۴۷ درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی آذربایجان شرقی بیکاران باسواد هستند

به گزارش تجارت نیوز، بر اساس اعلام مرکز آمار، نرخ بیکاری جمعیت 15 سال و بیشتر آذربایجان شرقی در تابستان 1403، معادل میانگین کشوری بوده است. اما این شاخص در سال 1402 در کل کشور 8.1 درصد و در استان یاد شده 7.1 درصد ثبت شده بود. همچنین مرکز آمار در مدت مشابه سال قبل (تابستان 1402)، نرخ بیکاری را در کل کشور 7.9 درصد و در آذربایجان شرقی 6.6 درصد اعلام کرده بود. اما در بهار سال جاری، این شاخص در کشور و آذربایجان شرقی به ترتیب 7.7 و 8.6 درصد ثبت شد.

به این ترتیب نرخ بیکاری در این استان، در تابستان 1403 نسبت به بهار سال جاری 1.1 واحد درصد کاهش یافته اما در مقایسه با نرخ کلی بیکاری آذربایجان شرقی در سال 1402 معادل 0.4 واحد درصد و نسبت به مدت مشابه سال قبل، 0.9 واحد درصد افزایش یافته است. 

جدول زیر نرخ بیکاری و برخی شاخص‌های اقتصادی مرتبط را در کل کشور و در آذربایجان شرقی در سال 1402 نشان می‌دهد.

همچنین جدول دوم، نرخ بیکاری و برخی شاخص‌های اقتصادی مرتبط را در کل کشور و در آذربایجان شرقی در بهار 1403 نشان می‌دهد.

سومین جدول نیز نرخ بیکاری و برخی شاخص‌های اقتصادی مرتبط را در کل کشور و در آذربایجان شرقی در تابستان 1403 نشان می‌دهد.

نرخ بیکاری زنان جوان در سال گذشته؛ 44 درصد 

جدول نخست نشان می‌دهد که نرخ بیکاری زنان 15 سال و بیشتر این استان در سال گذشته، 0.4 واحد درصد بیشتر از میانگین کشوری بوده است. نکته قابل توجه در این میان، نرخ بالای بیکاری زنان در دو گروه سنی «جوانان 15 تا 24 ساله» و «18 تا 35 ساله» است که به ترتیب  10.3 واحد درصد و 2.7 واحد درصد بالاتر از نرخ کشوری قرار دارند. 

البته مرکز آمار، نرخ بیکاری زنان 15 سال و بیشتر را در آذربایجان شرقی در بهار سال جاری کاهشی و 13.5 درصد اعلام کرده است؛ 1.5 واحد درصد کمتر از نرخ کشوری. اما این مرکز هنوز داده‌های بیشتری را در مورد نرخ بیکاری در سطح استان‌ها در بهار و تابستان سال جاری، منتشر نکرده است و تغییرات دیگر شاخص‌های مورد اشاره، مشخص نیست.

سهم زنان از جمعیت شاغلان باسواد؛ 15 درصد

کل جمعیت 15 ساله و بیشتر شاغل باسواد در آذربایجان شرقی در سال گذشته، یک میلیون و 174 هزار و 43 نفر بوده است که از این تعداد، یک میلیون و 1989 نفر را مردان و 172 هزار و 53 نفر را زنان تشکیل می‌دهند.

در این میان، سطح تحصیلی بیشتر افراد در دسته «ابتدایی/ سوادآموزی» قرار می‌گیرد و کمترین رقم نیز متعلق به سطح تحصیلی «متوسطه/ متوسطه 2» است.

یک نکته قابل توجه نیز سهم اندک زنان در کل جمعیت شاغل باسواد در آذربایجان شرقی است که حدود 15 درصد این جمعیت را تشکیل می‌دهند. این نسبت در کل کشور نیز حدود 16 درصد است؛ به عبارت دیگر در آذربایجان شرقی حدود 85 درصد و در کل کشور حدود 84 درصد شاغلان باسواد را مردان تشکیل می‌دهند. 

سهم 47 درصدی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از جمعیت شاغلان بیکار

کل جمعیت 15 ساله و بیشتر بیکار باسواد در آذربایجان شرقی در سال گذشته، 94 هزار و 465 نفر بوده است که از این تعداد، 59 هزار و 557 نفر را مردان و 34 هزار و 908 نفر را زنان تشکیل می‌دهند.

سطح تحصیلی «دیپلم/ پیش‌دانشگاهی» بیشترین سهم را در این جمعیت دارد و رقم مندرج در ردیف «متوسطه/ متوسطه 2» صفر است.

در این میان سهم فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از جمعیت شاغلان بیکار در آذربایجان شرقی به حدود 47 درصد می‌رسد که بیشتر آنها دارای سطح تحصیلی «کارشناسی» هستند. این نسبت در کل کشور حدود 45 درصد است. 

سهم زنان از جمعیت غیرفعال باسواد آذربایجان شرقی؛ 73 درصد

کل جمعیت 15 ساله و بیشتر غیرفعال باسواد در آذربایجان شرقی در سال گذشته، یک میلیون و 454 هزار و 147 نفر بوده است که از این تعداد، 391 هزار و 817 نفر را مردان و یک میلیون و 62 هزار و 330 نفر را زنان تشکیل می‌دهند.

بیشتر این افراد دارای سطح تحصیلات «ابتدایی/ سوادآموزی» هستند و کمترین تعداد آنها تا سطح «فوق‌لیسانس و بالاتر» تحصیل کرده‌اند.

نکته قابل توجهی که در این میان وجود دارد، به سهم بالای زنان در کل جمعیت غیرفعال باسواد آذربایجان شرقی بازمی‌گردد؛ حدود 73 درصد. این نسبت در کل کشور به حدود 72 درصد می‌رسد. 

سهم زنان آذربایجان شرقی در بخش صنعت، بیشتر از مردان

گزارش مرکز آمار همچنین نشان می‌دهد که در این استان، سهم اشتغال در بخش خدمات بیشتر از دو بخش صنعت و کشاورزی است. در این میان، زنان این استان در بخش صنعت حضور پررنگ‌تری نسبت به مردان دارد. 

از سوی دیگر، بیشتر شاغلان آذربایجان در بخش خصوصی فعالیت می‌کنند.

حضور اکثریت شاغلان در بخش غیررسمی اقتصاد

در این میان، اکثریت شاغلان استان آذربایجان شرقی در بخش غیررسمی اقتصاد فعال هستند.

بر اساس تعریف مرکز آمار، بخش غیررسمی (در مقابل بخش رسمی)، شامل واحدها و بنگاه‌هایی می‌شود که اساسا به منظور ایجاد اشتغال و درآمد برای خود، در زمینه تولید کالا و خدمات فعالیت می‌کنند. این واحدها غالبا در چارچوب مقررات تشکیل نشده‌اند یا با تشکیلات کوچک و بدون تفکیک بین کار و سرمایه به عنوان عوامل تولید، در سطح کوچک عمل می‌کنند. به عبارت دیگر، آنها معمولا حساب و کتاب و یا حسابداری ندارند و اندازه بنگاه از نظر تعداد شاغلان، کمتر از سطح تعیین شده در مقررات کشور است. این بنگاه‌ها غالبا، مطابق مقررات و قوانین ثبت نشده یا جواز کسب و کار دریافت نکرده‌اند.

اشتغال غیررسمی (در مقابل اشتغال رسمی) نیر عبارت است از اشتغال کارکنان مستقل، کارفرمایان، کارکنان شرکت‌های تعاونی تولیدی بخش غیر رسمی، تمامی کارکنان فامیلی بدون مزد و حقوق‌بگیرانی که از نظر قانونی یا در عمل، زیر پوشش قوانین کار و مزایای تامین اجتماعی و استخدامی (از قبیل مالیات بر درآمد، تامین اجتماعی، یا مزایای استخدامی، مرخصی استحقاقی و مرخصی استعلاجی با مزد) قرار ندارند.

تورم بالای اقلام اساسی در آذربایجان شرقی

یکی دیگر از شاخص‌های مهم اقتصادی نرخ تورم است. امروز 9 آبان، بهرام سرمست، استاندار آذربایجان شرقی گفته است که نرخ تورم اقلام اساسی در این استان نسبت به استان‌های همجوار بالا است. 

در عین حال، بر اساس گزارش مرکز آمار، تورم ماهانه این استان در مهر 1403، بالاتر و تورم نقطه به نقطه و سالانه آن، پایین‌تر از میانگین کشوری است.

برای اطلاعات بیشتر، مطالعه دو گزارش عقب ماندگی اقتصادی آذربایجان شرقی از استان های هم تراز و نرخ بیکاری زنان ایلام؛ بالاتر از میانگین کشوری پیشنهاد می‌شود.