آغاز ديپلماسي با اروپاييها
مذاكراتي كه نزديك به 2 سال بود مسكوت مانده بود دوباره آغاز شد. گفتوگوهاي سياسي ميان ديپلماتهاي ايران و اروپا پس از ۴۸ ساعت در ژنو به پايان رسيد و دو طرف توافق كردند تا به رغم اختلافات و مسائل جدي كه روابط فيمابين را تيره كرده است، به مسير ديپلماسي براي كاهش تنشها ادامه بدهند. به گزارش ايرنا، كاظم غريبآبادي، معاون حقوقي وزير امور خارجه بعد از ملاقات هيات ايراني با نمايندگان سه كشور اروپايي انگليس، فرانسه و آلمان گفت كه در اين جلسه «آخرين تحولات دوجانبه، منطقهاي و بينالمللي، به ويژه مباحث هستهاي و رفع تحريم، مورد بحث و ارزيابي قرار گرفت.»
مذاكراتي كه نزديك به 2 سال بود مسكوت مانده بود دوباره آغاز شد. گفتوگوهاي سياسي ميان ديپلماتهاي ايران و اروپا پس از ۴۸ ساعت در ژنو به پايان رسيد و دو طرف توافق كردند تا به رغم اختلافات و مسائل جدي كه روابط فيمابين را تيره كرده است، به مسير ديپلماسي براي كاهش تنشها ادامه بدهند. به گزارش ايرنا، كاظم غريبآبادي، معاون حقوقي وزير امور خارجه بعد از ملاقات هيات ايراني با نمايندگان سه كشور اروپايي انگليس، فرانسه و آلمان گفت كه در اين جلسه «آخرين تحولات دوجانبه، منطقهاي و بينالمللي، به ويژه مباحث هستهاي و رفع تحريم، مورد بحث و ارزيابي قرار گرفت.»
وي با بيان اينكه هيات جمهوري اسلامي ايران، قاطعانه به پيگيري منافع مردم متعهد است، افزود: ترجيح ما مسير گفتوگو و تعامل است. به گفته غريبآبادي دو طرف در اين جلسه توافق كردند كه در آينده نزديك گفتوگوهاي ديپلماتيك ادامه يابد. در اين پيام اشارهاي به زمان و مكان گفتوگوهاي دور بعد نشده اما همين مقدار ميتواند نشانهاي از تمايل دو طرف براي تلاش در زمينه خروج از تنشهايي باشد كه در سالهاي اخير، روابط فيمابين را تحت تاثير قرار داده است. ادعاي بياساس دخالت ايران در جنگ اوكراين، گامهاي جبراني ايران در برجام و ادعاي نگراني غرب از پيشرفتهاي هستهاي ايران، تحريمهاي جديد و تهديد اروپاييها به فعال كردن ساز و كار اسنپبك (برگشت تحريمهايي كه به واسطه قطعنامه ۲۲۳۱ شوراي امنيت رفع شد) مسائل منطقهاي و همچنين تاثير تحولات امريكا بر حوزه سياست خارجي اروپا بخشي از عناصر و مولفههاي متعددي است كه به شدت بر روابط دو طرف سنگيني ميكند و از اين منظر، پيدا كردن زبان مشترك، به ويژه با توجه به موعد انقضاي قطعنامه ۲۲۳۱ شوراي امنيت در مهر ۱۴۰۴، كار دشواري است. روز پنجشنبه انريكه مورا، معاون دبيركل سرويس اقدام خارجي اتحاديه اروپا پس از ملاقات با هيات جمهوري اسلامي ايران، با انتشار پيامي در شبكه اجتماعي ايكس (توييتر) اعلام كرد كه گفتوگوهاي صريحي را پيرامون مساله هستهاي، جنگ اوكراين، تنشهاي منطقهاي و همچنين ادعاهاي حقوق بشري داشته است. غريبآبادي هم روز جمعه تصريح كرد كه در ملاقات با طرف اروپايي تاكيد شد كه اين اتحاديه، بايد دست از رفتار خودبينانه و غيرمسوولانه در قبال موضوعات و چالشهاي اين قاره و مسائل بينالمللي بردارد، نبايد مشكلات و اشتباهات خودش، ازجمله در رابطه با منازعه اوكراين را با درگير كردن ديگران فرافكني كند. همچنين اروپا با رفتار همدستانهاي كه بهويژه سه كشور مهم آن در قبال نسلكشي در غزه داشتهاند، هيچ جايگاه اخلاقي براي نصيحتكردن ديگران در مورد حقوق بشر ندارد. معاون حقوقي وزير امور خارجه همچنين خاطرنشان كرد: اروپا در موضوع هستهاي ايران نيز به دليل عدم برخورداري از روحيه مسووليتپذيري و اعتماد به نفس لازم، مدتها است از بازيگري تاثيرگذار فاصله گرفته است. اين اظهارات برشي از فضاي مذاكراتي در ژنو است كه نشان ميدهد دو طرف راه دشواري براي رسيدن به زبان مشترك در جهت كاهش تنشها دارند. يك منبع آگاه به ايرنا گفت كه پيامهاي مورا و غريب آبادي به خوبي بيانگر «جدي بودن دعوا» است. از طرفي هم نبايد از اين واقعيت غافل شد كه حضور دو طرف پاي ميز مذاكره به معناي تمايل به خروج از وضعيت كنوني و تلاش براي رسيدن به يك نقشهراه مشترك از طريق ديپلماسي است مجيد تختروانچي، معاون وزير خارجه و مذاكرهكننده ارشد هستهاي ايران عصر پنجشنبه با «انريكه مورا» معاون مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا ديدار كرد و روز جمعه به گفتوگو ديپلماتهاي ارشد ترویيكاي اروپايي پرداخت. جزييات بيشتري درباره محتواي گفتوگوها در دست نيست و حتي اين دور از جلسات در يك نوع سكوت خبري برگزار شد. به همين خاطر خبرنگاراني كه براي پوشش اخبار گفتوگوها به ژنو آمده بودند، از محل و زمان برگزاري جلسات اطلاع نداشتند. به هر روي آنچه ميتوان از پيام آقاي غريبآبادي استنباط كرد اين است كه دو طرف آمادگي دارند تا با ادامه مسير مذاكرات، از وضعيت كنوني خارج شوند یک رسانه انگليسي در گزارشي نوشت كه ديپلماتهاي ايراني و اروپايي روز جمعه ديدار كردند تا درباره امكان برگزاري مذاكرات جدي از جمله در رابطه با برنامه هستهاي ايران، پيش از بازگشت دونالد ترامپ به كاخ سفيد گفتوگو كنند.
يك مقام ارشد ايراني به رويترز گفته كه تهران انتظار دارد اين گفتوگوها «سخت و جدي» باشد. وي افزود كه تهران هفته آينده روسيه و چين را در جريان اين گفتوگوها قرار خواهد داد. «دونالد ترامپ» رييسجمهور منتخب امريكا كه در دوره پيشين خود از توافق هستهاي «برجام» خارج شده و سياست «فشار حداكثري» را عليه ايران دنبال كرده بود، در حال انتخاب تيمي براي دولت جديد خود است كه شامل افرادي مشهور با مواضع سختگيرانه عليه ايران است. مورا اين تبادل نظر را «صريح» توصيف كرد و گفت كه تمركز گفتوگوها بر حمايت ايران از روسيه، اوضاع خاورميانه و موضوع هستهاي بوده است. يك مقام ارشد ايراني نيز اظهار داشت كه اين سه موضوع «به يكديگر مرتبط هستند.» چهار ديپلمات اروپايي نیز گفتند كه با وجود بازگشت ترامپ به قدرت كه سوالات زيادي را بيپاسخ گذاشته است، سه كشور اروپايي (انگليس، فرانسه و آلمان) احساس ميكنند كه بايد اكنون اقداماتي انجام دهند چراكه زمان در حال از دست رفتن است. يك مقام ارشد ايراني در اين رابطه گفته است: «اگر بتوانيم با فرانسه، انگليس و آلمان بر سر نقشه راهي براي حل اختلافات هستهاي به توافق برسيم، آنگاه توپ در زمين امريكا خواهد بود تا توافق ۲۰۱۵ را احيا كرده يا آن را نابود كند.» يك مقام اروپايي نيز گفت هدف اصلي اين گفتوگوها اين است كه تقويم زماني و چارچوبي براي آغاز مذاكرات در نظر گرفته شود تا تعهدي روشن براي آغاز گفتوگوهاي ملموس قبل از به روي كار آمدن ترامپ وجود داشته باشد.