ابلاغ دستورالعمل اصلاحي مراحل زماني افزايش سرمايه

رييس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار سرمايه‌اي سازمان بورس و اوراق بهادار، گفت: در اجراي برنامه‌هاي سازمان بورس در خصوص كوتاه‌تر شدن فرآيند انجام افزايش سرمايه ناشران ثبت شده نزد سازمان و همچنين تطبيق با الزامات مقرر در قانون تامين مالي توليد و زيرساخت‌ها، دستورالعمل مراحل زماني افزايش سرمايه شركت‌هاي سهامي عام ثبت شده نزد سازمان بورس به‌روزرساني و اصلاح شد.

احمد لطفي گفت: دستورالعمل مراحل زماني افزايش سرمايه، پيش‌تر، در سال ۱۳۹۵ به تصويب هيات‌مديره سازمان رسيده بود كه با هدف كوتاه‌تر شدن فرآيند افزايش سرمايه و تطبيق آن با قوانين و مقررات جديد، اين دستورالعمل مورد بازبيني مجدد قرار گرفت.

او درخصوص تغييرات صورت گرفته در دستورالعمل يادشده توضيح داد: علاوه بر اصلاحات صورت گرفته در جهت انطباق دستورالعمل با الزامات مقرر در قانون تامين مالي توليد و زيرساخت‌ها از جمله كاهش مهلت استفاده از حق تقدم از ۶۰ روز به ۳۰ روز و نياز نداشتن به اخذ مجوز از مرجع ثبت شركت‌ها در انتشار اعلاميه پذيره‌نويسي، اصلاحات ديگري نيز براي تسريع فرآيند افزايش سرمايه انجام گرفته است. لطفي با اشاره به اينكه در برخي موارد وجود فاصله طولاني بين تهيه گزارش توجيهي هيات‌مديره و اظهارنظر بازرس قانوني به طولاني‌شدن فرآيند افزايش منجر مي‌شد، اعلام كرد: در اصلاحات جديد دستورالعمل، حداكثر فاصله زماني بين «پيشنهاد هيات‌مديره به‌ مجمع‌ عمومي‌ فوق‌العاده درخصوص افزايش‌ سرمايه» و تاريخ‌ «اظهارنظر بازرس قانوني‌ نسبت‌ به‌ گزارش توجيهي‌ هيات‌مديره مبني‌ بر لزوم انجام افزايش‌ سرمايه» ۶۰ روز در‌نظر گرفته شده و شركت مكلف است در دوره يادشده نسبت به اخذ اظهارنظر بازرس قانوني نسبت به گزارش توجيهي هيات‌مديره درخصوص افزايش سرمايه اقدام كند. همچنين فاصله زماني بين تاريخ ارايه «اظهارنظر بازرس قانوني درخصوص گزارش توجيهي هيات‌مديره مبني بر لزوم انجام افزايش سرمايه» يا «تصميم هيات‌مديره به انجام افزايش سرمايه تفويض شده در مجمع عمومي فوق‌العاده» با تاريخ ارسال درخواست صدور مجوز انجام افزايش سرمايه به سازمان، به ۱۰ روز كاهش يافته است.

رييس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار سرمايه‌اي سازمان بورس، توضيح داد: در صورت گذشت بيش از ۶ ماه از تاريخ اظهارنظر بازرس قانوني نسبت به گزارش توجيهي افزايش سرمايه و صادر نشدن مجوز افزايش سرمايه از سوي سازمان، شركت موظف به ارايه اظهارنظر جديد بازرس قانوني درخصوص گزارش توجيهي افزايش سرمايه است.

او با بيان اينكه در اصلاحات جديد دستورالعمل در جهت شفافيت بيشتر اطلاعاتي طي فرآيند افزايش سرمايه، شركت‌ها موظفند در مقاطع زماني پيش بيني شده اقدام به اطلاع‌رساني عمومي كنند، تاكيد كرد: شركت‌ها مكلف هستند هرگونه تغيير در برنامه افزايش سرمايه از قبيل تغيير در محل، مبلغ، زمان يا انصراف را به همراه دلايل تغيير از طريق سامانه كدال اطلاع‌رساني كنند.

لطفي گفت: همچنين شركت بايد مراحل ثبت افزايش سرمايه نزد مرجع ثبت شركت‌ها را پيگيري كرده و آخرين وضعيت ثبت افزايش سرمايه را در فاصله‌هاي زماني ۳۰ روزه تحت‌ عنوان «اطلاع‌رساني درخصوص علت تاخير در ثبت افزايش سرمايه»، در كدال افشا كند. رييس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار سرمايه‌اي در پايان تاكيد كرد: به منظور ايجاد وحدت رويه در شركت‌هاي ثبت شده نزد سازمان در اعلام هزينه‌هاي فروش حق‌تقدم‌هاي استفاده نشده كه قابليت كسر از وجوه ناشي از فروش حق‌تقدم‌هاي استفاده نشده را دارد، اين هزينه‌ها به هزينه‌هاي انتشار اعلاميه پذيره‌نويسي و كارمزدهاي فروش، محدود شد.

افزايش سرمايه

افزايش سرمايه يكي از اصطلاحاتي است كه در ميان اخبار مرتبط با بازار سهام به وفور ديده مي‌شود. در اين مطلب، مفهوم اين اصطلاح، انواع آن و برخي از نكات لازم در‌خصوص هر كدام از روش‌هاي انجام افزايش سرمايه، مورد بررسي قرار مي‌گيرد. شركت‌ها براي دستيابي به اهدافي نظير تداوم، رشد و توسعه فعاليت‌ها، حضور بيشتر در بازارهاي داخلي و خارجي و دلايل متعدد ديگر، نيازمند تامين منابع مالي هستند. براي تامين مالي شركت‌ها، روش‌هاي متفاوتي وجود دارد كه از ميان مهم‌ترين آنها مي‌توان به افزايش سرمايه، دريافت تسهيلات بانكي و انتشار اوراق بدهي اشاره كرد.

از ميان روش‌هايي كه گفته شد، دريافت تسهيلات بانكي و انتشار اوراق بدهي، مبتني بر استقراض هستند؛ يعني شركت‌ها براي استفاده از اين روش‌ها مجبورند زير بار بدهي و پرداخت بهره بروند. با توجه به لزوم پرداخت بهره در صورت استقراض، به‌كارگيري روش‌هايي مانند سرمايه‌گذاري و افزايش سرمايه كه از طريق بازار سهام انجام مي‌شود، هزينه‌هاي بنگاه را به شكل چشمگيري مي‌دهد.

افزايش سرمايه يكي از روش‌هايي است كه شركت‌ها درراستاي رفع نياز خود به تامين مالي انجام مي‌دهند. هر شركت در زمان ثبت، سرمايه اوليه‌اي دارد كه تمام آن توسط سهامداران فراهم شده است. حال در صورتي‌ كه شركت براي توسعه فعاليت‌هاي خود نيازمند سرمايه بيشتر باشد، بايد يكي از روش‌هاي موجود براي تامين مالي را استفاده كند. افزايش سرمايه بهترين روش براي انجام اين كار است.

پس از تصميم هيات‌مديره شركت مبني بر افزايش سرمايه، لازم است مدارك و مستندات مورد نياز تهيه و به سازمان بورس و اوراق بهادار ارسال شود. در صورت تاييد سازمان بورس، هيات‌مديره بايد براي تصويب افزايش سرمايه، با برگزاري مجمع عمومي فوق‌العاده از سهامداران نظرخواهي كند. بنابراين حداقل 10 روز قبل از برگزاري، نسبت به انتشار آگهي دعوت به مجمع عمومي فوق‌العاده در سامانه كدال اقدام مي‌كند. مطابق همه مجامع، دو روز كاري قبل از برگزاري، نماد سهم در بازار متوقف مي‌شود. همچنين پس از برگزاري، گزارش تصميمات مجمع عمومي فوق‌العاده در سامانه كدال قرار مي‌گيرد. گفتني است افزايش سرمايه تنها شامل حال كساني مي‌شود كه در روز برگزاري مجمع جزو سهامداران شركت باشند.

براساس منابعي كه شركت‌ها براي تامين مالي از طريق افزايش سرمايه انتخاب مي‌كنند، چهار روش افزايش سرمايه وجود دارد:

-افزايش سرمايه از محل سود انباشته،

-افزايش سرمايه از محل تجديد ارزيابي دارايي‌ها،

-افزايش سرمايه از محل آورده نقدي و مطالبات حال شده سهامداران و

-افزايش سرمايه به روش صرف سهام.

به لحاظ قانوني، شركت‌ها موظف‌اند همه ساله بخشي از سود خود را به جاي تقسيم بين سهامداران، در حساب اندوخته نگهداري كنند. اگر ميزان سود ذخيره شده در اين حساب به حد معين و چشمگيري برسد، شركت مي‌تواند از محل اين سود، افزايش سرمايه دهد.

به سهام جديدي كه در نتيجه افزايش سرمايه از محل سود انباشته به پرتفوي سهامداران اضافه مي‌شود، اصطلاحا «سهام جايزه» مي‌گويند. تعداد سهام جايزه‌اي كه به هر سهامدار تعلق مي‌گيرد، با توجه به تعداد سهام وي و درصد افزايش سرمايه مشخص مي‌شود. بايد در نظر داشته باشيم كه افزايش سرمايه به‌صورت تئوريك منجر به تغيير در ارزش شركت و ثروت سهامدار نمي‌شود. بنابراين لازم است پس از افزايش سرمايه، قيمت سهام به همان نسبت كاهش يابد تا افزايش تعداد سهام سهامداران تغييري در ميزان دارايي آنها ايجاد نكند. استفاده از اين روش افزايش سرمايه منجر به سرعت گرفتن فرآيند توسعه مي‌شود.

درخصوص بازگشايي نماد بعد از افزايش سرمايه از محل سود انباشته بايد گفت كه اگر افزايش سرمايه كمتر از ۲۰۰درصد باشد، نماد شركت بعد از گذشت چند روز از مجمع، بازگشايي مي‌شود و اضافه شدن سهام جايزه به پرتفوي سهامداران، منوط به ثبت تغييرات شركت در روزنامه رسمي است؛ اما در صورتي كه افزايش سرمايه بيش از 200 درصد باشد، حتي بازگشايي نماد هم منوط به ثبت نهايي افزايش سرمايه است.

طبق ماده 141 قانون تجارت، اگر زيان انباشته شركتي به اندازه حداقل نيمي از سرمايه ثبت شده آن باشد، مي‌تواند با استفاده از روش تجديد ارزيابي دارايي‌ها افزايش سرمايه دهد.