هم كمبود پرستار داريم و هم پرستار بيكار!

زمان زيادي به 17 آبان و روز پرستار باقي نمانده است. البته تاكنون اتفاق خاصي هم در مورد محورهاي مطالبات پرستاران از سوي مسوولان رخ نداده و همه‌چيز به همان تامين حداقل‌ها يعني پرداخت معوقات مالي محدود مانده است. نكته اينجاست كه پرستاران عموما به اين خلف وعده‌ها عادت دارند اما آيا اين‌بار مسوولان مي‌توانند با همين حداقل‌ها پرستاران را به ادامه كار وادارند. اگر نگاهي به تغيير و تحولاتي كه به خصوص بعد از فروكش كردن پاندمي كرونا رخ داد بيندازيم، متوجه مي‌شويم كه كادر درمان درست بعد از به پايان رسيدن پاندمي كرونا و محقق نشدن وعده‌هايي كه در دوران كرونا مسوولان وزارت بهداشت و درمان به آنها داده بودند مسير ديگري را براي رساندن صداي اعتراض خود به آنها انتخاب كردند. مسيري كه در نهايت منجر به كمبود چشمگير نيروي پرستار در بيمارستان‌ها و به خصوص بيمارستان‌هاي دولتي شد تا جايي كه مسوولان بيمارستان‌ها براي جبران اين كمبودها اضافه كار اجباري را در دستور كار پرستاران باقي مانده قرار دادند. از همان زمان موج مهاجرت و البته ترك كاران پرستاران آغاز شد و تا امروز هم ادامه دارد اما گويا مسوولان هيچ تدبيري براي بهبود اين وضعيت ندارند. طي روزهاي گذشته تنها اتفاقي كه رخ داده افزايش ميزان اضافه كار پرستاران از ساعتي 20 هزار تومان به 80 هزار تومان است كه البته باز هم در نهايت براي پرستاران مبلغ قابل توجهي نمي‌شود. با اين اوصاف رييس كل سازمان نظام پرستاري در نشست خبري به بيان مشكلات جامعه پرستاري پرداخت.

هويت پرستار معطوف به ايثارگري است

احمد نجاتيان، رييس كل سازمان نظام پرستاري، در اين نشست به بيان مهم‌ترين مسائل و چالش‌هايي كه در حرفه پرستاري مطرح است، پرداخت و گفت: حرفه پرستاري اين روزها با مشكلات عديده‌اي مواجه است. اعتراضات و نگراني‌هايي در اين حوزه وجود دارد ولي واقعيت اين است كه هويت پرستار معطوف به ايثارگري است؛ همان طور كه تاريخ نشان مي‌دهد، پرستاران همواره در خط مقدم نظام سلامت آماده خدمت بوده و هستند؛ گواه اين مساله، نقش‌آفريني پررنگ اين گروه زحمتكش در سال‌هاي دفاع مقدس تا روزهاي نفسگير پاندمي كروناست. او با اشاره به نقش موثر پرستاران در تدوين و اجراي درست سياست‌هاي سلامت اضافه كرد: در برنامه هفتم توسعه، جايگاه پرستار موردتوجه ويژه قرار گرفته و استفاده مناسب از ظرفيت‌هاي پرستاري، به‌طور چشمگيري مي‌تواند به توسعه نظام سلامت كمك كند. در اين برنامه به‌طور مشخص در دو حوزه اشاره مستقيمي به پرستاري شده؛ نخست سند جامع مراقبت‌هاي سلامت كه بايد با كمك سازمان نظام پرستاري تدوين شود و ديگري بحث افزايش ظرفيت آموزش پرستاري. نجاتيان همچنين به مشكل كمبود پرستار و خروج آنها از بيمارستان‌ها پرداخت و گفت: مديريت و پيشگيري از اين اقدام نيازمند يك عزم ملي است.

درخواست مهاجرت 2 هزار پرستار

رييس كل سازمان نظام پرستاري با اشاره به موضوع مهاجرت پرستاران اظهار داشت: مهاجرت كادر درمان دغدغه اصلي ماست و بايد در رأس امور قرار بگيرد. طي سال گذشته ۱۹۰۰ تا ۲۰۰۰ پرستار درخواست رسمي براي مهاجرت داده‌اند. مديريت مهاجرت پرستاران بايد به‌گونه‌اي انجام شود كه امكان بازگشت براي آنها فراهم باشد. اميدواريم با همكاري بنياد ملي نخبگان، گام‌هايي در اين زمينه برداشته شود.

اضافه‌كار؛ راهي براي جبران  كمبود نيروي انساني

به گفته نجاتيان، نظام سلامت با اضافه‌كار سعي در جبران كمبود نيروي انساني خود دارد، در حالي كه پرستاران حاضر به كار در ساعات اضافي (خارج از شيفت معين) نيستند. او در اين زمينه عنوان كرد: پيشنهاد داديم كه مبلغ پرداختي به ازاي هر ساعت اضافه كار پرستار، صد هزار تومان باشد؛ كه وزارت بهداشت با ۸۰ هزار تومان موافقت كرده است و اميدواريم با مساعدت‌ها افزايش يابد. طي جلسات برگزارشده، وعده‌هايي در خصوص افزايش مبلغ اضافه كار، دستمزد و رفع مشكل استخدام داده شده، اما نتيجه قطعي هنوز اعلام نشده و ما منتظر شنيدن خبر خوش از سوي رييس‌جمهوري در روز پرستار هستيم. گفتني است بخشي از معوقات پرستاران نيز توسط سازمان بيمه سلامت پرداخت شده ولي كافي نبوده، اميد است مشكلات اين نيروي كارآمد با درايت وزير بهداشت و رياست‌جمهوري رفع شود. رييس كل سازمان نظام پرستاري اظهار كرد: هرچند ما به‌طور گسترده با كمبود پرستار مواجهيم، اما قابل ذكر است كه در برخي مناطق هم، از جمله غرب و شمال غرب كشور، با پديده بيكاري پرستاران مواجهيم.

تاب‌آوري جامعه پرستاري  منوط به دو شرط

با توجه به مشكلات رايج در قشر پرستار، مساله «تاب‌آوري» يكي از موارد مهم در نظام سلامت است. به گفته نجاتيان در خصوص تاب‌آوري پرستاران دو مساله حائز اهميت است: اول «تعداد»؛ اينكه آيا به‌قدر كافي پرستار داريم كه در صورت وقوع حوادث بهداشتي مانند بروز بيماري‌هاي همه‌گير و حوادث طبيعي يا انسان‌ساز مانند جنگ، پاسخگوي نياز سلامت كشور باشند؟ يا ظرفيت پرستاران موجود در كشور، خدمت‌رساني در اين شرايط را تاب مي‌آورند؟ امروز ما يك دوم استاندارد، پرستار در كشور داريم. بحث دوم هم «انگيزش» است؛ نيروي انساني براي ارايه خدمت و افزايش ظرفيت‌هاي خود نيازمند انگيزه و علاقه است. متأسفانه پرستاران ما در شرايط فعلي با وضعيت ايدئال معيشتي و رواني مطلوبي مواجه نيستند و همين مساله در كاهش انگيزه آنها جهت خدمت نقش بسزايي دارد.