بودجه شفاف و ممكن

  نمايندگان مجلس شوراي اسلامي در جلسه علني دیروز (سه‌شنبه) به بررسي كليات لايحه بودجه ۱۴۰۴ پرداختند. در جريان بررسي كليات لايحه بودجه سال آينده، ابتدا رييس‌جمهور در سخناني از كليات لايحه بودجه ۱۴۰۴ دفاع كرد و سپس نوبت به اظهارات موافقان و مخالفان كليات لايحه بودجه رسيد. در نهايت نمايندگان مجلس بعد از استماع سخنان رييس‌جمهور و موافقان و مخالفان، با ۱۴۶ راي موافق، ۹۶ راي مخالف و ۴ راي ممتنع از مجموع ۲۴۹ نماينده حاضر در مجلس با كليات لايحه بودجه ۱۴۰۴ موافقت كردند. با توجه به تصويب كليات، لايحه بودجه به كميسيون تلفيق براي بررسي جزييات ارجاع شد. براساس ماده ۱۸۲ اصلاحي آيين‌نامه داخلي مجلس، دولت موظف است لايحه بودجه سالانه كل كشور را در دو بخش ماده­ واحده مشتمل بر احكام مورد نياز براي اجراي بودجه كل كشور و سقف منابع بودجه عمومي دولت به تفكيك درآمدها و واگذاري دارايي­‌هاي سرمايه‌­اي و مالي و اجزاي اصلي آنها و جداول تفصيلي شامل ارقام بودجه به مجلس تقديم كند. رييس‌جمهور در جلسه علني روز سه‌شنبه يكم آبان‌ماه بخش اول لايحه بودجه سال ۱۴۰۴ را به مجلس شوراي  اسلامي تقديم  كرد.

اين مهم‌ترين خبري بود كه روز گذشته پس از حضور رييس‌جمهور در صحن علني مجلس مخابره شد. پزشكيان كه هفته گذشته لايحه بودجه سال آينده را تقديم مجلس كرده بود، ديروز بار ديگر به مجلس رفت تا اين بار از طرح نهايي شده توسط دولتش دفاع كند. دفاعي كه در نهايت به قانع شدن نمايندگان مجلس منجر شد و كليات بودجه راي مثبت گرفت. به اين ترتيب مجلس در كميسيون‌هاي تخصصي ابعاد مختلف قانون بودجه را بررسي خواهد كرد و در نهايت صحن علني به قانون بودجه راي خواهد داد. سپس و در صورت تاييد شوراي نگهبان، بودجه براي اجراي در اختيار دولت قرار خواهد گرفت.

رييس‌جمهور در صحبت‌هاي روز گذشته خود بار ديگر بر اين موضوع تاكيد كرد كه بودجه در شفاف‌ترين شكل ممكن نوشته شده و دولت تلاش مي‌كند تا در سال آينده وضعيت زندگي اقشار آسيب پذير بهتر شود. وي با اشاره به اينكه «با اساتيد دانشگاه و كميسيون اقتصادي و نخبگان مشورت و سعي شده است تا با همفكري و نگاه مشترك بودجه تدوين و به مجلس ارائه شود» ادامه داد: در خصوص ساختار ما در اولين زمان ممكن قانوني به‌رغم تمام مشكلات بودجه را تقديم كرديم. پيش از اين معمولا بودجه دو يا سه ماه بعد زمان قانوني مقرر مي‌آمد ولي ما سعي كرديم بودجه را در زمان تعيين شده ارائه بدهيم. بودجه ارائه شده شفاف است. ما قبلا يك بودجه داشتيم كه حساب و كتاب نمي‌شد و يك بودجه‌اي كه حساب و كتاب مي‌شد اما بودجه ارائه شده شفاف است. به صورت شفاف همه پول‌هايي كه در قيمت‌هاي مختلف هزينه مي‌شد در اين بودجه به شما ارائه شده است.

وي همچنين خاطرنشان كرد: آن‌چه كه نوشتيم با قانون برنامه هماهنگ هست. در خصوص ثبات اقتصادي تلاش كرديم كه به بانك‌ها و بورس دقت كنيم. معمولا اگر دولت كم پول مي‌آورد از بانك‌ها قرص مي‌گرفت. ما نه تنها از بانك‌ها قرص نمي‌گيريم بلكه ۲۰۰ هزار ميليارد پول گذاشتيم تا بدهي بانك‌ها را بپردازيم و تلاش كرديم سرمايه بانك‌ها افزايش يابد. سعي كرديم تكليف اضافي بر دوش بانك‌ها نگذاريم. در خصوص بورس نیز ما به جاي اينكه اوراق چاپ كنيم بدهي‌هاي سررسيد و سود اوراق را به اندازه‌اي كه بايد بدهي بدهيم اوراق چاپ كنيم. اوراق براي درآمد دولت چاپ نمي‌شود بلكه براي پرداخت بدهي دولت چاپ خواهد شد. رييس‌جمهور گفت: از رهبري نيز اجازه گرفتيم مقداري از ارزي كه وسط سال تقاضا مي‌كرديم را قبل اين اتفاقات به بودجه بياوريم. در رابطه با رشد اقتصادي تلاش كرديم مقررات و قوانين را ثبات ببخشيم. مدام مقررات و آيين‌نامه را عوص نكنيم. ماليات بنگاه و شركت‌هاي بورسي را تلاش كرديم همان ۲۰ درصد بماند و به ۲۵ درصد مطابق قانون افزايش نداديم. اگر درآمد كسب كردند و آن را سرمايه‌گذاري كردند ماليات به آن درآمد تعلق نمي‌گيرد. تلاش كرديم به آنها كمك كنيم. براي كسبه ماليات را مانند حقوق‌بگيران كرديم و تا ۲۴ ميليون درآمد  ماليات  نمي‌گيريم.
وي افزود: در خصوص عدالت به بانك‌ها كمك كرديم. به بانك‌ها پول داديم تا تسهيلات اشتغالزايي ارائه بدهند. امسال در بودجه ۱۴۰ همت براي پرداخت بدهي گندم كاران در نظر گرفته شده بود. امسال براي پرداخت مطالبات گندم‌كاران ۲۳۰ همت لازم بود. مجبور شديم از رهبري اجازه گرفتيم و بدهي آنها را داديم. براي پرداخت پاداش بازنشستگي مشكل داشتيم. اما براي سال آينده ۲۵۰ همت براي پرداخت مطالبات گندم كاران پيش‌بيني شده است. سعي كرديم منابعي كه داريم به اهداف مشخصي در اقتصاد بدهيم. وي بيان كرد: در خصوص عدالت سعي كرديم ۲۰ درصد حقوق را افزايش بدهيم. اما متوسط افزايش حقوق ۲۸ درصد است. كساني كه هزينه بيشتر دارند و خانواده بزرگ‌تري دارند افزايش حقوق آنان تا ۴۰ درصد است. ماليات از حقوق‌ها بالاي ۲۴ ميليون اخذ مي‌شود. در خصوص نهاده‌ها و كالاهاي اساسي و دارو و تجهيزات سعي كرديم ارز را داشته باشيم كه در دارو و كالاهاي اساسي مشكل پيدا نكنيم. پزشكيان خاطرنشان كرد: يك فرصت‌هايي براي يك سري كارها گذاشتيم كه لازمه آن كمك همه شما و دانشگاهيان است. شما مي‌دانيد كه ناترازي در برق و گاز و آب داريم. نياز به مداخلات علمي و كارشناسي دارد. هر اقدامي مي‌خواهيم انجام دهيم بايد گروهي كه ممكن است از مداخله ما صدمه ببيند را در نظر بگيريم. اگر باهم باشيم مي‌توانيم ناترازي را حل كنيم. ما ناترازي در برق و گاز داريم. همين الان گاز برخي كارخانجات را نمي‌توان تامين كرد. ما بايد اين مشكل را حل كنيم. وي خطاب به نمايندگان گفت: اميدوارم شما با همفكري در چارچوب بودجه به ما كمك كنيد. در چارچوب برنامه و سياست‌هاي كلي رهبري بودجه تدوين شده است. قدردان همراهي و همكاري شما هستم. اميدوارم دست به دست هم دهيم تا بتوانيم مشكلات كشور را حل كنيم.

در كنار او، رييس سازمان برنامه و بودجه نيز پشت تريبون مجلس رفت و تاكيد كرد كه طرحي كه نهايي شده، بهترين گزينه براي شرايط امروز اقتصاد ايران است. سيدحميد پورمحمدي در جلسه علني روز سه‌شنبه مجلس در دفاع از كليات لايحه بودجه ۱۴۰۴ عنوان كرد: در لايحه بودجه منابع عمراني افزايش چشمگيري پيدا كرد. در حوزه نفت با تامين مالي قابل توجهي، ۳۵۰ ميليون بشكه در روز توليد نفت كشور افزايش پيدا خواهد كرد. 

وي ادامه داد: تا جايي كه امكان داشت به افزايش اشتغال در لايحه بودجه توجه شد. برنامه هفتم توسعه در بودجه اجرايي خواهد شد. معاونت راهبردي رييس‌جمهور احكام برنامه هفتم را جزو به جزو به دستگاه‌هاي مختلف براي اجرا مي‌فرستد. پورمحمدي گفت: براي شركت‌هاي دانش بنيان در بودجه رديف قائل شديم. همچنين متناسب سازي حقوق بازنشستگان را از ۵۰ همت به ۱۰۴ همت افزايش داديم. نمايندگان عزيز راجع به صندوق‌ توسعه ملي اعتراض داشتند كه چرا از آن برداشت كرده‌ايم و در جايي كه نبايد مي‌خواهيم آن را خرج كنيم؟ اما بايد بگويم منابع صندوق را دقيقا مطابق دستوري كه مقام معظم رهبري داده‌اند، هزينه مي‌كنيم. هيچگاه هزينه‌هاي صندوق به استحضار شما نمايندگان نمي‌رسيد اما دولت چهاردهم اين مخارج را در لايحه بودجه آورده است. اين موضوع در واقع رعايت حقوق مردم و نمايندگان مردم را نشان مي‌دهد. اينكه امسال زودتر از رهبر انقلاب براي برداشت از صندوق توسعه ملي اذن گرفته شد، براي اين بود تا خدمتي به مردم انجام شود و براي اقدامات عمراني و توسعه‌اي وقت لازم را داشته باشيم. رييس سازمان برنامه و بودجه تأكيد كرد: حقوق كارمندان و بازنشستگان ۲۰ درصد افزايش پيدا كرده است. از سوي ديگر ميزان افزايش تورم را ۳۰ درصد پيش بيني كرده‌ايم. به شما اطمينان مي‌دهم بودجه‌اي كه بسته شد، بهترين بودجه ممكن بود. بهتر از اين بودجه را نمي‌توانيم ارائه كنيم. نمايندگان مجلس هر تغييري را كه صلاح مي‌دانند مي‌توانند در بودجه ايجاد كنند. وي تاكيد كرد: درحالي كه دولت هنوز استقرار لازم را پيدا نكرده اما براي احترام به نمايندگان بودجه را در زمان مقرر تقديم كرديم. دولت و مجلس براي خدمت به مردم آماده‌اند. هرچه كه داشتيم را در طبق اخلاص قرار داديم و به مجلس ارايه كرديم. پورمحمدي در پايان با اشاره به اين نكته رييس مجلس شوراي اسلامي كه دولت و مجلس بايد زندگي و رفاه مردم و كاهش فشار بر مردم را در اولويت قرار دهند، گفت: با مجلس تعامل خواهيم داشت و بهترين سرنوشت را براي مردم رقم خواهيم زد. همچنين كتابي با موضوع گزارش اقتصادي تهيه شده و به نمايندگان ارايه شده است تا متوجه اهداف بودجه  باشند. در بخشي از جلسه ديروز مجلس، قاليباف نيز به اهميت همراهي دو قوه براي بهبود وضعيت زندگي مردم تاكيد كرد. رييس مجلس شوراي اسلامي در جلسه روز سه‌شنبه ۸ آبان ۱۴۰۳ صحن مجلس در جريان رسيدگي به گزارش شور اول كميسيون تلفيق در مورد لايحه بودجه سال ۱٤٠٤ كل كشور پس از استماع دفاعي رييس‌جمهوري و همچنين اظهارات مخالفان و موافقان و در نهايت توضيحات رييس سازمان برنامه و بودجه درباره اين لايحه در اظهاراتي با تاكيد بر اينكه بودجه‌اي كه در صحن مجلس بررسي مي‌شود در ابتدا به معناي زندگي و اقتصاد مردم است و سپس بودجه دولت است، تاكيد كرد: دولت و مجلس بايد زندگي و رفاه مردم و كاهش فشار بر مردم را در اولويت قرار بدهند. وي با اشاره به ويژگي‌هاي لايحه بودجه سال ۱۴۰۴ گفت: ويژگي‌هايي نظير شفافيت بودجه، جامعيت و يكپارچگي، عدم بيش برآوردي در بودجه و اعمال اصلاحات تدريجي، از ويژگي‌هاي خوب بودجه دولت است كه تقدير و تشكر مي‌كنيم اما واقعاً بر اساس برنامه هفتم پيشرفت، نسبت به رشد اقتصادي در لايحه بودجه ابهاماتي وجود دارد.

قاليباف ادامه داد: همچنين درباره تورم اشكالاتي و نرخ سود بانك‌ها و در تطبيق و عدم مغايرت با برنامه هفتم مشكلاتي وجود دارد و اين نكات مطالعه شده و دقيق و جمع‌بندي جلسات مركز پژوهش‌هاي مجلس، كارشناسان، روساي كميسيون‌هاي و اعضاي هيئت رييسه كميسيون تلفيق است. رييس مجلس شوراي اسلامي با اشاره به تصميم دولت بر استفاده از اعتبارات صندوق توسعه ملي از ابتداي سال آينده گفت: درباره اينكه دولت ۲۸ درصد صندوق توسعه را با استجازه از رهبري از ابتداي سال برداشت كند وسط سال، از من نظرخواهي شد و نظر من هم اين بود كه از ابتداي سال باشد كه رهبري لطف كردند و اين اقدام اتفاق افتاد. الان يكپارچه‌سازي و شفاف سازي رخ داده است. وي خطاب به رييس سازمان برنامه و گفت: من شخصااين موضوع را مي‌پسندم كه جنابعالي اشكالاتي را وارد بدانيد و دولت نيز همراه باشد تا در تلفيق اين اشكالات برطرف شود؛ دولت و مجلس بايد يكپارچه مشكلات را برطرف كند. رييس مجلس در پايان از رييس سازمان برنامه و بودجه خواست تا تغييرات مورد نياز لايحه‌ بودحه را بر اساس توافقي كه انجام مي‌شود، انجام بدهند و دولت نيز به اين توافق  پايبند  بماند. به اين ترتيب با راي به كليات بودجه، مجلس همچنان تلاش خود براي همراهي با دولت را ادامه داده و البته بايد ديد كه در نهايت آنچه كه از سوي نمايندگان نهايي مي‌شود، چه قدر به برنامه ابتدايي دولت نزديك است.