرف مقابل به آن‌ها گوش نمی‌دهد یا اینکه درگیر صحبت کردن با آن‌ها نیست نمی‌تواند افکارش را به‌راحتی بیان کند و امکان دارد صحبتش را به پایان برساند. برای روانشناسان، بازگو کردن دقیق احساسات و افکار از اهمیت بسزایی برخوردار است که تکنیک گوش دادن فعال به این مهم کمک می‌کند.

کمک به درک مشکلات دیگران

گوش دادن فعال باعث می‌شود، شما به درک عمیقی و دقیقی از احساسات و مشکلات سخن‌گو برسید. در‌این‌صورت می‌توانید تا حد امکان به طرف مقابل کمک کنید.

7 تکنیک گوش دادن فعال

برای اینکه به‌صورت موثر از گوش دادن فعال بهره ببرید، باید از تکنیک و استراتژی‌های کاربردی استفاده کنید. در ادامه‌ی این محتوا هفت تکنیک گوش دادن فعال را مورد بررسی قرار می‌دهیم. به‌وسیله این تکنیک‌ها افراد عادی و روانشناسان به‌صورت موثر می‌توانند از گوش دادن فعال بهره ببرند.

کاملاً حضور داشته باشید

گوش دادن فعال به حضور فعال در مکالمه احتیاج دارد. این امر باعث می‌شود شما با تمرکز بیشتر طرف مقابل را درک کنید و از او حمایت عاطفی به جا بیاورید. حضور کامل شامل شنیدن و با تمام حواس است که توجه کامل شنونده را به گفت‌وگو معطوف می‌کند.

آنچه می‌شنوید را انعکاس دهید

بعد از اتمام صحبت‌های طرف مقابل به او بگویید چه محتوایی را از حرف‌های آن برداشت کرده‌اید. در‌ این‌ صورت به آن اطمینان می‌دهید که به درک درستی از افکار، ایده و احساسات او رسیده‌اید. در‌نهایت او احساس درک شدن می‌کند و سو‌تفاهمی به وجود نخواهد آمد. البته اگر بخشی از سخن را به‌خوبی درک نکنید، می‌توانید از طرف مقابل توضیح بیشتری بخواهید.

صبور باشید

صبر یکی از تکنیک‌های موثر در گوش داد فعال است که به طرف مقابل امکان می‌دهد، بدون وقفه و با خیال راحت به صحبت کردن ادامه بدهد. همچنین، به افراد زمان کافی برای فکر کردن می‌دهد تا با بهترین واژگان احساسات و افکار خود را بیان کنند. بنابراین، صبوری از مهم‌ترین نکات در تکنیک گوش دادن فعال به‌حساب می‌آید.

قضاوت را به تعویق بیندازید

گفت‌وگو بی‌طرفانه و به دور از قضاوت باعث می‌شود، احساسات و افکار بیشتری را به اشتراک بگذارید. در‌این‌صورت مکالمه به منطقه‎ای امن برای طرفین تبدیل می‌شود و گفت‌وگوی مطمئنی را به دور از سرزنش، انتقاد و پذیرش منفی تجربه خواهید کرد. در ادامه به چند راهکار در این زمینه اشاره خواهیم کرد:

• ابراز همدلی با فرد
• یادگیری بیشتر درباره مردم و فرهنگ‌های مختلف
• تمرین پذیرش دیگران
• شناسایی زمانی‌که در حال قضاوت طرف مقابل هستید و متوقف کردن افکار مربوط‌به آن

چرا گوش دادن فعال اهمیت دارد

عادت به گوش دادن فعال، در جنبه‌های مختلف زندگی تاثیر مثبت دارد که از آن‌ها می‌توان به موادی از‌ قبیل کار و تعاملات اجتماعی اشاره کرد که در ادامه این موضوع را بررسی خواهیم کرد. 

1. در روابط: گوش دادن فعال به شما کمک می‌کند به دیدگاهی مشخص برای درک بیشتر دست بیابید. این کار از مهم‌ترین اصول در روابط سالم با همسر، والدین، فرزندان و دوستان محسوب می‌شود. توانایی شما در گوش دادن اشتیاق فرد را به صحبت بیشتر می‌کند.
2. در کار: گوش دادن فعال در محیط کار از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ زیرا در موقعیتی قرار دارید که همواره با همکاران خود تعامل دارید. این امر باعث می‌شود شما به درک درست و عمیقی از همکاران خودتان دست پیدا کنید.
3. در موقعیت‌های اجتماعی: تکنیک‌های گوش دادن فعال در روابط اجتماعی اهمیت بسزایی دارد که بازتاب‌های مثبتی را به همراه خواهد داشت. این عمل به دیگران احساس حمایت عاطفی را القا می‌کند که در تعاملات اجتماعی اضطراب را کاهش می‌دهد.

راه‌های بهبود گوش دادن فعال

برای همه شما شرایطی پیش آمده است که شنوندگان با بی‌علاقگی یا حواس پرتی به سخنان‌تان گوش داده باشند. در‌ این‌ صورت احساس خوبی نخواهید داشت و شاید حتی صحبت کردن را متوقف کرده باشید. برای جلوگیری از شرایط این چنینی، گوش دادن فعال تکنیک مناسبی است که باعث می‌شود فرد به ادامه صحبت تشویق شود. بنابراین، در ادامه راهکار‌های بهبود گوش دادن فعال را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

1. کنجکاوی خود را تشویق کنید: هرچه کنجکاوی بیشتری نسبت‌ به موضوع خاصی داشته باشید، دانستن درباره‌ی آن برای شما دلنشین‌تر خواهد شد. این امر باعث می‌شود، پسوالات بیشتری را درباره‌ی آن موضوع بپرسید و برای درک بیشتر شخص تلاش کنید.
2. موضوعی پیدا کنید که هر دو شما را به خود جلب کند: این روش در‌ طول گفت‌و‌گو باعث می‌شود که هر دو طرف با اشتیاق بیشتری صحبت را ادامه دهند. همچنین، درک بهتری از یکدیگر به‌دست بیاورند.
3. مهارت‌های گوش دادن فعال خود را تمرین کنید: مهارت خوب گوش دادن احتیاج به تمرین مداوم دارد. در این مسیر باید از خود صبوری زیادی نشان دهید تا در گذر زمان این مهارت را به‌خوبی یاد بگیرید.
4. درک کنید که کی باید مکالمه را خاتمه دهید: اگر با بی‌علاقگی با فرد صحبت کنید، بهتر است صحبت را به‌صورت محترمانه پایان دهید و از بروز احساس ناراحتی و نادیده گرفته شدن جلوگیری کنید.