ترامپ و جهان كه نظاره‌گر تصميمات اوست
ترامپ به عنوان رييس‌جمهور ايالات متحده انتخاب شد و براي بسياري از كشورها موضوع چگونگي رابطه با امریکا به يك معادله جدي بدل شده است.
ترامپ به عنوان رييس‌جمهور ايالات متحده انتخاب شد و براي بسياري از كشورها موضوع چگونگي رابطه با امریکا به يك معادله جدي بدل شده است. اين مساله براي ايران كه در دور اول رياست‌جمهوري ترامپ و طي سال‌هاي 2016 تا2020 دامنه وسيعي از چالش‌ها و رخدادهاي تلخ را پشت سر گذاشته است با دوشواري‌ها و تصميمات سخت بيشتري همراه است. معتقدم چند نكته در بحث روابط خارجي ايران در دوران ترامپ وجود دارد كه بايد به آنها توجه ويژه‌اي شود. به طور كلي نبايد براي ايران اهميت داشته باشد چه فرد يا جرياني در امريكا، اروپا، كشورهاي همسايه يا ساير نقاط جهان در راس قدرت قرار دارد. طبيعتا كشورهاي ديگري هم هستند كه به آمدن و رفتن روساي جمهور و رهبران كشورهاي ديگر بي‌توجه‌اند و راهبردهاي خود را دنبال مي‌كنند. آنچه براي ايران داراي اهميت است منافع ملي مردم و قشرهاي مختلف است. طبيعي است كه در سياستگذاري‌ها در مقاطع زماني مختلف مي‌توان راهبردهاي متفاوتي را تدارك ديد. ممكن است در يك مقطع زماني، راهبرد اولويت قرار دادن كشورهاي همسايه در دستور كار دولت‌هاي ايران قرار بگيرد و در يك مقطع ديگر چين، اروپا، آسياي جنوب شرقي و... مهم اين است كه منافع ملي كشورمان بايد در اين مراودات محقق شود. منافع ملي كشورها است كه سياست‌ها را تعيين مي‌كند. ما تجربه خوبي از دوران رياست‌جمهوري ترامپ نداشتيم و خاطرات تلخي از حضور او در ناخودآگاه جمعي ايرانيان ثبت شده است. از ماجراي خروج از برجام توسط ترامپ و افزايش فشارهاي تحريمي عليه ايران گرفته تا رخداد تلخ شهادت سردار سليماني و به رسميت شناختن پايتخت رژيم صهيونيستي همگي در دوران رياست‌جمهوري ترامپ به وقوع پيوسته است. اما به نظر مي‌رسد با شرايطي كه در دولت چهاردهم در حال رخ دادن است و از يك طرف گفتمان وفاق به عنوان يك كليدواژه در داخل كشور اجرايي شده و در خارج هم سياست تنش زدايي عينيت پيدا مي‌كند، تحولات سمت و سوي مثبتي را داشته باشد. رييس‌جمهور و كابينه ايشان در عين اينكه با صداي بلند اعلام مي‌كنند ايران با هيچ كشوري در سطح جهان سر جنگ ندارد و به دنبال منافع مردم خودش است از ظلم و تجاوزگري در جهان نيز تبري مي‌جويند. به نظر مي‌رسد واكنش كشورهاي ديگر پس از پيروزي ترامپ تامل برانگيز باشد. مثلا روسيه اين انتظار را دارد كه با آمدن ترامپ بحران ميان روسيه و اوكراين به پايان رسيده و زمينه براي كاهش تنش‌ها فراهم شود. از سوي ديگر ونزوئلا هم تصور مي‌كند در اين شرايط تازه بخشي از مشكلاتش با غرب را مي‌تواند پايان بدهد. مجموعه اين داده‌ها به ما مي‌گويد كه جهان توقع تحولات تازه‌يي از اين تغييرات را دارد. اگر ترامپ اجراي همان راهبرد سال‌هاي ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ خودش را اجرايي كند يا به دنبال كنترل مهاجرت‌ها و سياست‌هايي از اين دست باشد حتي شركاي امريكا مانند اتحاديه اروپا هم فاصله خود را با امريكا را حفظ خواهند كرد. اگر راهبرد ترامپ مانند تجربه قبلي دولتش باشد، چالش‌هاي جدي اقتصادي در جهان ايجاد مي‌شود. البته بايد ديد ابتدا ترامپ چه راهبردهايي را اجرايي مي‌كند و پس از آن ساير كشورها چه واكنشي به اين راهبردها نشان مي‌دهند. ايران هم مي‌تواند از شكاف‌هاي موجود ميان قدرت‌ها بهره‌برداري كرده و منافع خود را استيفا كند. دولت چهاردهم با حفظ شعار عزت، حكمت و مصلحت در راستاي پاسخ‌دهي به مطالبات مردم عمل كرده و تلاش مي‌كند به وعده‌هايي كه در ايام انتخابات به مردم داده است، عمل كند. مهم‌ترين مطالبه مردم از دولت چهاردهم بهبود شاخص‌هاي اقتصادي و حل معضلات معيشتي مردم است. دولت به خوبي آگاه است براي تحقق اين وعده ابتدا بايد در حوزه تصميم‌سازي‌هاي داخلي اصلاحات لازم را انجام بدهد و ناترازي‌هاي اقتصادي در بخش‌هاي گوناگون را رفع كند و سپس در حوزه سياست خارجي از طريق سياست تنش‌زدايي زمينه كاهش يا رفع تحريم‌هاي اقتصادي را فراهم سازد.