بیکاری لرستان همچنان دو رقمی است

به گزارش تجارت نیوز، بر اساس جدیدترین گزارش مرکز آمار، لرستان یکی از پنج استان کشور است که همچنان نرخ بیکاری دو رقمی دارند. نرخ بیکاری لرستان در تابستان 1403، با 0.8 واحد درصد کاهش نسبت به بهار سال جاری، به 10.5 درصد رسیده است. نرخ بیکاری این استان، نسبت به دوره مشابه سال گذشته نیز، 0.6 واحد درصد کاهش پیدا کرده است. در این میان، نرخ بیکاری مردان این استان از 9 درصد در بهار سال جاری، به 7.8 درصد در تابستان رسیده است؛ این ارقام اختلاف 1.2 واحد درصدی را نشان می‌دهد. 

در عین حال، نرخ بیکاری زنان لرستان از 23.1 درصد در بهار، به 24.2 درصد در دومین فصل سال افزایش یافته؛ این موضوع گویای روند صعودی 1.1 واحد درصدی این شاخص است.

جدول اول نرخ بیکاری و برخی شاخص‌های اقتصادی مرتبط را در کل کشور و در لرستان در سال 1402 نشان می‌دهد.

دومین جدول نیز نرخ بیکاری و برخی شاخص‌های اقتصادی مرتبط را در کل کشور و در لرستان در تابستان 1403 نشان می‌دهد.

جایگاه نخست لرستان در بیکاری زنان 15 تا 24 ساله

در این میان، نرخ بیکاری مردان 15 ساله و بیشتر لرستان در تابستان سال جاری، تک رقمی ولی همچنان 1.7 واحد درصد بالاتر از متوسط کشوری بوده. اما مرکز آمار، نرخ بیکاری زنان را در این استان دورقمی و 10 واحد درصد بالاتر از متوسط کشوری اعلام کرده است.

در این میان، نرخ بیکاری زنان 15ساله و بیشتر لرستان در فصل تابستان، 16.4 واحد درصد بیشتر از نرخ بیکاری مردان این استان بوده است. این اختلاف در مورد جوانان 15 تا 24 ساله به 54.6 واحد درصد و در گروه سنی 18 تا 35 ساله به 27.5 واحد درصد می‌رسد. 

این در حالی است که گزارش‌های مرکز آمار نشان می‌دهد در تابستان امسال و در کل کشور، نرخ بیکاری زنان در سه گروه یادشده به‌ترتیب 8.1، 10.7 و 13 واحد درصد بیشتر از نرخ بیکاری مردان بوده؛ در واقع اختلاف میان نرخ بیکاری مردان و زنان در لرستان بسیار بیشتر از کل کشور است (جدول شماره 2).

آمارها نشان می‌دهد لرستان در شاخص «نرخ بیکاری زنان 15 ساله و بیشتر»، پس از قم و کرمان، سومین استان کشور است. همچنین این استان، پس از ایلام و چهارمحال‌ و‌ بختیاری، بیشترین نرخ بیکاری زنان 18 تا 35 ساله را دارد. لرستان در شاخص نرخ بیکاری «زنان 15 تا 24 ساله»، اولین استان کشور محسوب می‌شود. 

سهم 87 درصدی مردان از شاغلان باسواد لرستان

ادامه این گزارش نگاهی دارد به شرایط اشتغال و بیکاری، در جمعیت باسواد استان لرستان در سال 1402. کل جمعیت 15ساله و بیشتر شاغل باسواد در  لرستان در سال گذشته، 446 هزار و 594 نفر بوده است که از این تعداد، 387 هزار و 184 نفر را مردان و  59 هزار و 409 نفر را زنان تشکیل می‌دهند.

بر اساس گزارش مرکز آمار، بیشتر این افراد دارای مدرک تحصیلی «دیپلم/ پیش‌دانشگاهی» هستند و کمترین تعداد آنها نیز در گروه «متوسطه/ متوسطه 2» قرار گرفته‌اند.

زنان 13 درصد از جمعیت شاغلان باسواد استان لرستان را تشکیل می‌دهند. آمارها این نسبت را در کل کشور حدود 16 درصد اعلام کرده‌اند؛ به عبارت دیگر در لرستان حدود 87 درصد و در کل کشور حدود 84 درصد شاغلان باسواد را مردان تشکیل می‌دهند. 

سهم 33 درصدی زنان از جمعیت بیکاران باسواد

کل جمعیت 15ساله و بیشتر بیکار باسواد در  لرستان در سال گذشته، 64 هزار و 844 نفر بوده است که از این تعداد، 43 هزار و 475 نفر را مردان و 21 هزار و 369 نفر را زنان تشکیل می‌دهند.

دارندگان مدرک «کارشناسی» بیشترین سهم را از این جمعیت به خود اختصاص داده‌اند و کمترین سهم نیز متعلق به گروه «متوسطه/ متوسطه 2» است. 

در این میان، سهم فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از جمعیت بیکاران باسواد در لرستان، حدود 52 درصد است. در حالی که این نسبت در کل کشور به حدود 45 درصد می‌رسد. بیشتر فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیکار در لرستان و کشور، مدرک کارشناسی دارند. 

همچنین سهم زنان نیز در این جمعیت، همانند کل کشور به حدود 33 درصد می‌رسد. 

سهم فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از جمعیت غیرفعال؛ کمتر از میانگین

کل جمعیت 15 ساله و بیشتر غیرفعال باسواد در  لرستان در سال گذشته، 614 هزار و 588 نفر بوده است که از این تعداد، 159 هزار و 246 نفر را مردان و 455 هزار و 342 نفر را زنان تشکیل می‌دهند. 

سطح تحصیلی «دیپلم/ پیش‌دانشگاهی» بیشترین و مدرک تحصیلی «فوق‌لیسانس و بالاتر» کمترین سهم را از این جمعیت دارد.

در عین حال، سهم زنان از جمعیت غیرفعال باسواد در لرستان به حدود 74 درصد می‌رسد. آمارها این نسبت را در کل کشور حدود 72 درصد نشان می‌دهند. همچنین، حدود 18 درصد از این جمعیت نیز فارغ‌التحصیل دانشگاه هستند؛ در حالی که گزارش مرکز آمار حاکی از آن است که این نسبت در کل کشور به حدود 21 درصد می‌رسد.

سهم 24 درصدی اشتغال در بخش کشاورزی

بر اساس جدیدترین گزارش مرکز آمار، بخش خدمات بیشترین سهم را در اشتغال استان لرستان دارد و پس از آن، به‌ترتیب بخش‌های صنعت و کشاورزی قرار گرفته‌اند. در کل کشور نیز همین نسبت برای سهم هر بخش از اشتغال حاکم است. اما سهم بخش‌ کشاورزی در اشتغال لرستان از متوسط کشوری بیشتر است و به حدود 24 درصد می‌رسد. در عین حال، سهم بخش خدمات از مشابه کشوری آن پایین‌تر اعلام شده است.

در این میان، سهم حضور مردان و زنان لرستانی در بخش صنعت نیز، نسبت به متوسط کشوری کمتر است. این اختلاف در گروه زنان بیشتر به چشم می‌آید (برای اطلاعات بیشتر، مطالعه گزارش سهم اشتغال زنان لرستان در بخش صنعت؛ کمترین در میان استان‌ ها پیشنهاد می‌شود).

از سوی دیگر، بخش خصوصی نسبت به بخش عمومی، سهم بیشتری را از اشتغال استان لرستان به خود اختصاص داده که در هر سه گروه کل، مردان و زنان، کمتر از میانگین کشوری است.

در این میان، بیشتر شاغلان استان لرستان بر خلاف کل کشور، در بخش غیررسمی اقتصاد فعالیت می‌کنند. 

بر اساس تعریف مرکز آمار، بخش غیررسمی (در مقابل بخش رسمی)، شامل واحدها و بنگاه‌هایی می‌شود که اساساً به منظور ایجاد اشتغال و درآمد برای خود، در زمینه تولید کالا و خدمات فعالیت می‌کنند. این واحدها غالباً در چارچوب مقررات تشکیل نشده‌اند یا با تشکیلات کوچک و بدون تفکیک بین کار و سرمایه به عنوان عوامل تولید، در سطح کوچک عمل می‌کنند. به عبارت دیگر، آنها معمولاً حساب‌وکتاب یا حسابداری ندارند و اندازه بنگاه از نظر تعداد شاغلان، کمتر از سطح تعیین‌شده در مقررات کشور است. این بنگاه‌ها غالباً مطابق مقررات و قوانین ثبت نشده یا جواز کسب‌وکار دریافت نکرده‌اند.

اشتغال غیررسمی (در مقابل اشتغال رسمی) نیز عبارت است از اشتغال کارکنان مستقل، کارفرمایان، کارکنان شرکت‌های تعاونی تولیدی بخش غیررسمی، تمامی کارکنان فامیلی بدون مزد و حقوق‌بگیرانی که از نظر قانونی یا در عمل، زیر پوشش قوانین کار و مزایای تامین اجتماعی و استخدامی (از قبیل مالیات بر درآمد، تامین اجتماعی، یا مزایای استخدامی، مرخصی استحقاقی و مرخصی استعلاجی با مزد) قرار ندارند.

تورم ماهانه لرستان؛ بالاتر از میانگین کشوری

در این میان، تورم نیز یکی از شاخص‌های مهم اقتصادی در کشور محسوب می‌شود. گزارش مرکز آمار از شاخص قیمت مصرف‌کننده در مهر سال جاری نشان می‌دهد نرخ تورم نقطه به نقطه و سالانه در لرستان پایین‌تر و تورم ماهانه این استان بالاتر از از متوسط کشوری قرار دارد.

لرستان در میان 31 استان کشور، در جایگاه دوازدهم کمترین تورم سالانه ایستاده است.