بررسي چالش‌هاي توسعه بازارهاي سرمايه اسلامي در اروپا
ميثم حامدي مدير پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامي سازمان بورس، با اشاره به سابقه برگزاري همايش بين‌المللي بازار سرمايه اسلامي اعلام كرد: اين همايش از سال ۱۳۸۷ به ابتكار سازمان بورس و در همكاري بين مديريت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامي و مديريت روابط عمومي و امور بين‌الملل، برگزار شده است.
ميثم حامدي مدير پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامي سازمان بورس، با اشاره به سابقه برگزاري همايش بين‌المللي بازار سرمايه اسلامي اعلام كرد: اين همايش از سال ۱۳۸۷ به ابتكار سازمان بورس و در همكاري بين مديريت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامي و مديريت روابط عمومي و امور بين‌الملل، برگزار شده است. اگرچه اين همايش در ابتدا در قالب دوره و سپس در قالب نشست برگزار مي‌شد اما از دو سال پيش با تصميمي كه در كميته راهبري پژوهش اتخاذ شد، تصميم گرفتيم اين رويداد را به يك همايش بين‌المللي تبديل كنيم. در سال‌هاي ابتدايي برگزاري اين همايش، ارايه دستاوردهاي بازار سرمايه ايران در حوزه بازار سرمايه اسلامي به ساير كشورهاي شركت‌كننده، هدف‌گذاري شد اما به تدريج، غير از ارايه دستاوردها، بحث تعامل، تبادل نظر و شناساندن بيشتر بازار سرمايه كشور به اساتيد، صاحب نظران و خبرگان حوزه مالي اسلامي نيز در دستور كار قرار گرفت. اين رويداد بدون وقفه در شانزده سال گذشته برگزار شده و حتي در حوادث خاص مانند پاندمي كرونا، به‌صورت برخط برگزار شده است.
مدير پژوهش و توسعه و مطالعات اسلامي سازمان بورس در خصوص ارايه دستاوردهاي بازار سرمايه ايران به مخاطبان خارجي اين همايش تاكيد كرد: بازار سرمايه كمتر كشوري در جهان اسلام از نظام صرفاً اسلامي برخوردار است. در بازارهاي مالي، كشورهاي اسلامي از نظام دوگانه، يعني اسلامي و متعارف بهره مي‌برند؛ يعني ابزارهاي متعارف هم كه از منظر شرع مورد تأييد نيستند در اين كشورها قابليت معامله دارند. اما در ايران، به تدبير و زحمات كميته تخصصي فقهي و كارشناسان حوزه مالي اسلامي، مهندسي مالي خوبي در زمينه انطباق انواع ابزارهاي مالي با شريعت صورت گرفته است. تبيين مدل‌هاي شرعي براي انواع مشتقات، استفاده نوآورانه از انواع صكوك مثل صكوك اجاره سهام و ساير موارد از جمله دستاوردهايي هستند كه در طول اين سال‌ها به شركت‌كنندگان در اين رويداد ارايه شده است.او با تاكيد بر تبيين محصولات جديد بازار سرمايه ايران در اين رويداد بين‌المللي افزود: تبادل نظر در خصوص دستاوردهاي جديد بازار سرمايه ايران هم از ديگر موضوعاتي بود كه در اين رويداد مطرح شد و تجربه انتشار اوراق وكالت در كنار موضوعاتي همچون توسعه بازارهاي مشتقه اسلامي در ايران براي مخاطبان خارجي ارايه شد. مباحث جديد فقهي در بازار سرمايه اسلامي همچنين روش‌هاي تامين مالي بنگاه‌ها از طريق اوراق مرابحه سهام هم از ديگر موضوعاتي بود كه در اين كنفرانس مطرح شد. بررسي سازوكارهاي نظارت شرعي و حاكميت شرعي هم از مسائلي بود كه در دستور كار اين كنفرانس قرار داشت. همچنين تجربه توسعه منطبق با موازين شريعت مطرح و صاحب‌نظران در خصوص تجربيات خود به بحث و تبادل نظر پرداختند.حامدي در خصوص موضوعات مطرح شده در اين همايش دو روزه به خبرنگار سنا، توضيح داد: در اين رويداد دو روزه مباحثي همچون نوآوري در عرصه مالي اسلامي، فناوري‌هاي جديد و كاربرد آنها براي توسعه مالي اسلامي، مباحث جديد فقهي و نظارت شرعي در بازارهاي سرمايه اسلامي، بررسي تحولات فرصت‌ها و چالش‌ها براي توسعه بازارهاي سرمايه اسلامي از جمله موضوعات محوري در پنل‌ها در اين رويداد بين‌المللي بود. در مباحثي كه در اين همايش مطرح شد، اساتيد بر لزوم توسعه، با در نظر گرفتن شاخص‌هاي پايداري، فراهم ساختن زمينه مشاركت افراد و سرمايه‌گذاران با ترجيحات مختلف سرمايه‌گذاري و لزوم حفظ آموزه‌هاي شريعت اسلام در بازارهاي سرمايه، استفاده از فناوري‌هاي جديد در عرصه بازار سرمايه اسلامي مانند به‌كارگيري هوش مصنوعي و بلاكچين و محصولات مرتبط با آن مانند توكنايزكردن دارايي‌ها، تاكيد داشتند.
او در مورد جهت‌گيري بازارهاي مالي اروپا در عرصه مالي اسلامي گفت: فرصت‌ها و چالش‌هاي توسعه بازارهاي سرمايه اسلامي در اروپا هم از ديگر مباحثي بود كه در اين رويداد بين‌المللي مطرح شد و صاحب نظراني از كشورهاي اروپايي ديدگاه‌هاي خود در مسير توسعه صنعت مالي اسلامي در بازارهاي مالي در اروپا را مطرح كردند. از نكات مهم در اين حوزه موضوع جذابيت سرمايه‌گذاري در محصولات بازار سرمايه اسلامي براي سرمايه‌گذاران در اروپا بود و به اعتقاد صاحب‌نظران برخورداري از پشتوانه دارايي‌هاي واقعي در طراحي محصولات مالي اسلامي باعث پايداري ذاتي اين ابزارهاي مالي مي‌شود و بر اين مبنا در شرايطي كه بازارهاي مالي در اروپا دچار نوسانات هستند محصولات مالي اسلامي از قوام و پايداري بيشتري برخوردارند.
مدير پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامي سازمان در پايان تاكيد كرد: در اين رويداد، اساتيد و صاحب‌نظراني از كشورهايي چون مالزي، تاجيكستان، افغانستان، عمان، قزاقستان، مالديو، روسيه، عراق، يمن، پاكستان، سنگاپور، لبنان، غنا، آلمان، سوريه، كنيا، بنگلادش، موريس، اندونزي، سودان، بلغارستان و... حضور داشتند. اين كنفرانس شامل ۵ پنل با موضوعاتي همچون نوآوري در بازارهاي سرمايه اسلامي، توسعه پايدار، فناوري‌هاي نوين و نقش آنها در اين حوزه، نظارت شرعي و مسائل جديد فقهي و فرصت‌ها و چالش‌هاي توسعه محصولات بازار سرمايه اسلامي بود.