ما و داستان‌هاي تازه در اقتصاد جهاني

محسن عباسی

تاثير تحولات اخير جهاني بر بازار بورس ايران چگونه خواهد بود؟ حضور ايلان ماسك در كنار ترامپ و عدم حضور چهره‌هاي تندروي قبلي مانند جان بولتون، پمپئو و... چه معنا و مفهومي را در خصوص ترامپ مدل 2024 خواهد داشت؟نظم و نظامات بازارهاي كشورمان پس از اين تحولات چگونه شكل مي‌گيرد؟ اينها پرسش‌هايي است كه اين روزها در خصوص بازار سرمايه ايران و دورنماي پيش روي آن مطرح مي‌شود. تا اينجاي كار شاخص كل بازار سهام ايران توانسته بخشي از ريزش ناشي از خطرات سياسي را جبران كند و خود را مستحكم نگه دارد، اما در عين حال بايد به چند نكته توجه داشت:

1) موج مثبت بازار سهام ايران بايد در تمامي سهم‌‌هاي موجود در بازار ادامه داشته باشد و روند ورود پول نبايد در اين برهه حساس قطع شود. اهميت اين موضوع به اندازه‌اي است كه مي‌توان آينده رشد بازار را در گروي آن دانست.

شاخص كل بايد با ارزش معاملات حدود ۱۰ هزار ميليارد تومان از محدوده‌ 2ميليون و 190هزار تا 2ميليون و 170هزار سهم عبور كند تا ورود پول مجددا در بورس ايران قوت بگيرد.

۲) طبيعي است با رشد نسبي نمادها از شاخص كف اخير كه شاخص را در روند نزولي قرار داده بود، عده‌اي از معامله‌گران كوتاه‌مدتي، اقدام به فروش سهام خود خواهند كرد بنابراين بايد تصور قفل شدن بازار در صف خريد و عدم توانايي سرمايه‌گذاران و بازيگران در خريد سهام كنار گذاشته شده و در شرايط متعادل تصميم‌گيري شود.

3) يكي از تحولات مهم اخير به بازارهاي موازي باز مي‌گردد. در بازارهاي رقيب بورس، بازار كريپتو از خواب چند ساله بيدار شده است. داده‌هاي اطلاعاتي حاكي از آن است كه در دوره‌ ترامپ اين نوع بازارها رونق يافته و به يكي از اصلي‌ترين رقباي بازارهاي سرمايه‌گذاري ايران تبديل خواهد شد. بنابراين تحركات اين بازار هم بايد مورد توجه قرار گيرد. هر نوع تصميم‌سازي و سياست‌گذاري بايد با مد نظر قرار دادن اين نوع بازارها باشد. اين روند رشد به خصوص در مورد گزاره‌هايي چون آلت‌كوين‌ها ظهور و بروز خواهد داشت. در بازار كريپتو هم امكان يك اصلاح ميانه بعد از رشد اخير وجود دارد. بنابراين هم سرمايه‌گذاران ايراني و هم سياستگذاران بايد تحولات اين بازارها و عوامل موثر بر آن را مد نظر داشته باشند.

4) اما وضعيت بازار ارز و طلا چگونه خواهد بود آيا اين بازارها را مي‌توان به عنوان رقيبي براي بورس در نظر گرفت؟ بازار طلا و مسكن فعلا نمي‌توانند رقيب بورس باشند مگر اينكه مجددا ريسك‌هاي سياسي شعله‌ور شوند. بايد توجه داشت كه ريسك پاسخ ايران به اسراييل هنوز به‌طور كامل مرتفع نشده است و اخبار گيج كننده از شرايط سياسي بر ترديد معامله‌گران ارز و طلا افزوده است.

۵) در مجموع شرايط بازار سرمايه ايران فعلا نرمال است و بازار در حال تست كف سهم‌ها براي يك صعود يكي دوساله است. درصورت رشدِ حجم و ارزش معاملات، ورود پول قوت خواهد گرفت و نمادهاي بيشتري با روند صعودي همراه خواهند شد در غير اين صورت ممكن است بازار با شناسايي سود كوتاه‌مدتي‌ها روبرو شود و هفته‌‌هاي آتي افزايش عرضه‌ها در محدوده ۲۱۷۰-۲۱۹۰ شاخص بازار را وارد شرايط تازه‌اي كند. در اين ميان حضور ايلان ماسك در كنار ترامپ و نقش برجسته او در نظام تصميم‌سازي‌هاي آينده امريكا را نبايد ناديده گرفت. در واقع تاكيد بر اقتصاد داخلي و ملي‌گرايي و حضور ثروتمندترين‌ انسان روي زمين يعني ايلان ماسك در كنار ترامپ او را رييس‌جمهور ايالات متحده كرد. در خلال كمپين‌هاي انتخاباتي ترامپ، ايلان ماسك از چندين دستاورد جديد در خصوص پرتاب و فرود فضاپيما و ربات‌هاي انسان‌نما و اتومبيل‌هاي بدون سرنشين رونمايي كرد و ذهنيت برتر اقتصادي و فناوري را به مردم امريكا ديكته كرد و در عوض كاملا هريس روي سلبريتي‌هاي فضاي مجازي سرمايه‌گذاري كرد و شعارهايش از جنس مسائل جهاني و يا موضوعات انساني و اجتماعي بود. با اين توضيحات تاكيد بر «اقتصاد داخلي و ملي‌گرايي» در حال بلعيدن تئوري جهاني شدن است. دغدغه‌ ما عرضه خودرو در بورس كالا و رفع رانت و درست شدن قيمت دلار و برچيده شدن دلار چند نرخي است!  دنيا در حال نوشتن رمان‌هاي بزرگ اقتصادي است و ما هنوز در حال يادگيري الفبا هستيم! البته كه فعلا چاره ديگري هم نيست.