مثبت شدن تراز تجاري كشور
وحيد زارع فكري، معاون اقتصادي و سرمايه‌گذاري سازمان منطقه آزاد كيش با اشاره به ظرفيت‌هاي مناطق آزاد تجاري براي افزايش تراز تجاري كشور، اظهار كرد: درباره نقش مناطق آزاد در رشد و مثبت شدن تراز تجاري كشور بايد به سه نكته اشاره كنم. ابتدا بايد تعريفي از اين موضوع داشت. تراز تجاري مثبت اين است كه واردات كمتر از صادرات صورت بگيرد.
وحيد زارع فكري، معاون اقتصادي و سرمايه‌گذاري سازمان منطقه آزاد كيش با اشاره به ظرفيت‌هاي مناطق آزاد تجاري براي افزايش تراز تجاري كشور، اظهار كرد: درباره نقش مناطق آزاد در رشد و مثبت شدن تراز تجاري كشور بايد به سه نكته اشاره كنم. ابتدا بايد تعريفي از اين موضوع داشت. تراز تجاري مثبت اين است كه واردات كمتر از صادرات صورت بگيرد. با توجه به اينكه مناطق آزاد نقش مهمي در اقتصاد كلان ايفا مي‌كنند ما نيز به عنوان مسوولان ارز آور براي كشور شناخته مي‌شويم.
او ادامه داد: براي كاهش واردات و مثبت شدن تراز تجاري، بايد بخش صادراتمان را توسعه داده و در واردات صرفه‌جويي كنيم. در منطقه آزاد كيش صادرات به دو بخش خدمات و كالا تقسيم‌بندي شده و واردات نيز عموما به دو بخش كالاي مصرفي و مواد اوليه توليد طبقه‌بندي شده است.
معاون اقتصادي و سرمايه‌گذاري سازمان منطقه آزاد كيش افزود: در سه سال گذشته روند واردات در قبال صادرات در كيش كاهشي بوده و تراز تجاري ما در سال ۱۴۰۱ حدود مثبت ۵۸ ميليون دلار، در سال ۱۴۰۲ حدود مثبت ۱۱۸ ميليون دلار و در نيمه اول سال ۱۴۰۳ حدود مثبت ۵۴ ميليون دلار شده است. البته بايد اشاره كرد كه بيشتر درآمدهاي ارزي مناطق آزاد كيش و حتي كل كشور در نيمه دوم سال محقق مي‌شود اما طبق اين روند براي امسال نيز تراز تجاري ما مثبت خواهد بود.
زارع فكري در ادامه به دومين نكته در مثبت شدن تراز تجاري اشاره كرد و گفت: موضوع ديگري كه در تراز تجاري مهم است؛ روش‌هاي مثبت كردن تراز تجاري است كه يك بخشي از آن به مانع‌زدايي كسب‌وكار بازمي‌گردد. البته بايد به وضعيت اقتصادي كشور كه تا حدودي رو به افول بوده و مناطق آزاد را هم شامل مي‌شود توجه داشت؛ متاسفانه با حذف بعضي از امتيازات مناطق آزاد برخي از سرمايه‌گذاران اقدام به خروج از اين مناطق كرده‌اند اما ما نيز دست روي دست نگذاشتيم و اقداماتي براي جذب و حفظ اين سرمايه‌گذارها با مشوق‌هاي اقتصادي انجام داده‌ايم.
وي تاكيد كرد: به‌طور مثال در بحث گمركي، ما سهولت در ترخيص و بارگيري را دستور كار قرار داديم تا با به موقع رسيدن مواد اوليه به واحدهاي توليد، توليد را افزايش و صادرات را هم سرعت ببخشيم. البته مستحضر هستيد گمرك مناطق آزاد از گمرك جمهوري اسلامي ايران منفك بوده و اطلاعات ما در آمارهاي صادرات و واردات آنها محاسبه نمي‌شود.
او ادامه داد: از جمله اقدامات ما، جداسازي صادرات كالا و خدمات است. ما صادرات خدمات فني مهندسي و گردشگري را با تاييديه رسمي جزوي از صادرات خود محاسبه كرديم چرا كه گردشگري قسمت مهمي از درآمد ارزي ماست. ورود گردشگران و قرار گرفتن اطلاعات آنها در اختيار وزارت گردشگري، ميراث فرهنگي و صنايع دستي منجر به محاسبه هزينه‌هاي تمام شده يك گردشگر شده و ما نيز با اين فرآيند ميزان درآمد ارزي‌مان در گردشگري را مشخص كرديم.
اين مقام مسوول گفت: سال گذشته ۴۲ ميليون دلار صادرات خدمات گردشگري را رقم زديم و شش ماهه نخست امسال هم به ۲۰ ميليون دلار رسيده‌ايم كه البته بيشتر گردشگرهاي خارجي ما به علت شرايط آب و هوايي نيمه دوم سال وارد جزيره كيش مي‌شوند.
او با اشاره به همكاري مناطق آزاد كشور با شركت‌هاي هواپيمايي و تعداد پروازهاي انجام شده نيز گفت: ما به صورت مستمر روزانه ۲ پرواز به دبي، از طريق شركت‌هاي هواپيمايي فلاي دبي و كيش‌اير انجام مي‌دهيم. با شركت‌هاي هواپيمايي معراج و العراقي به‌طور مستمر به بغداد و از طريق سلام‌اير و كيش‌اير پروازهاي مستمري به عمان داريم. ثبت و ضبط اطلاعات گردشگران خارجي در كنار توسعه پروازها و همكاري سازمان منطقه آزاد با شركت‌هاي هواپيمايي امارات، منجر به گسترش گردشگري شد.
زارع فكري بيان كرد: نصف ظرفيت شهرك‌هاي صنعتي ما درگير شركت‌هاي نفت و گاز است. منطقه آزاد كيش داراي ۴ پورت بالگردي است كه شركت‌هايي كه در سكوهاي نفتي آفشور يعني خارج از مرزهاي جمهوري اسلامي، خدمات مي‌دهند در كيش مستقر هستند و با بالگرد روي سكوها مي‌روند و فرآيند مهندسي انجام مي‌دهند. برخي از توليدات ايراني از جمله شيرهاي سرچاهي كه در بسياري از تاسيسات كشورهاي عربي استفاده مي‌شوند داخل كيش توليد و سپس به بيرون از مرزهاي ايران از طريق همين بالگردها انتقال و نصب مي‌شوند.
او ادامه داد: اين شركت‌ها را به شرطي جزو صادراتمان محاسبه مي‌كنيم كه قراردادهاي آنها ارزي باشند. ما با بررسي ترازنامه‌ها، اظهارنامه‌ها و اسناد مالي آنها از اين موضوع مطمئن مي‌شويم كه قراردادهايشان ارزي بوده و براي كشور ارز آوري كنند. از طرف ديگر با ايجاد برخي مشوق‌ها از طريق سازمان توسعه تجارت آنها را وارد محاسبات آماري خود كرده‌ايم.
زارع فكري با اشاره به ارقام واردات در منطقه آزاد كيش بيان كرد: ما وارداتمان هم مسير نزولي داشته است و از ۲۴۰ ميليون دلار در سال ۹۸ به ۱۰۰ ميليون دلار در سال ۱۴۰۲ و در شش ماهه اول امسال نيز به ۵۲ ميليون دلار رسيده‌ايم. واردات برعكس صادرات، شش ماهه اول خود را نشان مي‌دهد و يعني در شش ماهه دوم رقم بيشتر نخواهد شد. معاون اقتصادي و سرمايه‌گذاري سازمان منطقه آزاد كيش در پايان با اشاره به نقش كليدي مناطق آزاد در ارز آوري براي كشور گفت: با افزايش صادرات فني مهندسي به علت شرايط اين مناطق به ويژه كيش منجر به كاهش خروج نخبگان از كشور مي‌شويم. متاسفانه در سال‌هاي اخير مناطق آزاد به علت افزايش تعداد به دروازه‌هاي واردات معروف شده بودند كه ما سعي كرديم با احياي كيش به عنوان قديمي‌ترين و اصلي‌ترين مناطق آزاد در كشور، آن را به عنوان الگو براي ساير مناطق آزاد تبديل كنيم.