حضور 18 درصد از موتورسيكلت‌هاي مشمول براي انجام معاينه فني

بر اساس گزارش شهرداري تهران در سال 96، سهم موتورسيكلت‌ها در انتشار آلايندگي‌هاي گازي معادل ۲۱.۳ درصد و در انتشار ذرات معلق برابر با ۱۰.۱ درصد است كه به‌طور ميانگين ميزان انتشار آلاينده‌هاي موتورسيكلت در طول سال، حدود ۱۴۸ هزار تُن برآورد شده كه رقم قابل ملاحظه‌اي است. در اين ميان كارشناسان معتقدند كه سهم آلودگي موتورسيكلت‌ها، از سه تا ۲۱ برابر خودروهاي سواري است و بعضا ۷۰ درصد آلودگي هوا را به آنها نسبت داده‌اند. در چنين شرايطي لزوم معاينه فني موتورسيكلت‌ها اهميتي دو چندان پيدا مي‌كند اما به گفته مديرعامل ستاد معاينه فني خودروهاي تهران، با توجه به اعلام پليس مبني بر تردد ۴ ميليون و ۵۰۰ هزار دستگاه موتورسيكلت در شهر تهران، آمارها نشان مي‌دهد در سال ۱۴۰۲ كل مراجعات موتورسيكلت‌ها به مراكز معاينه فني براي دريافت برگه معاينه فني برابر با ۸۲۳ هزار دستگاه بوده است، درواقع حدود 18.3 درصد موتورسيكلت‌ها به مراكز معاينه فني مراجعه كرده‌اند. سيد محمد مهدي ميرزايي قمي مي‌افزايد: با در نظر گرفتن اينكه وارد نيمه دوم سال شده‌ايم و آلاينده غالب در اين نيمه، ذرات معلق هستند و با توجه به آمار بسيار پايين موتورسيكلت‌ها در زمينه اخذ معاينه فني، بايد ورودي جدي به اين مساله داشت و براي ترغيب راكبان اين دستگاه‌ها جهت مراجعه به مراكز معاينه فني تصميماتي اتخاذ كرد.

ميرزايي قمي با اشاره به موضوع استقرار خطوط سيار معاينه فني موتورسيكلت در منطقه ۱۲ شهر تهران، مي‌گويد: پيش‌تر سفارش ساخت ۳ خط سيار معاينه فني موتورسيكلت به اين منظور انجام شده و اكنون اين دستگاه‌ها توليد شده و آماده استقرار و بهره‌برداري هستند؛ به اين منظور لازم است هماهنگي‌هاي لازم را با پليس راهور تهران بزرگ داشته باشيم تا محل استقرار اين دستگاه‌ها و زمان اجراي اين طرح به‌طور دقيق مشخص شود. به گفته او ضمن اينكه طرح استقرار معاينه فني سيار موتورسيكلت براي اولين‌بار است كه در سطح كشور اجرايي خواهد شد و قرار بر اين شده كه اين طرح طي ۲ ماه در قالب طرح‌هاي تشويقي و ايجابي و انجام معاينه فني رايگان در منطقه ۱۲ اجرايي شود، چرا كه حجم بالاي تردد موتورسيكلت‌ها در شهر تهران مربوط به اين منطقه است. به گزارش ايسنا، مديرعامل ستاد معاينه فني خودروهاي تهران ادامه مي‌دهد: در ۶ مركز معاينه فني شهر تهران، ۱۱ خط معاينه فني موتورسيكلت وجود دارد و طبق فرآيندي كه در قانون تعريف شده، بر همان اساس فرآيند مربوط به آزمون‌هاي معاينه فني موتورسيكلت مشتمل بر بحث‌هاي آلايندگي و تست‌هاي ايمني را انجام مي‌دهيم. ميرزايي قمي بيان مي‌كند: هيچ كدام از شهرهاي ايران مجهز به چنين ظرفيت و استعدادي در خصوص انجام معاينه فني موتورسيكلت‌ها نيستند، با اين حال تعداد مراجعات بسيار كم بوده كه موجب تشديد آلودگي هواي شهر شده است.

لزوم اصلاح حدود مجاز معاينه فني

مديرعامل ستاد معاينه فني خودروهاي تهران با بيان اينكه آخرين بار در سال ۱۳۹۷ حدود مجاز آلايندگي در كشور توسط سازمان محيط زيست تعيين و ابلاغ شده است، مي‌گويد: حدود ۶ سال است كه اين حدود مجاز تغيير نكرده است. ميرزايي قمي اضافه مي‌كند: بر اساس مصوبه هيات وزيران درباره اصلاح آيين‌نامه فني ماده ۲ قانون هواي پاك، مقرر شده بود استاندارد آلايندگي موتورسيكلت‌ها از ابتداي امسال به يورو ۵ ارتقا پيدا كند، اگر قرار است چنين اتفاقي رقم بخورد لازم است متناسب با آن، حدود مجاز معاينه فني اصلاح شود و ارتقا يابد. او با اشاره به انجام مكانيزه جريمه معاينه فني موتورسيكلت‌هاي شهر تهران بيان مي‌كند: براي خودروها و وسايل نقليه اين نوع اعمال قانون صورت مي‌گيرد و اثرگذار بوده اما در بحث موتورسيكلت‌ها متاسفانه اين فرآيند انجام نمي‌شود و بهتر است اين امكان فراهم شود تا دوربين‌هاي پلاك‌خوان به اعمال جريمه موتورسيكلت‌هاي فاقد معاينه فني بپردازند و ميزان مراجعات براي اخذ اين برگه افزايش و به تبع آن از ميزان آلايندگي‌ها كاسته شود. مديرعامل ستاد معاينه فني خودروهاي تهران با اشاره به ميزان مراجعات خودروها به مراكز معاينه فني، بيان مي‌كند: از ابتداي سال ۱۴۰۳ تا پايان مهرماه تعداد مراجعات نوبت اول خودروها به مراكز حدود ۷۰۶ هزار دستگاه خودرو بوده كه با احتساب مراجعه نوبت دوم به ۹۰۶ هزار دستگاه مي‌رسد. به گفته ميرزايي قمي، اين در حالي است كه طبق محاسبات انجام شده، تقريبا بين ۳ تا ۳ ميليون و ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو در شهر تهران مشمول معاينه فني هستند كه تاكنون كمتر از يك سوم مشمولين به مراكز مراجعه كردند و تا پايان سال فرصت دارند نسبت به اخذ معاينه فني اقدام كنند. او ادامه مي‌دهد: البته از تعداد ۷۰۶ هزار دستگاه مذكور، ۲۹ درصد مراجعات نوبت اول موفق به دريافت معاينه فني نشدند كه پس از مراجعات نوبت دوم در نهايت ۹۵ درصد خودروها توانستند معاينه فني دريافت كنند و ۵ درصد هم به علت نقص فني يا ساير موارد موفق به اخذ آن نشدند و از اخذ معاينه فني انصراف داده‌اند.

مردودي 20 درصد خودروهاي نو در معاينه فني

ميرزايي قمي اظهار مي‌كند: بر اساس قانون هواي پاك، سن معاينه فني خودروهاي نو شماره، ۴ سال است و از سال پنجم اين خودروها مشمول اخذ معاينه فني مي‌شوند، طبق آماري كه داشتيم در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۴ هزار و ۳۰۰ دستگاه خودرو غيرمشمول (با سن زير ۴ سال) به مراكز معاينه فني مراجعه كرده بودند كه از اين تعداد حدود ۲۰ درصد مردودي داشتيم و اين مساله به دليل سطح كيفي پايين خودروهاي داخلي است و لازم است به آن رسيدگي شود. مديرعامل ستاد معاينه فني خودروهاي تهران بيان مي‌كند: تمام كشورها، سن معافيت از معاينه فني خودروها را به ۲ تا ۳ سال كاهش دادند و در مقابل سن گارانتي و خدمات پس از فروش را افزايش دادند اما در ايران اين فرآيند بالعكس بوده و طبق قانون تا ۲ سال خودروساز موظف است كه گارانتي و خدمات پس از فروش ارايه دهد و سن معافيت از معاينه فني برابر ۴ سال است كه در تشديد آلايندگي اثر زيادي دارد.