لاكچري‌ها، تنها 2 درصد از ماليات خانه‌هايشان را گردن گرفتند

زهره علامي|

رييس سازمان امور مالياتي كشور در تازه‌ترين اظهاراتش اعلام كرد كه اطلاعات خانه‌هاي لوكس به اين سازمان داده نمي‌شود، اين درحالي است كه چند روز پيش نايب‌رييس اول اتحاديه مشاوران املاك تهران، راه شناسايي خانه‌هاي لوكس را تكميل سامانه املاك و اسكان دانست، سامانه‌اي كه به دليل عدم همكاري دستگاه‌ها هنوز كامل نشده است.

براساس آخرين آمار رسمي سازمان امور مالياتي كشور، ۶‌ هزار‌ميليارد تومان ماليات تشخيصي براي خانه‌هاي لوكس در سه سال گذشته در نظر گرفته شده كه تنها ۱۳۰‌ميليارد تومان آن (۲‌درصد) به دولت پرداخت شده است. تازه‌ترين آمار نشان مي‌دهد كه ۱۳۵ هزار و ۵۰۹ واحد مسكوني و باغ ويلاي گران‌قيمت شناسايي و مشمول ماليات شده، كه رقمي حدود ۴ هزار و ۴۶۳ ميليارد تومان تعيين و به مالكان آنها از طريق پيامك اعلام شده است. نكته قابل تأمل اين است كه همين تعداد اندك كه در اين مدت شناسايي شده‌اند، نسبت به پرداخت ماليات‌شان بي‌اعتنا بوده‌اند، علت آن هم مي‌تواند اين باشد كه ابزار درستي براي اجرا اين قانون پيش‌بيني نشده است. دريافت ماليات از واحد‌هاي مسكوني گران‌قيمت و باغ‌ويلا‌هاي لوكس از قانون بودجه سال۱۴۰۰ آغاز شد و در قانون بودجه سال‌هاي ۱۴۰۱، ۱۴۰۲ و 1403 هم مورد تاكيد قرار گرفت، اما با وجود اينكه دريافت ماليات از لاكچري‌ها يكي از مهم‌ترين بندهاي قانوني در كشور به شمار مي‌رود اما هنوز شناسايي واحد‌هاي گران‌قيمت و معرفي آنها به سازمان امور مالياتي به صورت كامل انجام نشده است. البته سيد محمدهادي سبحانيان، رييس كل سازمان امور مالياتي، معتقد است اگرچه شرايط براي دريافت ماليات خانه‌هاي لوكس مناسب نبوده است اما در ساير بخش‌ها، ماليات‌ستاني به درستي پيش مي‌رود، او در آيين رونمايي از سند راهبردي فرهنگ‌سازي مالياتي اظهار كرد: كشور تصميم جدي داشته است كه مانند همه جاي دنيا با ماليات مديريت شود و در اسناد بالادستي هم اين موضوع درج مي‌شد اما در عمل اين اتفاق نمي‌افتاد. به گزارش مهر، او ادامه داد: شرايط تحميلي ما را به سمت ايجاد درآمدهاي پايدار سوق داد و اكنون تكيه اصلي درآمدهاي دولت از ناحيه منابع مالياتي است و اين خبر بسيار خوبي است.

ميزان ماليات خانه‌هاي لوكس

دريافت ماليات، همواره بخش مهمي از سيستم‌هاي مالي كشورهاست و هر كشوري هم قوانين و مقررات مربوط به خود را در اين زمينه دارد، اما در ايران براساس قانون بودجه 1400، هر واحد مسكوني و باغ ويلاي گران قيمت مشمول ماليات بر دارايي سالانه شد و واحدهاي مسكوني و باغ ويلاهاي گران قيمت (با احتساب عرصه و اعيان) تا سقف ۱۰ ميليارد تومان معاف از ماليات شدند، اما قرار شد كه از اين خانه‌هاي لوكس نسبت به مازاد قيمت ۱۰ تا ۱۵ ميليارد تومان، ماليات يك در هزار، نسبت به مازاد قيمت 15 تا ۲۵ ميليارد تومان، ماليات دو در هزار و ... دريافت شود.

بنابراين در آن سال از يك واحد لوكس 13 ميلياردي، 3 ميليون تومان، 20 ميلياردي، 15 ميليون تومان، 35 ميلياردي 55 ميليون تومان، 100 ميلياردي، 350 ميليون تومان و ... بايد دريافت مي‌شد، مشمولان هم موظف بودند كه ماليات بر خانه‌هاي لوكس را تا پايان بهمن هرسال به اداره ماليات پرداخت كنند و نقل و انتقال و اجاره املاك مشمول هم قبل از پرداخت ماليات، امكان‌پذير نباشد.

اين شرايط براي قانون بودجه سال 1401 به ۱۵ ميليارد تومان و براي سال 1402 خانه‌ها و زمين‌هاي لوكس با ارزش بيش از ۲۰‌ ميليارد تومان، لوكس درنظر گرفته شدند، بر اين اساس خانه‌هاي لوكس كه ارزش آنها بيش از ۲۰۰‌ميليارد ريال بود، مازاد بر اين مبلغ مشمول ماليات به ميزان دو در هزار شدند، يعني اگر ارزش ملكي ۲۵ ميليارد تومان بود، طبق اين قانون ۵ ميليارد تومان آن مازاد و نرخ ماليات ۲ هزارم بر ۵ ميليارد تومان محاسبه مي‌شد كه عددي معادل ۱۰ ميليون تومان در سال است.

حد نصاب اعلام شده براي مشمولان ماليات بر خانه‌هاي لوكس در سال جاري (1403) براساس قانون بودجه، مبلغي معادل ۳۵ ميليارد تومان در نظر گرفته شد، يعني تمامي واحدهاي مسكوني و باغ ويلاها، به شرط آنكه ارزش عرصه و اعيان آنها بيشتر از ۳۵ ميليارد تومان باشد، نسبت به مازاد اين مبلغ بايد ماليات پرداخت كنند، اگر قيمت ملكي در سال ۱۴۰۳ مبلغ ۴۰ مليليارد تومان باشد، ۳۵ ميليارد تومان اول، معاف از ماليات بوده و دو هزارم مابقي ارزش آن همانند سال ۱۴۰۲ به عنوان ماليات دريافت مي‌شود.

فروش هر متر خانه لوكس 570 ميليون تومان

حالا كه صحبت از باغ ويلاها و آپارتمان‌هاي لوكس شد، بهتر است نگاهي به واحدهاي لاكچري و فوق لاكچري پايتخت داشته باشيم، بررسي‌هاي ميداني تعادل نشان مي‌دهد درحالي كه براساس آخرين آمار بانك مركزي، قيمت متوسط هر مترمربع واحد مسكوني در تهران حدود 88 ميليون تومان است، اما داستان خانه‌هاي لاكچري با خانه‌هاي مردم معمولي فرق مي‌كند، قيمت هر مترمربع از اين خانه‌ها 3 تا 7 برابر متوسط است.

مثلا براي خريد يك واحد 310 متري فوق لوكس و نوساز در صاحبقرانيه تهران، بايد 176 ميليارد و 700 ميليون تومان به فروشنده بپردازيد، يعني قيمت هر مترمربع از اين آپارتمان، 570 ميليون تومان است. اما آپشن‌هاي اين واحد مسكوني اين است كه در تاپ‌ترين لوكيشن منطقه قرار دارد و متريال مصرفي تماما برند هستند. يا يك واحد مسكوني 330 متري نوساز در فرمانيه با 4 اتاق، متري 479 ميليون و600 هزار تومان قيمت‌گذاري شده و قيمت كل اين آپارتمان هم 158 ميليارد و 268 ميليون تومان است، از ويژگي‌هاي اين واحد لوكس، داشتن 3 پاركينگ و 4 مستر فوق لوكس است. اما يك واحد مسكوني 220 متري نوساز در فرمانيه هم با 3 اتاق مستر لوكس، متري 350 ميليون تومان قيمت‌گذاري شده كه با يك حساب سرانگشتي مشخص مي‌شود كه قيمت كل اين آپارتمان 77 ميليارد تومان است. يك دستگاه آپارتمان 180 متري نوساز در نياوران، هم 62 ميليارد و 784 ميليون آگهي شده است، اين واحد داراي 3 اتاق مستر با 2 پاركينگ است كه به گفته آگهي‌دهنده براي ساخت اين واحد از متريال درجه يك و لوكس استفاده شده است، قيمت هر مترمربع از اين آپارتمان هم 348 ميليون و 800 هزار تومان است. حالا سري به يك واحد لوكس در منطقه ازگل تهران مي‌زنيم، قيمت يك آپارتمان 200 متري فول هتلينگ لاكچري، 62 ميليارد و 720 ميليون تومان است، قيمت هر مترمربع از اين واحد لوكس در شمال تهران، 313 ميليون و 600 هزار تومان است، از ويژگي‌هاي اين واحد نورگيري عالي و لوكيشن خاص آن است.

قيمت‌هاي آگهي شده واحدهاي لوكس در تهران به خوبي نشان‌دهنده شكاف طبقاتي ميان پايتخت‌نشينان است، از سوي ديگر با توجه به آمارهاي رسمي از عدم همكاري لاكچري‌نشينان در پرداخت ماليات خانه‌هاي لوكس‌شان، به نظر مي‌رسد كه شهرداري و دولت بايد عزم خود را براي شناسايي و سپس دريافت ماليات از اين واحدهاي لوكس جزم كنند چون طبق آنچه كه در متن قانون اين ماليات آمده، ماليات به دست آمده از موارد ذكر شده بين شهرداري‌ها و خزانه دولت به صورت نصف به نصف تقسيم مي‌شود، اما اگر شرايط شناسايي و دريافت ماليات از خانه‌هاي لوكس به همين منوال ادامه يابد به نظر مي‌رسد بايد شاهد پررنگ‌تر شدن شكاف طبقاتي در كشور باشيم.