ايجاد ساختار چابك شرط چرخيدن چرخ هوش مصنوعي در كشور

محقق حوزه فناوري اطلاعات با طرح اين سوال كه مگر مي‌شود معاون اول رييس‌جمهور، رييس سازماني باشد كه ذيل معاونت علمي رياست‌جمهوري است، تاكيد كرد: كشور از نظر نخبگان كمبود ندارد و تنها بايد زمينه‌اي ايجاد شود كه ۱۰ نفر افراد متخصص در ساختار سازمان هوش مصنوعي را به كار گيرد تا چرخ هوش مصنوعي در كشور بچرخد. محمد اصولي، محقق حوزه فناوري اطلاعات در گفت‌وگو با ايسنا، با اشاره به انتشار اخباري در حوزه رياست سازمان هوش مصنوعي، گفت: حكمراني تعاريف متنوعي دارد و در معروف‌ترين اين تعابير آمده است كه زماني مي‌توانيم ادعا كنيم كه حكمراني خوبي داريم كه يكسري فرايندها و يكسري دي نفعان و بازيگران مختلفي حضور داشته باشند و تركيب اين جمع مي‌تواند حكمراني خوب را ايجاد كند. وي ادامه داد: بر اين اساس براي آنكه بگوييم حكمراني خوب هوش مصنوعي داريم، يعني يكسري نهادها و سازمان‌ها و نقش بازيگر آن مانند شوراي عالي فضاي مجازي، وزارت ارتباطات و معاونت علمي رياست‌جمهوري مشخص شده باشد. اصولي با بيان اينكه در حكمراني خوب فرايند كار نيز مشخص شده است، خاطرنشان كرد: در اين فرايند به عنوان مثال نسبت شوراي عالي فضاي مجازي با هوش مصنوعي و معاونت علمي رياست‌جمهوري مشخص شده باشد.

زماني كه ۳ ضلع نهادها، بازيگران و فرايندها را در اختيار داشته باشيم‌، يعني حكمراني خوب ايجاد شده است. اين محقق حوزه فناوري اطلاعات ادامه داد: در كشور ما مدلي ايجاد شده كه وقتي موضوعي مانند هوش مصنوعي ترند مي‌شود و مشاهده مي‌شود كه اقبال عمومي نسبت به آن زياد است، احتمالا بودجه‌هاي خوبي براي آن در نظر گرفته مي‌شود و فعاليت در آن ديده مي‌شود، به يك باره همه نهادها تمايل دارند كه متولي آن حوزه شوند. وي افزود: اين رويكرد متولي‌گري در حالي است كه كارهاي بر زمين مانده زيادي وجود دارد كه اين نهادها به سمت اجراي آن نمي‌روند. از اين رو از آنجايي كه هوش مصنوعي ترند شده، به يك‌باره ده‌ها نهاد متولي آن مي‌شوند و اولين سوال اساسي در اين حوزه اين است كه چرا سند ملي هوش مصنوعي در شوراي عالي انقلاب فرهنگي تدوين شده است. اصولي اضافه كرد: سوال ديگر در اين حوزه اين است كه چرا اين سند در شوراي عالي فضاي مجازي تدوين نشده است؟ اكنون اين سند در شوراي عالي انقلاب فرهنگي تدوين شد و قصد داريم ساختار سازمان هوش مصنوعي را تشكيل دهيم كه هيچ ارتباطي با فعاليت‌هاي شوراي عالي انقلاب فرهنگي ندارد. 
اين تحليل‌گر حوزه فناوري اطلاعات خاطرنشان كرد: براي اصلاح ساختار آن از معاونت علمي رياست‌جمهوري درخواست مي‌شود كه وارد اين حوزه شود. مشاهده مي‌شود كه سند اين فناوري در شوراي عالي انقلاب فرهنگي تدوين شد، در حالي كه شوراي عالي فضاي مجازي و وزارت ارتباطات نزديكترين فعاليت را در حوزه هوش مصنوعي دارند و براي اصلاح آن به معاونت علمي رياست‌جمهوري واگذار شده است. وي افزود: در ادامه هم شاهديم كه يك روز معاونت علمي رياست‌جمهوري اعلام مي‌كند سازمان هوش مصنوعي زير مجموعه اين نهاد است و روز ديگر صحبت از عدم وابستگي به اين سازمان به ميان مي‌آورد و اين همان رويكردي است كه در روزهاي اخير در اخبار آمده است. وي اظهار كرد: در اظهارنظرهايي كه صورت گرفت، يك بار اعلام شد كه دكتر عارف معاون اول رييس‌جمهور، رييس سازمان هوش مصنوعي است و از سوي ديگر اعلام مي‌شود كه اين سازمان ذيل معاونت علمي رياست‌جمهوري است و اين سوال مطرح مي‌شود كه مگر مي‌شود معاون اول رييس‌جمهور، رييس سازماني باشد كه ذيل معاونت علمي رياست‌جمهوري است. اصولي، دليل اين رويكردها را دو عامل بودجه‌ و ترند شدن هوش مصنوعي خلاصه كرد و گفت: درست‌ترين اقدام براي توسعه اين حوزه اين بود كه همه تحولات ذيل شوراي عالي فضاي مجازي رخ مي‌داد، ضمن آنكه سازمان آن هم ذيل اين شورا تشكيل مي‌شد و بدون هدف اقدام به شوراسازي و سازمان‌سازي نمي‌كرديم.

وي تاكيد كرد: متاسفانه در كشور اولين موردي كه به ذهن حكمرانان مي‌رسد، ايجاد ساختار است. در اين مسير بايد يادمان باشد كه اين بودجه‌ها براي نخبگاني است كه در ميدان عمل به كار تحقيق و توسعه و توليد هوش مصنوعي مشغول هستند. اصولي با بيان اينكه بايد زمينه‌اي ايجاد شود كه با ۱۰ نفر، چرخ هوش مصنوعي در كشور بچرخد، ولي در آينده شاهد خواهيم بود كه تا ۲۰ سال آينده سازمان عريض و طويلي در هوش مصنوعي خواهيم داشت كه براي هزار نفر پست ايجاد مي‌شود. اين محقق و تحليل‌گر حوزه فناوري اطلاعات با تاكيد بر اينكه سرعت رشد و تحولات هوش مصنوعي بسيار سريع است، گفت: ماه آينده نسخه جديد ChatGPT عرضه مي‌شود كه احتمالا تحولات عظيمي در آن ايجاد شده است، ولي تدوين سند هوش مصنوعي براي ما ۴ سال زماني مي‌برد و سازماني براي آن ايجاد مي‌شود كه چنين وضعيتي بر آن حاكم است. اصولي ادامه داد: ما براي آنكه در هوش مصنوعي به چشم‌انداز ۱۰ ساله مورد نظر مقام معظم رهبري برسيم، نياز به سازماني چابك و كوچك همراه با يك سند ملي داريم كه اين سند ملي هر دو تا سه سال به‌روز رساني شود. اگر سند ملي با قابليت به‌روز رساني آن در دو تا سه سال و سازمان چابك با ۲۰ نيرو در اختيار باشد، به اهداف خواهيم رسيد. وي با انتقاد از عدم تدوين اساسنامه براي سازمان هوش مصنوعي، گفت: در عصر هوش مصنوعي اين روند عجيب است. اين اساسنامه مي‌تواند حتي با چت بات‌ها تدوين شود و با حضور چند نخبه اين اساسنامه را تنظيم و نهايي كرد.