چالش پنهان در مسير تأمين انرژي پايدار

با افزايش تقاضاي انرژي و تلاش براي تامين برق پايدار، هدررفت انرژي در نيروگاه‌ها به يكي از مسائل كليدي در مديريت منابع تبديل شده است. اين پديده كه از محدوديت‌هاي فناوري، ساختار قديمي نيروگاه‌ها و ناكارآمدي زيرساخت‌هاي انتقال ناشي مي‌شود، سالانه به هدررفت قابل‌توجهي از منابع سوخت و زيست‌محيطي منجر مي‌شود.

به گزارش «تعادل» هدررفت انرژي در نيروگاه‌ها، علاوه بر اتلاف منابع، يك تهديد جدي براي پايداري اقتصادي و زيست‌محيطي كشور است. حركت به سمت فناوري‌هاي پيشرفته‌تر، سرمايه‌گذاري در زيرساخت‌هاي جديد و اصلاح شيوه‌هاي توليد و توزيع برق مي‌تواند اين چالش را كاهش بدهد. در عصري كه تأمين انرژي پايدار اولويت جهاني است، ايران نيز بايد با شتاب بيشتري در اين مسير گام بردارد.

در همين زمينه، دبير سنديكاي صنعت برق با بيان اينكه راندمان نيروگاه‌هاي كشور در بهترين شرايط حدود ۴۰ درصد است، گفت: به عبارت ديگر ۶۰ درصد سوخت نيروگاه‌ها هدر مي‌رود.

مهدي مسائلي، دبير سنديكاي صنعت برق ايران در جلسه اتاق بازرگاني با بيان اينكه اگرچه خيلي‌ها از «ناترازي انرژي» مي‌گويند، ولي بهتر است به‌جاي «ناترازي» از «كمبود» انرژي بگوييم، گفت: تبلور كمبود انرژي در برق و گاز حاصل يك چهار ضلعي نامنظمي است كه يك رأس آن سوخت است و اضلاع ديگر اين چهارضلعي، پول، مديريت و آب است.

وي ادامه داد: محصول ناهماهنگي اين چهار مورد، كمبود برق در كشور است. راندمان نيروگاه‌هاي كشور در بهترين شرايط حدود 40 درصد است؛ يعني 60 درصد سوخت نيروگاه‌ها هدر مي‌رود. برق توليدشده در نيروگاه‌ها بايد توزيع و انتقال داده شود كه در اين مسير هم با هدررفت انرژي مواجه هستيم. آنچه به دست مصرف‌كننده نهايي مي‌رسد، 10-12 درصد كمتر از توليد است. يعني عمده سوخت چرخه توليد برق از بين مي‌رود. ما با تكنولوژي قديمي، نمي‌توانيم راندمان خوبي در حوزه توزيع و انتقال انرژي داشته باشيم.

او تصريح كرد: در نتيجه اين شرايط، آن چيزي كه به حلقه آخر يعني دست مصرف‌كننده مي‌رسد، هم وضعيت خوبي ندارد. مصرف‌كننده‌هاي ما هم عمدتا مصرف بهينه ندارند. دبير سنديكاي صنعت برق ايران با تاكيد بر كمبود برق صنايع تصريح كرد: بخشي از اين كمبود انرژي در نتيجه توليد، توزيع و انتقال برق است و بخشي به صنايع با تكنولوژي پايين برمي‌گردد كه خود اين صنايع، مصرف بهينه انرژي ندارند.

مسائلي با اشاره به مصرف خانگي انرژي افزود: اگرچه ممكن است در كلانشهرها مردم به تجهيزات كم‌مصرف انرژي توجه كرده باشند ولي هر چه از كلان‌شهرها دور شويم وضعيت تغيير مي‌كند. وضعيت شهرستان‌ها و روستاها مانند كلانشهرها نيست.

دبير سنديكاي صنعت برق ايران تصريح كرد: بايد در تبيين كمبود و مصرف انرژي، به بقيه شهرهاي ايران همه توجه شود. الگوي مصرف كلانشهرها و روستاها يكي نيست و مساله اينها راه‌حل يكساني ندارد.

مسائلي به وضعيت خودروها و جاده‌ها هم اشاره كرد و گفت: اين دو حوزه در وضعيت مصرف انرژي تأثير بالايي دارد. عدم توجه به مصرف بهينه در رانندگي، جاده‌سازي و ساختمان‌ها باعث هدررفت انرژي مي‌شود. چقدر در ساختمان‌هاي ما به عايق‌بندي و نور و ذخيره انرژي توجه مي‌شود؟ تنها يكي از عوامل كمبود انرژي، مردم است. كيفيت سوخت و نقش زيرساخت‌ها بسيار مهم است.

او با اشاره به خودروهاي برقي گفت كه حدود 46 نوع خودروي برقي وارد كشور شده است. در دنيا خودروي برقي به ازاي هر 100 كيلومتر 10 كيلووات ساعت برق مصرف مي‌كند ولي در ايران بين 30 تا 50 درصد بيش از حد معمول جهاني برق مصرف مي‌كنند. يعني ما از تجهيزات بي‌كيفيت استفاده مي‌كنيم. يعني خودرويي كه وارد كشور مي‌شود با استاندارد جهاني فاصله دارد. اين وضعيت در مورد گاز و برق صادق است. مصرف‌كننده خانگي هر وسايل برقي كه در خانه دارد، برچسب انرژي A ندارد.

به گفته مسائلي ناترازي انرژي در ايران عوامل بسياري وجود دارد كه در بررسي‌ها كمتر به آن پرداخته مي‌شود؛ مصرف‌كننده يك عامل ناترازي است نه همه‌ عوامل. دبير سنديكاي صنعت برق ايران تصريح كرد: ما تصور مي‌كنيم كه در دنيا مردم به يك نوع انرژي دسترسي دارند، درحالي كه در دنيا رويه اين‌گونه نيست. مثلا در خيلي از كشورها كه منابع گازي هم ندارند، مردم هم گاز دارند و هم برق. نكته‌اي كه بايد به آن توجه شود اين است كه به الگوي مصرف بهينه توجه شود. او مساله سرمايه‌گذاري اشاره كرد: سرمايه‌گذاري و سرمايه‌پذيري در كشور به دليل مشكلات حوزه تضامين ضعيف است. به سرمايه‌گذار داخلي تعهد لازم براي بازگشت سرمايه نمي‌دهيم و اين مانعي بزرگ در مسير سرمايه‌گذاري است. بايد از جذب سرمايه در كشور با رويه‌هاي قانوني حمايت شود.