نقدي بر بودجه 1404

بودجه سال 1404 معادل 5هزار و 987 هزار ميليارد تومان در نظر گرفته شده كه منابع آن از محل درآمدها، واگذاري دارايي‌هاي سرمايه‌اي و واگذاري دارايي‌ها‌ي مالي حاصل خواهد شد. چنانكه درآمدها معادل 2275 هزار ميليارد تومان، واگذاري دارايي‌ها‌ي سرمايه‌اي معادل 2332 هزار ميليارد تومان و واگذاري دارايي‌ها‌ي مالي 1380 هزار ميليارد تومان پيش‌بيني شده است. ‌ از كل منابع بودجه حدود 38 درصد از طريق درآمد پايدار يعني مجموع ماليات، سود حاصل از مالكيت دولت و ساير درآمدها، 39 درصد از طريق فروش نفت و اموال منقول و غيرمنقول و حدود 23 درصد از طريق فروش شركت‌هاي دولتي و انتشار اوراق استقراض تامين مي‌شود. رقم پيش‌بيني شده براي هزينه‌ها‌ي جاري دولت 4081 هزار ميليارد تومان، تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي 1196 هزار ميليارد تومان و تملك دارايي‌ها‌ي مالي 710 هزار ميليارد تومان عنوان شده است. همچنين پيش‌بيني شده است كه در پايان سال آتي به ‌30درصد كاهش پيدا كند كه تحقق آن به علت بالا بودن نرخ تورم نقطه به نقطه خدمات بعيد به نظر ‌مي‌رسد. همچنين عدم رشد كافي بودجه عمراني متناسب با هدف برنامه باعث تضعيف زيربناها و عدم رشد سرمايه‌گذاري و در نهايت عدم تحقق رشد اقتصادي 8 درصدي مي‌شود. از 2275 همت درآمد پايدار دولت در بودجه سال آينده، حدود1700 همت (75درصد) از طريق ماليات، 264 همت (12 درصد) از طريق ماليات بر واردات، 61 ‌همت (3 درصد) درآمد ناشي از فروش كالا و خدمات و 187 همت (10 درصد) درآمد ناشي از ساير درآمدها تحصيل خواهد شد. درآمد مالياتي دولت با حدود 39 درصد رشد، معادل 1700 همت در نظر گرفته شده و افزايش ماليات بر ارزش افزوده همانند سال جاري معادل 10 درصد پيشنهاد ‌شده است. پيش‌بيني فروش نفت با قيمت هر بشكه 57.5 يورو، معادل 63 دلار درنظر گرفته شده كه با توجه به قيمت فعلي نفت برنت معادل 78 دلار منطقي به نظر ‌مي‌رسد.  

در عين حال ميزان توليد نفت خام روزانه معادل 3750 بشكه در روز پيش‌بيني شده، در حالي كه ‌شركت‌ها‌ي نفتي بين‌المللي اين رقم را 3250 هزار بشكه برآورد كرده‌اند. معادل 700 همت انواع اوراق قرار است در سال آينده به فروش برسد كه با توجه به امكانات مالي بازار سرمايه، رقم بالايي است. در عين حال معمولا فروش اوراق زماني توجيه دارد كه مبالغ مالي به دست آمده صرف اجراي طرح‌هايي شود كه سود ناشي از زود به نتيجه رسيدن آنها، بيش از سود اوراق باشد، در حالي كه اين ارقام در كشور ما صرف تامين هزينه جاري ‌مي‌شود كه توجيه ندارد. نكته مهم اما رقم كسري تراز عملياتي (درآمد-هزينه جاري) بودجه سال 1404 است كه حدود 1805 هزار ميليارد تومان برآورد مي‌شود. پيش‌بيني شده است كه 1135 هزار ميليارد تومان از كسري از طريق واگذاري دارايي‌هاي سرمايه‌اي (عمدتا فروش نفت) و استقراض از صندوق توسعه ملي و 670 ‌هزار ميليارد تومان از محل فروش اوراق (استقراض و فروش شركت‌ها) تامين شود و اين موارد ‌شرايط نامساعد بودجه كشور را نشان ‌مي‌دهد.