نه وزير به گراني «اينترنت»
«ستار هاشمي» وزير ارتباطات كه اين روزها نامش با مساله رفع فيلترينگ گره خورده است، به پارلمان بخش خصوصي رفت.
تعادل - فرشته فريادرس|
«ستار هاشمي» وزير ارتباطات كه اين روزها نامش با مساله رفع فيلترينگ گره خورده است، به پارلمان بخش خصوصي رفت. در نشست او با فعالان حوزه فناوري اطلاعات، مسائل مربوط به توسعه اقتصاد ديجيتال مورد بحث قرار گرفت. فعالان اين بخش خواستار بازنگري در تعرفه‌هاي اينترنت شدند و تاكيد كردند كه قيمت پايين اينترنت در ايران در مقايسه با كشورهاي همسايه، مانع سرمايه‌گذاري در توسعه زيرساخت‌ها و بهبود كيفيت خدمات شده است. البته وزير ارتباطات با خواسته فعالان فناوري مخالفت كرد و در اظهاراتي گفت كه هزينه اينترنت نبايد بيش از ۲درصد از سبد خانوار باشد. همچنين در اين نشست، رييس بازوي پژوهش اتاق ايران با ارايه آماري اعلام كرد كه ۳۳۰ هزار كسب‌وكار به دليل فيلترينگ از بين رفته‌اند و بخش بزرگي از فعاليت‌هاي اقتصادي ديگر نيز به اينترنت وابسته است. وزير ارتباطات اما حرفي از رفع فيلترينگ نزد و تنها به اينكه بخشي از افت كيفيت اينترنت به دليل استفاده از فيلترشكن‌هاست، بسنده كرد. «اينترنت آزاد، رفع فيلترينگ، اصلاح قانون تجارت الكترونيك، توجه به هوش مصنوعي، سهميه‌بندي و تعدد مجوزها، جايگاه بخش خصوصي براي تهيه طرح تحول ديجيتال به‌منظور به‌كارگيري فناوري ديجيتال و مساله واردات تجهيزات مربوط به وافا و...» از ديگر مطالبات بخش خصوصي در اين نشست بود كه مورد واكاوي قرار گرفت.
فيلترينگ با كسب وكارها چه كرد؟
اعمال فيلترينگ يكي از محدوديت‌هايي است كه در سال‌هاي اخير كسب و كارها را با چالش‌هاي جدي مواجه كرده است، به‌طوري كه برخي از واحدهاي وابسته به فضاي مجازي به تعطيلي كشيده شدند. اين مساله و توسعه شبكه فيبر نوري از جمله مواردي است كه در نشست صبحانه كاري اتاق ايران با وزير ارتباطات و فناوري مورد بحث قرار گرفت و فعالان بخش خصوصي خواستار مشاركت در اين طرح شدند.
حجت ميرزايي، رييس مركز پژوهش‌هاي اتاق بازرگاني ايران، در نشستي با وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات، فيلترينگ را مساله‌اي دانست كه زندگي و كسب‌وكار مردم را مختل كرده است. او گفت: «۳۳۰ هزار كسب‌وكار به دليل فيلترينگ از بين رفته‌اند و بخش بزرگي از فعاليت‌هاي اقتصادي ديگر نيز به اينترنت وابسته است. به عنوان مثال، در شيراز كه يكي از قطب‌هاي گردشگري ايران است، حتي استفاده از مسيرياب در بسياري از مناطق ممكن نيست.»
ميرزايي تاكيد كرد كه فناوري اطلاعات و ارتباطات (فاوا) مي‌تواند شكاف‌هاي توسعه‌اي را پر كند و به عنوان ابزاري براي رفع جاماندگي تاريخي در توسعه كشور عمل كند. او افزود: بدون بهبود وضعيت اينترنت، توسعه مناطق مختلف غيرممكن است. اما مناطقي كه درگير مشكلات توسعه‌اي هستند، كمتر مي‌توانند از اين فناوري بهره‌مند شوند.
او همچنين از تدوين پيش‌نويس اصلاحي قانون تجارت الكترونيك خبر داد و ابراز اميدواري كرد كه اين پيش‌نويس به عنوان لايحه به مجلس ارسال شود. علاوه بر اين، به گفته ميرزايي، سندي درباره توسعه هوش مصنوعي با همكاري دانشگاه صنعتي شريف آماده شده است كه مي‌تواند در بهبود عملكرد كسب‌وكارها موثر باشد.
مطالبات فعالان بخش خصوصي
رضايي، عضو كميسيون فناوري اطلاعات اتاق بازرگاني ايران، نيز به وضعيت نامطلوب سرمايه‌گذاري در حوزه هوش مصنوعي در كشور اشاره كرد و گفت: «سرمايه‌گذاري در اين حوزه در ايران رقم قابل قبولي نيست، در حالي كه كشورهاي منطقه مانند امارات و عربستان سرمايه‌گذاري‌هاي بزرگي انجام داده‌اند. براي افزايش توليد ناخالص داخلي، بايد در حوزه‌هايي مانند هوش مصنوعي سرمايه‌گذاري كنيم.»
او معتقد است هوش مصنوعي مي‌تواند ناترازي انرژي در كشور را برطرف كند و به توسعه صنعت انرژي كمك كند. همچنين ايران به گفته او، ۸ برابر ميانگين جهاني كارشناس هوش مصنوعي دارد كه از اين ظرفيت به‌خوبي استفاده نمي‌شود.
حميدرضا واشقاني فراهاني، نايب‌رييس كميسيون فناوري اطلاعات اتاق ايران، نيز بر لزوم رفع موانع براي فعالان بخش فناوري تاكيد كرد. او گفت: «نسل جوان كه اغلب در بخش خصوصي فعاليت مي‌كنند، بايد حمايت شوند؛ اما مشكلاتي مانند سهميه‌بندي و تعدد مجوزها مانع توسعه است و پيشنهاد مي‌كنيم تمام مجوزهاي لازم براي فعاليت در حوزه فاوا به وزارت ارتباطات واگذار و متمركز شود.»
او همچنين با انتقاد از فيلترينگ افزود: «تا زماني كه موضوع فيلترينگ حل نشود، نمي‌توان انتظار توسعه در اين حوزه را داشت.» سادينا آبايي، رييس كميسيون فناوري اطلاعات و ارتباطات اتاق ايران هم گزارشي از مطالبات بخش خصوصي و فعالان اقتصادي از دولت چهاردهم و وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات ارايه كرد.
آبايي گفت: حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات در برنامه هفتم پيشرفت مورد توجه قرار گرفته كه برنامه رييس‌جمهوري و وزارتخانه در چهار سال پيشرو است. در برنامه هفتم توسعه به مواردي از فعاليت بخش خصوصي و فناوري اطلاعات اشاره شده است. يكي از اين مواد ماده 48 است كه در آن به جايگاه بخش خصوصي براي تهيه طرح تحول ديجيتال به‌منظور به‌كارگيري فناوري ديجيتال اشاره شده؛ اين ماده براي بخش خصوصي مهم است و درباره آن كار خود را شروع كرده است.
آبايي با اشاره به پروژه فيبر نوري، گفت: بخش خصوصي مي‌تواند بازوي دولت باشد. سرمايه‌گذاري و مشاركت بخش خصوصي در اين پروژه مهم است. همچنين ايجاد شركت بين‌المللي براي حمايت از توسعه زيست‌بوم تحول‌آفرين هوش مصنوعي بايد با حضور بخش خصوصي انجام شود. او به اتصال فيبر نوري 20 ميليون مشترك اشاره كرد كه مهم است و دشوار. همچنين آموزش نيروي انساني يعني آموزش 500 هزار نيروي ماهر كه براي صنعت قابل‌استفاده باشد و اتاق ايران مي‌تواند در اين مسير نيازسنجي كند. آموزش بايد هدفمند باشد. و روي مهارت آنها تاكيد شود.
براساس اين گزارش، طرح فيبر نوري منازل و كسب‌وكارها يكي از پروژه‌هاي بزرگ حوزه ICT است و اگر اين پروژه اجرا نشود ساير فعاليت‌هاي لازم براي توسعه حوزه فناوري اطلاعات نيز قابليت اجرا ندارد. براساس آنچه گفته شد بايد صندوق توسعه فيبر نوري با هدف پرداخت مشوق‌هاي پوشش و اتصال نيز شكل بگيرد، چراكه دريافت تسهيلات در اين بخش با چالش‌هاي جدي مواجه است.
خواسته ما اينترنت آزاد است
در ادامه اين نشست، زهرا بختياري، مشاور فناوري اطلاعات اتاق اصناف، با اشاره به بازنگري و بازسازي ساختار وزارت اطلاعات و فناوري ارتباطات، گفت: بسياري از مطالبات ما از دولت بلاتكليف مانده و خواسته بخش خصوصي توجه به اين مطالبات است. او اظهار كرد: بايد وزارتخانه مشخص كند كه براي آينده فناوري چه برنامه‌اي دارد؟ خواسته اصلي ما اين است كه زيرساخت‌هاي فناوري و اينترنت آزاد و باكيفيت داشته باشيم. بختياري افزود: به رشد متوازن اقتصاد سنتي و ديجيتال توجه شود. اگر به اين موضوع فكر نكنيم با چالش جدي در آينده مواجه خواهيم شد. نظام تقنيني اقتصاد ديجيتال با همكاري بخش خصوصي مورد توجه قرار گيرد. در قانون تفسير ايجاد نكنيم. همچنين قانون تجارت الكترونيك كه يك دهه است بلاتكليف مانده، بررسي شود.
شهاب جوانمردي، عضو هيات رييسه اتاق تهران هم گفت: در تهيه طرح تحول ديجيتال، بايد اتاق بازرگاني حضور جدي داشته باشد و وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات اجازه دهد كه اتاق در اين حوزه مركزيت داشته باشد. جوانمردي ادامه داد: در حوزه فناوري، ما بايد از تمام تجارب و ظرفيت‌هاي خود، به‌ويژه ظرفيت اتاق‌هاي مشترك استفاده كنيم؛ چراكه اتاق‌هاي مشترك ادبيات حوزه بين‌الملل را مي‌دانند. او همچنين با اشاره به اجراي طرح آمايش سرزمين، تصريح كرد: در اين مسير، وزارتخانه بايد از ظرفيت اتاق‌هاي شهرستاني در حوزه فناوري نيز استفاده كند.
بخشي از صنعت فاوا در حال ورشكستگي است
فروردين، عضو انجمن واردكنندگان تجهيزات فاوا هم گفت: مشكل اصلي حوزه فناوري به خاطر نحوه پياده‌سازي افتا (امنيت فضاي توسعه و تبادل اطلاعات) و صدور مجوز آن است.
او با بيان اينكه بخشي از صنعت فاوا در حال ورشكستگي است، ادامه داد: اقتصاد و تحول ديجيتال به تجهيزاتي نياز دارد كه بخش بزرگي از آن وارداتي است و ما همزمان با اينكه بخشي از اين تجهيزات را هم توليد مي‌كنيم، مجبوريم كه بخش بزرگ‌تري از اين صنايع و تجهيزات را وارد كشور كنيم؛ اما هر دو بخش توليد و واردات به دليل رفتار وزارت صمت با مشكل جدي روبه‌رو است.
صمد حسن‌زاده، رييس اتاق ايران، يكي از زيرساخت‌هاي اصلي اقتصاد را فناوري اطلاعات و ارتباطات دانست و از آن به عنوان يك نياز مهم و حياتي يادكرد. او با بيان اينكه حضور بخش خصوصي در كنار دولت مي‌تواند موثر باشد، گفت: فعالان اقتصادي بنا بر دانش و تجربه‌اي كه دارند مي‌توانند مشاور شايسته‌اي براي دولت در حوزه‌هاي مختلف باشند.
پاسخ وزير به فعالان اقتصادي
وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات كه مهمان فعالان بخش خصوصي بود در نشست صبحانه كاري با اعضاي اتاق، در پاسخ به اين درخواست‌ها گفت: «ما به مشكلات صنعت آگاهيم. سركوب قيمت‌ها وضعيت مناسبي براي اين صنعت باقي نگذاشته و سرمايه‌گذاران نيز تمايلي به ورود به اين حوزه ندارند؛ اما بايد در كنار حمايت از صنعت، به معيشت مردم هم توجه كنيم.»
او افزود كه بر اساس استانداردهاي جهاني، هزينه اينترنت نبايد بيش از ۲ درصد از سبد معيشتي خانوار را شامل شود و تصميم‌گيري درباره افزايش تعرفه‌ها بايد با در نظر گرفتن شرايط اقتصادي مردم صورت گيرد. وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات همچنين از توسعه فيبر نوري در كشور خبر داد و گفت: در توسعه فيبر 8 ميليون پوشش داريم؛ يعني تا 300 متري مشترك رسيده‌ايم. كمتر از 4درصد از ظرفيت فيبر نوري در كشور استفاده شده است؛ در حالي كه اين ميزان در ديگر كشورها تا ۷۰ درصد رسيده است.
او ادامه داد: هر سياستي به بازنگري هم نياز دارد. نگاه وزارتخانه اين است كه بازنگري در طرح فيبر نوري را در دستور كار قرار دهد و در اين رابطه از ظرفيت‌هاي بخش خصوصي بهره خواهيم برد.
او افزود كه وزارت ارتباطات تلاش دارد با مشاركت بخش خصوصي چند اپراتور خدماتي را در چهار سال آينده فعال كند و اين كار را نيازمند مدل اقتصادي مناسب و تعرفه‌گذاري صحيح دانست. هاشمي تاكيد كرد كه دولت قصد ندارد وارد بنگاه‌داري شود و تامين كيفيت خدمات دولتي و تجميع آنها در چارچوب هدفمند از اولويت‌هاي وزارتخانه است.
وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات، از فعالان بخش خصوصي خواست تا در استفاده از هوش مصنوعي و تحليل داده به دولت كمك كنند.
هاشمي همچنين به موارد حوزه تقنيني اقتصاد ديجيتال اشاره كرد: بايد در اين حوزه ذي‌نفعان مشاركت جدي داشته باشند. پشت درهاي بسته نبايد قانون تدوين شود. در كارگروه ويژه اقتصاد ديجيتال از مشاركت همه ذي‌نفعان استفاده مي‌كنيم. بايد اين حوزه پا به پاي حوزه ديجيتال پيش رود. در حوزه تقنيني بايد فعالان اقتصاد ديجيتال حضور داشته باشند. وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات تاكيد كرد: بايد از برخورد سليقه‌اي در اين حوزه پرهيز شود وگرنه اين برخوردها به صنعت ضربه مي‌زند. ستاري به حوزه تامين اجتماعي هم اشاره كرد و گفت كه مصاديق اين حوزه را با همراهي بخش خصوصي احصا كرده و پيگيري كنيم.
دليل افت اينترنت؛ فيلترشكن‌هاست
ستار هاشمي همچنين در حاشيه نشست با اعضاي اتاق بازرگاني ايران در جمع خبرنگاران گفت: بخشي از افت كيفيت اينترنت به دليل استفاده از فيلترشكن‌هاست. در اين زمينه با انجام كار تحليلي و ميداني و احصاي موارد از سوي شركت ارتباطات زيرساخت، آسيب‌شناسي نهايي به مراجع مختلف ارسال شده است. وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات به توسعه ارتباطات بين‌المللي در حوزه تجارت اشاره كرد و ادامه‌داد: ارتقا نياز به تامين تجهيزات و نصب و راه‌اندازي دارد كه اين امر به صورت طبيعي زمان مي‌برد، اما در دستور كار است. او با اشاره به توسعه صادرات و تسهيل روابط، بيان‌داشت: از زماني كه مسووليت وزارت ارتباطات را بر‌عهده گرفته‌ام دو سفر به يكي از كشورهاي همسايه و امريكاي لاتين داشتيم، بسترهاي خيلي خوبي در اين كشورها براي استفاده از خدمات و محصولاتي كه در كشور ما توسعه پيدا مي‌كند، وجود دارد.