تاثير دامنه نوسان بر بازار سرمايه
در بازار سرمايه ايران برخي ابزارها و مقررات به منظور مديريت بازار و حفظ روند سيال و فعال تابلوها وضع شده‌اند.
در بازار سرمايه ايران برخي ابزارها و مقررات به منظور مديريت بازار و حفظ روند سيال و فعال تابلوها وضع شده‌اند. يكي از اين ابزارهاي موثر، دامنه نوسان است كه به‌طور خاص به كنترل نوسانات شديد قيمتي و رفتارهاي هيجاني فعالان بازار كمك مي‌كند. در شرايطي كه ريسك‌هاي سيستماتيك و تحولات سياسي و اقتصادي بر بازار سايه افكنده‌اند، دامنه نوسان مي‌تواند نقشي اساسي در مديريت اين نوسانات ايفا كند.
با نگاهي به روندهاي اخير بازار مشاهده مي‌كنيم كه ريسك‌هاي سيستماتيكي كه به‌ويژه در ماه‌هاي گذشته به بازار تحميل شده‌اند، باعث بروز رفتارهاي هيجاني و نوسانات قابل توجهي در قيمت‌ها شده‌اند. سازمان بورس با استفاده از ابزار دامنه نوسان تلاش كرده از اين رفتارها جلوگيري كند و در راستاي حمايت از حقوق سهامداران خرد، بي‌ثباتي‌هاي بازار را كاهش دهد.
اما اين ابزار نيز بدون عيب نيست. يكي از معايب مهم دامنه نوسان، ايجاد صف‌هاي خريد و فروش طولاني است كه مي‌تواند نقدشوندگي بازار را به خطر بيندازد. در واقع محدوديت‌هاي ناشي از دامنه نوسان ممكن است روند اصلاح يا رشد قيمت‌ها را كند كرده و بر فرآيند كشف قيمت موثر باشد. اين امر مي‌تواند منجر به عدم تناسب در ارزش ذاتي شركت‌ها و قيمت‌هاي بازار شود و ايجاد حباب‌هاي مثبت و منفي را تشديد كند.
علاوه بر اين، دامنه نوسان ممكن است فضايي را براي رفتارهاي متخلفانه سفته‌بازي مانند ايجاد تقاضاي كاذب يا فشار فروش فراهم كند. در شرايطي كه بازار تحت تاثير هيجانات سياسي و اقتصادي قرار دارد، اين نوع رفتارها مي‌توانند تاثيرات منفي در بلندمدت بر ثبات بازار داشته باشند. تغييرات دامنه نوسان در ماه‌هاي اخير، به‌ويژه تعيين دامنه نوسان۳ درصد توسط هيات‌مديره سازمان بورس به نظر مي‌رسد كه تاكنون با شرايط بازار همخواني داشته و بازار اين تغيير را پذيرفته است. اما اين وضعيت موقتي و ممكن است با وقوع تحولات جديد مانند انتخاب رييس‌جمهور آينده امريكا، دوباره نياز به بازنگري در اين فرآيند باشد.
در نهايت بايد توجه داشت كه استفاده از ابزارهاي نظارتي مانند دامنه نوسان در طولاني‌مدت ممكن است اثر خود را از دست بدهد. بنابراين ضروري است كه سازمان بورس و بازارساز به دنبال يافتن تركيبي مناسب از ابزارهاي مختلف نظارتي باشند، مانند تنظيم حجم مبنا در كنار دامنه نوسان. اين رويكرد نه تنها مي‌تواند كارايي بازار را حفظ كند، بلكه از كاهش اعتماد سرمايه‌گذاران نيز جلوگيري خواهد كرد.
به‌طور كلي با توجه به پيچيدگي‌هاي بازار و تعاملات متعدد آن با عوامل خارجي، مديريت هوشمندانه و به‌روز ابزارهاي نظارتي، يك نياز ضروري در راستاي حفظ سلامتي و پايداري بازار سرمايه ايران است.