اقتصاد ايران و بحران‌هاي عميق
چرا سياست‌گذاري‌هاي اقتصادي در ايران به سرانجام مورد نظر ختم نمي‌شود و كسي پاسخگوي عملكردهاي اقتصادي و تصميمات اشتباه نيست؟ اين پرسش‌ها در شرايط امروز اقتصاد ايران با آسيب‌هاي جدي روبه‌روست، بيشتر از هر زمان ديگري مطرح مي‌شود. از سوي ديگر دولت چهاردهم هم هنوز ۱۰۰ روز نيست سر كار آمده و هيچ‌كدام از شاخص‌هاي فعلي اقتصاد محصول عملكرد ايشان نيست.
چرا سياست‌گذاري‌هاي اقتصادي در ايران به سرانجام مورد نظر ختم نمي‌شود و كسي پاسخگوي عملكردهاي اقتصادي و تصميمات اشتباه نيست؟ اين پرسش‌ها در شرايط امروز اقتصاد ايران با آسيب‌هاي جدي روبه‌روست، بيشتر از هر زمان ديگري مطرح مي‌شود. از سوي ديگر دولت چهاردهم هم هنوز ۱۰۰ روز نيست سر كار آمده و هيچ‌كدام از شاخص‌هاي فعلي اقتصاد محصول عملكرد ايشان نيست. واقع آن است که اساسا دليل اينكه اين همه مديراقتصادي و مدعي اقتصادي در اين كشور وجود دارد يا بهتر بگويم «اقتصاددان‌نما» و مديران «اقتصاددوست» داريم اين است كه اثر تصميمات اقتصادي خيلي زود نمايان نمي‌شود. مدتي طول مي‌كشد تا اثر تصميمات اقتصادي بر مولفه‌هاي اقتصادي تاثير بگذارد و در سطح اقتصاد كلان و خرد نمايان شود. به همين خاطر است كه يك روز يك كشتي‌گير مي‌شود وزير اقتصاد، يك فرد غيرمرتبط مي‌شود رييس يك موسسه مالي و سازمان برنامه برنامه و بودجه و زماني ديگر فردي بدون هيچ سابقه‌اي بر راس هرم تصميم‌سازي‌هاي اقتصادي مي‌نشيند بدون اينكه سابقه‌اي در اين حوزه داشته باشد. دولت جديد اما اعلام كرده به دنبال استفاده از تخصص‌گرايي است!
آخرين گزارش نهادهاي اقتصادي جهاني همراه با هشدارها و پيشنهاداتي به اقتصاد ايران منتشر شد و چالش‌هاي اقتصاد ايران را بيش از پيش نمايان كرد. مهاجرت گسترده نيروي كارِ متخصص، سرخوردگي نيروي كار داخل، فرسايش منابع طبيعي، كسري بودجه پايدار از جمله هشدارهاي بانك جهاني به اقتصاد ايران است. طبقه متوسط و كم‌درآمد و با درآمد ثابت در اين سال‌ها سنگين‌ترين فشارهاي اقتصادي را تحمل كرده‌اند و يارانه‌هاي پرداختي نتوانسته است از اين اقشار در مقابل تورم حفاظت كند. همانطور كه خود نيز حس مي‌كنيم تنها «دارايي‌هاي سرمايه‌اي» در مقابل تورم مانند سپر تورمي عمل مي‌كنند هرچند كه با هجوم نقدينگي، اين دارايي‌ها نيز در دوره‌هاي مختلف تا حباب قيمتي پيش مي‌روند و سپس با تركيدن حباب تا چند سال دچار ركود مي‌شوند. بورس، مسكن، ارز و طلا و اخيرا خودرو در اثر هجوم تقاضا، ابتدا رشدهاي قيمتي چند درصدي و سپس افت قيمتي و ركود را تجربه كرده‌اند. در صورتي‌كه اقدامات اصلاحي در خصوص سيستم‌هاي مالي و بانكي و كاهش فشار تحريمي صورت نپذيرد پس از يك دوره ركود، بار ديگر با تحريك تورمي شاهد يك پرش بزرگ ديگر در قيمت ارز، طلا، مسكن و بورس خواهيم بود. بازارهاي سرمايه‌گذاري ايران اصطلاحا دچار «رشد و ركودهاي قورباغه‌اي» شده است. يك پرش بلند در زمان كم و سپس سكون و ركود چند ساله و دوباره يك پرش بلند ديگر!
تنها توصيه‌اي كه در اين شرايط مي‌توان كرد حركت به سمت دارايي‌هاي سرمايه‌اي است كه بتواند قدرت خريد را خصوصا در اقشار كم‌درآمدتر حفظ نمايد. از نظر من هر نوع تسهيلات بانكي در بلندمدت مي‌تواند يك هديه براي شما محسوب شود به شرط آنكه وارد دارايي‌هاي سرمايه‌گذاري و بلندمدت شود.