آلودگي پسته ايراني به آفلاتوكسين !
فعالان بخش خصوصي حوزه كشاورزي نسبت به احتمال توقف صادرات پسته به اتحاديه اروپا به دليل آلودگي آنها هشدار دادند.
تعادل |
فعالان بخش خصوصي حوزه كشاورزي نسبت به احتمال توقف صادرات پسته به اتحاديه اروپا به دليل آلودگي آنها هشدار دادند. بخش خصوصي نگران توقف صادرات پسته ايران به اتحاديه اروپا به دليل آلودگي اين محصول به آفلاتوكسين است. به گفته عبدالله مهاجر دارابي، عضو هيات رييسه اتاق ايران اين مشكل بايد شش ماه قبل حل مي‌شد نه اينكه امروز براي آن دنبال راه‌حل باشيم. نايب‌رييس كميسيون كشاورزي مجلس در نشست فوق‌العاده با حضور معاون وزير كشاورزي و تعدادي از نمايندگان مجلس، با اشار به آلودگي پسته ايراني به آفلاتوكسين و طرح اين پرسش كه چرا در طول دو سال گذشته ميزان آلودگي‌ها علي‌رغم هشدار اتحاديه اروپا و پيگيري‌هاي دولت، افزايش يافته است؟ در اظهاراتي عنوان كرد كه سياست‌هاي نادرست دولت در روند صادرات و ورود شركت‌هاي خودرويي به صادرات پسته موجب شده تا سطح كيفيت توليدات پسته كاهش پيدا كند و به دنبال آن صادركنندگان واقعي اين محصول از ميدان خارج شوند. رييس اتاق كرمان هم با انتقاد از شرايط به وجود آمده بر لزوم افزايش سطح نظارت‌ها و ورود آزمايشگاه‌هاي بخش خصوصي به روند ارزيابي‌ها سخن گفت. در اين نشست بر لزوم تغيير شيوه عمل در روند توليد و صادرات پسته تاكيد و مقرر شد در هر دو وضعيت ممنوعيت صادرات يا تعيين مهلت چندماهه براي تغيير شيوه عمل، نظارت‌ها براي صادرات پسته، سخت‌گيرانه دنبال شود.
چرا اروپا پسته ايران را نمي‌خرد؟
كميسيون كشاورزي اتاق بازرگاني ايران در نشست فوق‌العاده با حضور معاون وزير كشاورزي و تعدادي از نمايندگان مجلس، احتمال ممنوعيت صادرات پسته به اتحاديه اروپا به دليل آلودگي اين محصول به آفلاتوكسين را به بحث گذاشت. دو سال پيش يعني سال 1401، اتحاديه اروپا به ايران اعلام كرد كه استانداردهايش در مورد آفلاتوكسين پسته را سختگيرانه‌تر خواهد كرد. در واكنش به اين پيام، مقامات دولتي ايران صرفا چند جلسه پيرامون آن گذاشتند، جلساتي كه منتهي به نتيجه قابل قبول و تغيير وضعيتي نشد. در اين دو سال دولتي‌ها، صرفابه دليل بازگشت ارز حاصل از صادرات بودند و تجار را با اين سياست در تنگنا قرار دادند. شهباز حسن‌پور، نماينده مجلس به اين موضوع در جمع فعالان بخش خصوصي اعتراف كرده است.
اما از نگاه تحليلگران، صادرات پسته ديگر سودي براي تجار پسته ندارد. بخش خصوصي نگران توقف صادرات پسته ايران به اتحاديه اروپا به دليل آلودگي اين محصول به آفلاتوكسين است. به گفته عبدالله مهاجر دارابي، عضو هيات رييسه اتاق ايران اين مشكل بايد شش ماه قبل حل مي‌شد نه اينكه امروز براي آن دنبال راه‌حل باشيم.
محمدرضا ترابي، نايب‌رييس كميسيون كشاورزي چندين محموله پسته صادراتي ايران به اروپا برگشت خورده چراكه استانداردهاي مورد تاييد را نداشته است و به همين دليل از دو سال قبل احتمال ممنوعيت صادرات پسته ايران به اتحاديه اروپا گزارش و از طرف دولت مورد پيگيري قرار گرفته است. او كه طبق اعلام اتاق بازرگاني ايران در نشستي اضطراري در اتاق صحبت مي‌كرد، تاكيد كرد: نكته اصلي اينجاست كه چرا در طول دو سال گذشته ميزان آلودگي‌ها علي‌رغم هشدار اتحاديه اروپا و پيگيري‌هاي دولت، افزايش يافته است؟ به نظر مي‌رسد سياست‌هاي نادرست دولت در روند صادرات و ورود شركت‌هاي خودرويي به صادرات پسته موجب شده تا سطح كيفيت توليدات پسته كاهش پيدا كند و به دنبال آن صادركنندگان واقعي اين محصول از ميدان خارج شوند.
در اين ارتباط محمدمهدي برومندي، معاون وزير كشاورزي نيز تصريح كرد: واقعيت اين است كه صادرات ديگر صرف ندارد چون هزينه‌هاي تمام شده توليد به دليل تورم داخلي، بالا رفته و ديگر صادرات ارزش خود را از دست داده است.
او ادامه داد: پيش‌بيني مي‌شود تا دو سال ديگر محصول ايراني از سبد مصرف ساير كشورها خارج مي‌شود، چون نظام پيمان‌سپاري ارزي اجازه نمي‌دهد كه صادرات را ادامه دهيم. معاون وزير كشاورزي گفت: از ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار تن پسته، تجارت پسته ايران به اروپا ۷ هزار و ۵۰۰ تن بوده و هر تصميمي كه اتحاديه اروپا براي پسته ايران بگيرد روي ساير بازارها هم اثر دارد. يك سال است كه موضوع پسته را دنبال مي‌كنيم و براي نهايي كردن موضوع نشست آنلايني را با نمايندگان اتحاديه اروپا ترتيب داديم و شش ماه مهلت گرفتيم. وزارت كشاورزي با همكاري بخش خصوصي يك شيوه عمل جديد طراحي كرد؛ اما فشار بالايي از طرف برخي افراد در ستاد عالي پسته وارد آمد تا اين شيوه عمل اجرا نشود. برومندي تاكيد كرد: طبق توافق انجام شده با اتحاديه اروپا قرار بود محصول باغات بزرگ با استانداردهاي ويژه براي اتحاديه اروپا صادر شود كه اجرايي نشد، چون نظامات بين‌المللي را نمي‌پذيريم. فراموش نكنيم اين سختگيري‌ها و استانداردسازي‌ها به زودي از طرف ديگر كشورها هم مطالبه مي‌شود.
او ادامه داد: نماينده اتحاديه اروپا علي‌رغم دعوتي كه از او شد به ايران سفر نكرد و مجوز حضور نمايندگان ايران را هم ندادند. با اين حال در شيوه عمل جديد تاكيد كرديم كه بسته‌بندي را تغيير دهيم، صادرات به اروپا از چند باغ بزرگ صورت گيرد، آزمايش‌ها دوبار انجام شود و موارد ديگري كه مورد تاييد اتحاديه اروپا قرار گرفت. در حال حاضر يك نقطه اميد وجود دارد تا بتوانيم به كمك استدلال‌هايي كه ارايه مي‌دهيم، مهلت چند ماهه‌اي را براي اصلاح رويه‌ها بگيريم. براي همين اگر چنين اتفاقي بيفتد صادرات پسته را فقط به گمرك كرمان محدود مي‌كنيم و با رعايت تمام استانداردها مجوز صادرات مي‌دهيم. او يادآور شد: اگر ممنوعيت هم اتفاق بيفتد سه تا چهار ماه فرصت داريم ولي در اين مدت سختگيرانه‌تر مجوز صادرات پسته خواهيم داد.
سطح نظارت‌ها افزايش يابد
مهدي طبيب‌زاده، رييس اتاق كرمان نيز با انتقاد از شرايط به وجود آمده بر لزوم افزايش سطح نظارت‌ها و ورود آزمايشگاه‌هاي بخش خصوصي به روند ارزيابي‌ها سخن گفت. به اعتقاد اين فعال بخش خصوصي بايد در اين شرايط به دليل اهميت صادرات پسته كه يك محصول ملي براي ايران به شمار مي‌رود، هر اقدامي كه لازم است، صورت بگيرد.
در همين ارتباط سازمان غذا و دارو گزارشي از مجموعه اقداماتي كه در اين مدت انجام داده، ارايه داد. اين سازمان متناسب با احتمال تحريم پسته ايران توسط اتحاديه اروپا، بخش‌نامه‌اي مبني بر افزايش سطح نظارت‌ها هنگام صدور گواهي بهداشت ابلاغ كرد و به دنبال آن نمونه‌بردارها و آزمايشگاه‌ها مجدد ارزيابي شدند و شيوه‌نامه صادرات پسته به اروپا تجديدنظر شد و بر اين اساس چند پايانه مشخص براي صادرات پسته به اروپا مشخص شدند. سازمان غذا و دارو از زماني كه بخشنامه ابلاغ شد تا امروز به سايت اتحاديه اروپا دسترسي پيدا كرده تا شركت‌هاي صادراتي ايران را رصد كنيم. از آن زمان ۴۲ مورد عدم انطباق داشتيم كه ۳۵ مورد آن به سال ۲۰۲۴ اختصاص دارد.
در ادامه مهدي انصاري، مديركل آزمايشگاه‌هاي مرجع كنترل غذا، دارو و تجهيزات سازمان غذا و دارو گفت: قرار بود اتحاديه اروپا سال قبل بازديدي از مزارع پسته كشور داشته باشد و اين آمادگي را كسب كرديم تا ميزان آفلاتوكسين موجود در پسته را اندازه‌گيري كنيم. در حال حاضر سه آزمايشگاه درباره صادرات پسته به اتحاديه اروپا فعال هستند و در كوتاه‌ترين زمان پاسخ‌ها را ارايه مي‌دهند.
براساس اظهارات او تجهيزات آزمايشگاهي براي اندازه‌گيري آفلاتوكسين، همگي وارداتي هستند و خوشبختانه در آزمايشگاه‌هاي سازمان، امكانات فراهم شده و تفاوت در پاسخ آزمايش‌هاي ايران و اتحاديه اروپا ناشي از ناهمگوني نمونه‌هاي دريافتي است. از طرفي كم بودن ميزان نمونه‌ها هم مي‌تواند موثر باشد. در واكنش به آنچه درباره آزمايشگاه‌ها عنوان شد، بخش خصوصي درخواست كرد از آزمايشگاه‌هاي خصوصي استفاده شود كه مورد استقبال قرار گرفت.