قامت شكسته زنان سرپرست خانوار زير بار تامين معيشت
بر اساس آخرين آمار سرشماري نفوس و مسكن در سال ۹۵، بيش از ۳ ميليون و ۶۰ هزار زن سرپرست خانوار وجود دارد و بر اساس آمارهايي كه برخي سازمان‌هاي مرتبط اعلام كردند، بيش از ۳ و نيم ميليون نفر و حتي بر اساس گفته‌هاي مسوولان تا ۴ ميليون نفر زن سرپرست خانوار وجود دارد.
بر اساس آخرين آمار سرشماري نفوس و مسكن در سال ۹۵، بيش از ۳ ميليون و ۶۰ هزار زن سرپرست خانوار وجود دارد و بر اساس آمارهايي كه برخي سازمان‌هاي مرتبط اعلام كردند، بيش از ۳ و نيم ميليون نفر و حتي بر اساس گفته‌هاي مسوولان تا ۴ ميليون نفر زن سرپرست خانوار وجود دارد. بنا به دلايل مختلفي از جمله فوت همسر، طلاق، متاركه، ازكارافتادگي و زنداني طويل المدت شوهران اين زنان سرپرست خانور مي‌شوند كه موجب مي‌شود، آنها به سمت سازمان‌هاي حمايتي و اجتماعي بروند؛ البته همه اين زنان تحت پوشش نيستند و الزاما نياز به حمايت‌هاي مالي مستمر ندارند. سازمان بهزيستي كمتر از ۱۰۰ هزار نفر و كميته امداد بيش از ۲ ميليون نفر از اينگونه خانوارها را تحت پوشش دارند. رييس انجمن مددكاري اجتماعي ايران با بيان اين مطلب به ايلنا گفت: اين قشر از زنان پس از اينكه شرايط‌شان به گونه‌اي بود كه نيازمند حمايت مستمر شدند، بر اساس مبلغي كه هر سال در قانون بودجه تعيين مي‌شود، پرداختي‌هاي مستمر را دريافت مي‌كنند كه در حال حاضر اين مبلغ براي خانواده‌هاي يك نفره كمتر از يك ميليون تومان و خانواده‌هاي ۵ نفره بيش از ۳ ميليون تومان است. اين خانوارها در كنار حمايت‌هاي مستمر از حمايت‌هاي غيرمستمر هم برخوردارند. شكل و ميزان دريافت اين كمك‌ها در دو سازمان رسمي كميته امداد و بهزيستي الزاما شبيه بهم نيست و منابع آن بايد تامين شود.
توضيح درباره ارايه خدمات مستمر و غيرمستمر به زنان سرپرست خانوار
موسوي چلك در خصوص خدمات غيرمستمري كه به زنان سرپرست خانوار تعلق مي‌گيرد، گفت: اين خدمات غيرمستمر شامل تسهيلات اشتغال، كاريابي، خوداشتغالي، بيمه، وام كارفرمايي، تشكيل شركت تعاوني، آموزش فني حرفه‌اي، در حوزه مسكن هم شامل تهيه خانه، كمك به تامين آورده مسكن، اجاره، رهن، خريد زمين، مشاركت در ساخت به كمك سازمان‌ها و خيرين، در حوزه آموزش هم كمك‌هايي به دانش‌آموزان و دانشجويان اين خانوارها مانند خريد لوازم التحرير مي‌شود. حتي اگر اعضاي اين خانوارها فوت كنند خدمات كفن و دفن نيز به آنها ارايه مي‌شود. او در ادامه گفت: سازمان‌ها يك دستورالعمل‌هايي دارند و بر اساس اين دستورالعمل‌ها اين كمك‌هاي غير مستمر را بر اساس شرايط و ضوابط دريافت مي‌كنند. براي مثال زنان سرپرست خانوار مشمول بيمه مي‌شوند و ممكن است بخشي از هزينه‌هاي درمان در صورتي كه مشمول بيمه نباشند دريافت كنند. محدوديتي هم براي نوع خدمت نيست، چون در دستور العمل‌ها به‌طور گسترده خدمات متنوع پيش بيني شده است. همچنين سقف پرداخت و نحوه پرداخت در دو سازمان مذكور الزاما شبيه به‌هم نيست اما خدمات مستمر در دو سازمان حمايتي ثابت است. در خدمات غيرمستمر هم ممكن است تسهيلات اشتغالي كه بهزيستي به زنان بي‌سرپرست ارايه مي‌دهد نسبت به تسهيلات كميته امداد كمتر باشد، چون كميته امداد منابع مالي بيشتري در اختيار دارد. در مجموع زنان سرپرست خانوار مي‌توانند هر دو خدمات مستمر و غيرمستمر را دريافت كنند. اين مددكار اجتماعي تصريح كرد: اما واقعيت اين است كه ميزان خدماتي كه ارايه مي‌شود با توجه به تورم، مشكلات و شرايط اقتصادي كشور هيچ تناسبي ندارد. هر چند در سال‌هاي اخير مستمري افزايش پيدا كرده و اكنون به حدود يك ميليون تومان براي خانواده يك نفره رسيده است، اما شرايط اقتصادي به حدي دشوار است كه قدرت خريد اين افراد علي رغم افزايش مستمري ماهيانه كمتر شده است.
زن سرپرست خانوار با چه چالش‌هايي مواجه است؟
موسوي چلك درباره چالش‌هاي زنان سرپرست خانوار گفت: مهم‌ترين مشكلات زنان سرپرست خانوار تامين هزينه‌هاي زندگي است. اين گروه از زنان داراي مشكل مسكن و اشتغال هستند كه برخي شرايط و مهارت اشتغال را ندارند. بخش ديگر از مشكلات اين گروه از زنان نگاه سنگين جامعه به اين قشر است. آنها احساس تنهايي مي‌كنند چون فشار بر زندگي آنها زياد است. او خاطرنشان كرد: در بسياري از مواقع اطرافيان زنان سرپرست خانوار هم كمكي به آنها نمي‌كنند كه اين خود فشار مضاعفي را براين زنان وارد مي‌كند و سلامت روان آنها را تهديد مي‌كند. از سويي اين زنان در تربيت فرزندان و بزرگ كردن آنها چالش زيادي دارند. نيازهاي اوليه فرزندان را نمي‌توانند تامين كنند و عمدتا در محلات نامناسبي زندگي مي‌كنند و از حقوق اوليه شهروندي برخوردار نيستند. اينها بخشي از مشكلات است كه قشر زنان سرپرست خانوار با آنها دست و پنجه نرم مي‌كنند .
زنان سرپرست خانوار بايد به موقع شناسايي شوند
موسوي چلك با بيان اينكه بخشي از راهكارهاي توانمندسازي زنان سرپرست خانوار به سياست‌گذاران مربوط مي‌شود، گفت: در حقيقت مهم‌ترين راه براي توانمندسازي زنان بي‌سرپرست اين است كه به سمت نظام چند لايه تامين اجتماعي اين زنان گام‌برداريم. لذا اولين بخش اين است تا اسناد و قوانين موجود را اجرايي كنيم. تدابير ديگري كه مي‌توان براي اين زنان انجام داد، فراگيري مهارت‌هاي مختلف، تامين نيازهاي اساسي آنها با كمك دولت، خيرين و سازمان‌هاي غيردولتي است.
او حمايت‌هاي روانشناختي از زنان سرپرست خانوار را راهكار ديگر براي توانمندسازي اين زنان عنوان كرد و افزود: زماني كه افراد به كميته امداد و بهزيستي مراجعه مي‌كنند، ارزيابي جسمي، رواني و اجتماعي مي‌شوند و متناسب با اين ارزيابي براي‌شان برنامه‌ريزي مي‌شود. چنان كه زنان يا اعضاي خانواده آنها نياز به خدمات روانشناختي داشته باشند، سازمان‌هاي كميته امداد و بهزيستي خدمات مشاوره به آنها ارايه مي‌دهند و اين قشر از زنان سرپرست خانوار مي‌توانند از اين ظرفيت‌ها استفاده كنند. وي در پايان تاكيد كرد: دولت موظف است خدمات حمايتي را به زنان سرپرست خانوار ارايه دهد و نيازهاي اوليه اين زنان را تامين كند و به سمت توانمندسازي آنها گام بردارد و زمينه و بستر را براي اين قشر از زنان فراهم كند. قوانين بايد به گونه‌اي اجرا شوند، كه اين گروه از افراد دغدغه‌اي نداشته باشند، اما متاسفانه سوال اين است كه در اين شرايط اقتصادي، كدام زن با يك ميليون تومان يا خانواده ۵ نفري با ۳ ميليون تومان مي‌تواند گذران زندگي كند؟