بورس در انتظار تغيير شرايط

شاخص كل بورس تهران باز هم سرخ پوش شد و همچنان درحال نااميد كردن سرمايه‌گذاران است؛ اين درحالي كه نمايشگاه بورس، بانك، بيمه و خصوصي‌سازي (كيشاينوكس ۲۰۲۴) درحال برگزاري است و برخي از فعالان بازار سرمايه انتظار داشتند كه اين نمايشگاه بتواند شرايط بازار سرمايه را تغيير دهد.

به‌طور كلي بازار سرمايه به هيچ يك از سيگنال‌هاي مثبت واكنش نشان نمي‌دهد و هر روز بيش از روز گذشته سرخ مي‌شود. اين روند درحالي است كه مسوولان وعده ترميم بورس و رشد اين بازار را داده بودند؛ اما تالار شيشه‌اي معاملات تنها چند روز ابتدايي شروع به كار دولت و رييس سازمان جديد توانست سبزپوش باشد و پس از آن مجددا به بهانه‌هاي مختلف روند سرخ پوشي به خود گرفت.

به گفته برخي از كارشناسان انتظار مي‌رفت كه معاملات روز دوشنبه از نمايشگاه كيش اينوكس تاثيربپذيرد و روند معاملات بازارسرمايه تغيير كند و تا حدودي مثبت شود؛ اما تالار شيشه‌اي معاملات نسبت به برگزاري نمايشگاه واكنش نشان نداد و روند منفي به خود گرفت.

به عقيده بسياري از كارشناسان بازار سرمايه به علت فشار ناشي از ريسك‌هاي سيستماتيك سرخ‌پوش است و مسوولان يا حتي فعالان بازار سرمايه نبايد انتظار ديگري از بازار سرمايه داشته باشند. بازار زماني تغيير روند مي‌دهد كه دولت و مسوولان به نيازهاي بازار توجه كنند و در وهله دوم نيز ريسك‌ها و فشارهاي وارد به بورس برداشته شود.

نويد فرهادي، كارشناس بازار سرمايه درباره شرايط بورس در صفحه خود نوشت: «ريسك‌هاي سيستماتيك در بازار سرمايه وجود دارد و بازار تحت‌الشعاع قرار مي‌گيرد. يكي از مهم‌ترين اين موارد را مي‌توان حواشي خاورميانه دانست، هر لحظه ممكن است ايران از حق خود دفاع كند و واكنشي نشان دهد، ممكن است اين واكنش دامنگير بازار سرمايه شود.افزايش فشار عرضه‌ها در بازار سرمايه نيز به همين علت بود. روز چهارشنبه نتيجه انتخابات امريكا مشخص مي‌شود و اين مولفه نيز روي بازار سهام تاثيرگذار است.

تا زماني كه نتيجه ريسك‌ها مشخص نشود، بازار سرمايه نيز تكان خاصي نمي‌خورد. چالش‌هاي ديگري نيز در بازار سرمايه وجود دارد، نخست نرخ بهره بدون ريسك است كه در صندوق‌هاي درآمد ثابت تا ۳۴ الي ۳۵ درصد نيز رفته است. اين نرخ در واحدهاي عادي صندوق‌ها ۳۵ درصد است و نرخ بالايي است.

گپ ميان دلار نيما و بازار آزاد افزايشي است. با هرچه افرايشي شدن دلار نيما، دلار بازار آزاد نيز صعود مي‌كند و همان حالت گذشته برقرار است. تا زماني كه اين مولفه‌ها حل نشود، نمي‌توان به روند صعودي بازار سرمايه خوشبين بود. به ترتيب ريسك‌هاي بازار سرمايه را مي‌توان نرخ بهره، گپ دلار نيما و آزاد، انتخابات امريكا و در نهايت حواشي خاورميانه است.

تاثير انتخابات روي بورس

همانطور كه گفته شد بورس تهران اين هفته تحت تاثير اخبار مختلف است كه يكي از مهم‌ترين اين موارد را مي‌توان انتخابات امريكا دانست كه روز چهارشنبه نتايج آن مشخص مي‌شود.

در شرايط فعلي، مهم‌ترين عاملي كه مي‌تواند در وضعيت كوتاه‌مدت بازار اثرگذار باشد، انتخابات امريكا است. بازار در كوتاه‌مدت به انتخاب ترامپ خوشبين نيست و خوشبيني به انتخاب كامالا هريس نسبت به ترامپ بيشتر است؛ چراكه انتظار دارد با روي كار آمدن ترامپ تنش‌هاي سياسي افزايش يابند، به تبع آن فروش نفت ايران دچار مشكل شود و اين عوامل سبب تشديد ريسك بازار سرمايه گردند.

به گفته كارشناسان هر شخصي كه در انتخابات امريكا پيروز شود، اثري كوتاه‌مدت بر بازار خواهد گذاشت. انتخاب ترامپ سبب ايجاد شوك كوتاه‌مدت و در مقابل انتخاب كامالا هريس نيز منجر به مثبت شدن بازار صرفا در كوتاه‌مدت خواهد شد و پس از آن بازار به عوامل بنياديني كه بر آن اثر گذاشته‌اند، همچون فاصله دلار نيما و آزاد، سياست‌هاي بانك مركزي و نرخ بهره و بي‌اعتمادي سرمايه‌گذاران نسبت به فضاي ايجاد شده، باز خواهد گشت.

بورس مثبت مي‌شود؟

تا زماني كه تزريق نقدينگي از سوي نهادهاي حمايتي بازار وجود ندارد، افزايش يا كاهش دامنه نوسان به صلاح نخواهد بود. تغيير در دامنه نوسان بايد با پشتوانه منابع باشد؛ زماني كه منابع كافي براي حمايت از بازار وجود ندارد و بازار نيز در وضعيت ثبات به سر نمي‌برد، تغيير در دامنه نوسان منطقي نيست.مهم‌ترين عاملي كه در بلندمدت براي بازار سرمايه اهميت دارد، شرايط كلان اقتصادي است. تاثيرپذيري از انتخابات امريكا نيز به وضعيت اقتصاد كلان مربوط مي‌شود. بي‌ثباتي و غيرقابل پيش بيني بودن وضعيت اقتصاد كلان، سبب بي‌اعتمادي سهامداران شده و اتخاذ تصميماتي عليه بازار را محتمل مي‌سازد.

پيش بيني پذير بودن بازار از مهم‌ترين مطالبات سرمايه‌گذاران است. اين پيش بيني پذير بودن در قيمت‌گذاري دستوري نمود خواهد يافت. قيمت‌گذاري دستوري كه عليه بازار باشد و به جيب شركت‌ها دست درازي كند بايد حذف شود. مشخص بودن حد فاصل دلار آزاد و نيما نيز اثر بسياري بر بازار سرمايه دارد. همچنين اينكه نرخ بهره در كانال مشخصي باشد تا سرمايه‌گذاران بتوانند بر يك رقم معين برنامه‌ريزي كنند يكي از پارامترهاي ديگر است. همچنين مشخص شدن وضعيت دلار نيما، نرخ بهره و قيمت‌گذاري دستوري، مهم‌ترين خواسته‌هاي سرمايه‌گذاران جهت تعادل و صعود بلندمدت بازار سرمايه هستند؛ در كنار اين عوامل ثبات قوانين حائز اهميت بسيار است. قوانين و مصوبات بايد به ثبات برسند تا فرهنگ اعتمادسازي در بازار شكل بگيرد.

بازار از نگاه معاملات

در پايان معاملات سومين روز كاري هفته يعني دوشنبه ۱۴ آبان ماه، شاخص كل بورس تهران ۱۴ هزار و۷۹۴ واحد نسبت به معاملات روز گذشته كاهش داشت و به عدد دوميليون و ۱۷ هزار واحدي رسيد.

همچنين شاخص كل هم وزن نيز ۴ هزار و ۶۱۷ واحد كاهش داشت تا به عدد ۶۵۹ هزار و۷۶۴ واحدي برسد.

در اين روز 80 درصد نمادها در محدوده منفي قرار داشتند، از تعداد نمادهاي قفل صف فروش نيز كاسته شد و روز شنبه 252 نماد در صف فروش قفل شدند. خروج سرمايه هم تداوم داشت و در نهايت 167 ميليارد تومان نقدينگي حقيقي از معاملات خرد خارج شد.

ارزش كل معاملات روز گذشته بازار482 هزار و 32 ميليارد تومان بوده كه از اين مبلغ 3هزار و 480 ميليارد تومان آن مربوط به معاملات خرد سهام و حق تقدم بوده است. 98 درصد از معاملات سهم فروش اوراق بوده و معاملات خرد تنها 1 درصد از ارزش معاملات را به خود اختصاص داده بود.