بحران انرژي سال آينده اروپا از حالا خودنمايي كرد

كاهش سريع ذخاير گاز اضطراري و قطع احتمال عرضه از‌سوي روسيه، اروپا را كه هنوز از شوك‌هاي بحران انرژي دو سال قبل بهبود نيافته است، با بحران انرژي جديدي روبه‌رو كرده است. به گزارش ايسنا، تشديد جنگ در اوكراين، به رشد حدود ۴۵ درصدي قيمت گاز در سال جاري، دامن زده است. هرچند سطوح فعلي قيمت، با قيمت‌هاي سال ۲۰۲۲ فاصله زيادي دارند اما به اندازه كافي بالا هستند تا بحران هزينه زندگي را براي خانوارها در اروپا تشديد كرده و فشار رقابتي بر توليدكنندگان در مضيقه را مضاعف كنند. مخازن گاز، ذخاير اضطراري در طول سردترين دوره سال هستند اما اين ذخاير در سال جاري، به دليل سرماي منجمدكننده‌اي كه تقاضا براي گرمايش را افزايش داده است و افت توليد نيروي بادي، به سرعت خالي شده‌اند. از زمان آغاز جنگ روسيه در اوكراين، اروپا براي تامين انرژي مورد نياز خود، به تقلا افتاده است. بازار دچار محدوديت عرضه، نمايانگر مشكل اين منطقه براي رهايي كامل از وابستگي به انرژي روسيه است. با قوت گرفتن احتمال توقف كامل ترانزيت گاز روسيه از خاك اوكراين به اروپا در سال آينده، اين وضعيت وخامت بيشتري خواهد يافت. ماركوس كربر، مدير اجرايي شركت RWE، روز جمعه در كنفرانسي گفت: اگر واقعا بخواهيم از گاز روسيه بي‌نياز شويم، بايد ظرفيت واردات بيشتري داشته باشيم و احتمالا زمستان امسال، دوباره شاهد چنين وضعيتي خواهيم بود زيرا تاسيسات نگهداري گاز به سرعت خالي مي‌شوند؛ چرا كه زمستان، شروع سردي داشته است. جنگ روسيه در اوكراين شدت يافته و دو طرف، هفته گذشته در تلاش براي كسب برتري قبل از بازگشت ترامپ به كاخ سفيد، حملات موشكي عليه همديگر انجام دادند. در نتيجه تنش‌هاي رو به رشد، امريكا، «گازپروم بانك» را كه آخرين موسسه مالي روسي معاف از مجازات‌ها بود، تحريم كرد و به اين ترتيب، پرداخت پول گاز روسيه براي معدود مشتريان باقي‌مانده دشوارتر شد. هدف از اين تحريم‌ها، قطع درآمد روسيه از صادرات انرژي است اما از سوي ديگر، اين تحريم‌ها ريسك توقف عرضه گاز روسيه را كه هنوز به شماري از كشورهاي اروپايي جريان دارد، افزايش مي‌دهد. به گفته تحليلگران شركت تحقيقاتي «انرژي اسپكتس»، اگرچه اروپا وابستگي خود به روسيه را كمتر كرده است اما از دست دادن آخرين مسير باقي مانده، بازار گاز اين منطقه را تحت فشار بيشتري قرار مي‌دهد و قيمت جهاني را بالاتر مي‌برد. اروپا خود را براي احتمال پايان واردات گاز روسيه از طريق اوكراين به دليل انقضاي قرارداد ترانزيت در پايان سال ۲۰۲۴ آماده كرده بود. اين تحريم‌ها به معناي آن است كه جريان گاز زودتر از آن زمان قطع مي‌شود. بر همين اساس، مجارستان هشدار داده كه امنيت انرژي اين كشور به خطر افتاده است. قيمت گاز، منعكس‌كننده احتمال از دست دادن باقي مانده واردات گاز ارزان روسيه، تاخير در تامين حجم بيشتري از گاز طبيعي مايع (ال‌ان‌جي) و زمستان سردتر است. در يك نشانه غيرمعمول ديگر از فشار بر اين سيستم، قيمت گاز براي تابستان آينده كه گاز معمولا به حد كافي ارزان است تا مخازن بازسازي شود، گران‌تر از زمستان آينده است. اين نشان مي‌دهد كه هزينه‌هاي انرژي براي مدت طولاني‌تر، بالا باقي مي‌مانند و هر چه سطح مخازن گاز در اين زمستان كمتر شود، بازسازي آنها براي زمستان بعدي دشواتر خواهد بود. در اوج بحران انرژي در سال ۲۰۲۲، آلمان دستور داد گاز از بازار جهاني، به قيمت بسيار گران، براي ذخيره‌سازي سريعا خريداري شود. برلين براي جبران بخشي از اين هزينه گزاف، يك ماليات ذخيره‌سازي گاز معرفي كرد كه معامله‌گران يا نيروگاه‌ها براي تحويل گاز از طريق آلمان، پرداخت مي‌كنند. اين ماليات به‌شدت مورد انتقاد قرار گرفته زيرا هزينه تهيه ال‌ان‌جي را براي كشورهاي محصور در خشكي مانند اتريش، اسلواكي و جمهوري چك افزايش مي‌دهد. آرني لوهمان راسموسن، تحليلگر ارشد شركت گلوبال ريسك منيجمنت در كپنهاگ مي‌گويد اين وضعيت دارد شبيه سناريوي ۲۰۲۲ مي‌شود كه در جريان آن، اتحاديه اروپا، گاز را در هر قيمتي خريداري مي‌كرد. سال آينده، اين اتفاق در صورت تقاضاي قوي آسيا براي گاز، ممكن است روي دهد. فاتح بيرول، مدير اجرايي آژانس بين‌المللي انرژي، در اين خصوص ابراز نگراني كرده و هشدار داده است كه اگر ترانزيت گاز روسيه از اوكراين در اول ژانويه متوقف شود، اروپا به ذخاير فراوان براي اواخر زمستان امسال نياز دارد. در آلمان كه بسياري از كارخانه‌ها ناچار شده‌اند توليدشان را به دليل هزينه‌هاي بالاي انرژي متوقف يا محدود كنند، برداشت سريع‌تر از ذخاير گاز، سيگنال‌هاي ناخوشايندي از وضعيت بزرگ‌ترين اقتصاد اروپا براي سومين سال متوالي ارسال مي‌كند. اقتصاد آلمان از زمان بحران انرژي، دچار رخوت شده و اوج‌گيري تورم، ممكن است خشم راي‌دهندگان را در آستانه انتخابات فوريه، شعله‌ورتر كند. 
براساس گزارش بلومبرگ، اروپا در زمستان سال ۲۰۲۲، به لطف دماي ملايم هوا، با كمبود شديد انرژي روبه‌رو نشد. امسال هم ريسك سهميه‌بندي انرژي اندك است. قيمت بالاتر در مقايسه با بازار آسيا، به معناي آن است كه محموله‌هاي ال‌ان‌جي از راه مي‌رسند. اما زمستان سرد در جاي ديگر، ممكن است رقابت بيشتري براي خريد ايجاد كرده و قيمت‌ها را بالاتر ببرد كه مشكلاتي را براي اين منطقه به وجود مي‌آورد.