بورس بر مدار حمايت

شاخص كل بورس تهران كه در روز ابتدايي هفته درحال استراحت بود در سومين روز كاري هفته توانست شرايط بهتري را تجربه كند و سبزپوش شود. تالار شيشه‌اي اين سبزپوشي را درحالي تجربه مي‌كند كه بازارهاي موازي همانند ارز و طلا رشد بسيار خوبي را تجربه كردند.

برخي از كارشناسان عقيده دارند كه مثبت شدن بورس ناشي از حمايت وزير اقتصاد از بازار سرمايه بوده است. به نوعي حمايت‌هاي همتي توانسته تالار شيشه‌اي معاملات را مثبت سازد و شرايط بهتري را تجربه كند.

عبدالناصر همتي، وزير امور اقتصادي و دارايي در برنامه شب گذشته صدا و سيما در رابطه با بازار سرمايه عنوان كرد كه دولت قصد حمايت همه‌جانبه از بازار سرمايه را دارد.

وي در ادامه بيان كرد كه بحث ديگري كه برداشت اشتباهي از اظهارات بنده در رسانه‌ها شد، اين بود كه گفته شده مي‌خواهيم بنگاه‌داري را از بانك‌ها گرفته و منابع آن را براي بنگاه‌سازي به كار بگيريم، بعضي‌ها فكر كرده بودند، منظور بنده اين است كه بانك‌ها مجددا سرمايه‌گذاري كنند اما بحث من اين بود كه قانون تامين مالي توليد اجازه مي‌دهد كه بانك‌ها بتوانند از طريق شركت پروژه‌ها تامين مالي كنند يعني در بورس شركت‌هايي مي‌آيند مي‌خواهند فعاليت و سرمايه‌گذاري كنند، شركت پروژه‌ها با سرمايه مردم شكل مي‌گيرد، بانك‌ها مي‌توانند تعهد تامين سرمايه كنند و بانك‌ها اين تعهد را انجام دهند و در آن مشاركت مي‌كنند ولي بعد بايد واگذار كنند يعني هدف اين نيست كه بانك‌ها بيايند بنگاه‌داري بكنند و بشينند روي بنگاه همان كاري كه الان مي‌كنند. ما مي‌گوييم منابعت را بياور استفاده كن، ارزش افزوده ات را به دست بياور ولي واگذار كن و اين برنامه ماست و به‌طور جدي دنبالش هستيم. به نظر من بخش مهمي از رشد توليد را ما در اين مسير مي‌توانيم بهش برسيم. اين يك هماهنگي خيلي جدي بين بانك‌ها و سازمان بورس يعني بازار سرمايه و بانكي ايجاد خواهد كرد. ان‌شاءالله بانك مركزي هم كمك مي‌كند. اميد مي‌رود، با همراهي بانك مركزي و سازمان بورس بتوانيم تامين مالي را به سمت جهش توليد هدايت كنيم.

اين مسوول ادامه داد: تاكنون اين مهم محقق نشده، از زمان حضور در وزارت اقتصاد، چندين بار جلسه شوراي تأمين مالي برگزار شده و آيين‌نامه‌هاي آن در حال تدوين است و به تدريج تصويب مي‌شود. در حال حاضر، استفاده از اعتبارات اسنادي براي تأمين مالي زنجيره توليد آغاز شده و سازمان بورس نيز آمادگي دارد، از طريق اسنادي چون گام، برات الكترونيك، ال سي داخلي زنجيره توليد را تأمين كند. يعني با استفاده از اين سه سند اعتباري مي‌توان بدون نياز به نقدينگي، كار تأمين مالي را انجام دهند. به تدريج فعالان اقتصادي و سرمايه‌گذاران خواهند ديد كه زمينه‌هاي خوبي براي رشد توليد ايجاد خواهد شد. به گفته وي وقتي تقويت شود صادركننده هم به نرخ واقعي ارز خودش را مي‌فروشد؛ بنابراين هم بورس ما درست مي‌شود و هم بخش‌هاي ديگر ما درست مي‌شود. قيمت‌گذاري دستوري بايد بيرون برود، برنامه هم گفته است قيمت دستوري ممنوع است، مگر جاهايي كه شما به آنجا يارانه مي‌دهيد، اگر يارانه نمي‌دهيد براي چه بايد دستوري باشد.

همتي در نهايت گفت كه فعالان بازار سرمايه مطمئن باشند كه وزارت اقتصاد از بازار سرمايه حمايت مي‌كند، همانطور كه در اين مدت از بازار حمايت كرده‌ايم و در همين دو سه ماه، شاهد رشد ۱۶ درصدي بورس بوديم، از اين به بعد هم از اين بازار حمايت خواهيم كرد و كمك مي‌كنيم تا منابع به بازار سرمايه وارد شود.

بازار سرمايه نسبت به حمايت‌هاي وزير اقتصاد واكنش مثبت نشان داد و روز گذشته تا حدود زيادي مثبت شد. اين درحالي است كه بازار سرمايه نسبت به دولت‌هاي پيشين اعتماد چنداني نداشت و به نوعي نسبت به خبردرماني واكنش نشان نمي‌داد اما اكنون صحبت‌هاي متعدد نيز درخصوص بورس تاثيرگذار است و مي‌تواند شرايط بازار سرمايه را تغيير دهد. اگر دولت چهاردهم حمايت‌هاي خود را به صورت عملي از بازار سرمايه انجام دهد شاهد تحول عظيم در اين بازار خواهيم بود و زيان 4 ساله نيز به مرور جبران خواهد شد. بازار سرمايه اين روزها روند صعودي خوبي داشته و هرگونه حمايت عملي مي‌تواند آينده بازار سرمايه را تضمين كند و روزهاي بهتري را براي سهامداران رقم بزند. اگر دولت چهاردهم براساس وعده‌هاي خود از بورس حمايت كند بازار مي‌تواند در ميان مدت شرايط بهتري براي سرمايه‌گذاران رقم بزند و دوباره نقدينگي را به اين بازار برگرداند.

در همين خصوص مريم محبي، كارشناس مالي نيز نوشت: همتي به عنوان وزير اقتصاد و بالاترين مقام اجرايي اقتصادي صحبت‌هايي را مطرح كرد كه با ذات بازار سرمايه هم‌خواني داشت و براي بورس ضروري به‌شمار مي‌آمد. قاعدتا در اين رويكرد حتي اگر اقدامي هم اتفاق نيفتد به تنهايي مي‌تواند شرايط كلي بازار سرمايه را مثبت كند.

قاعدتا اگر برنامه‌هاي وزير اقتصاد عملي شود حتما اثرات مثبتي بر بازار خواهد داشت. وزير اقتصاد روي نقاطي دست گذاشته كه به نفع اقتصاد و بورس است. بايد قبول كنيم كه اقتصاد ايران با چالش‌هاي جدي مواجه است. براي خروج اقتصاد ايران از وضع فعلي، مديريت صحيح منابع باقي مانده اهميت بسياري دارد. بر اين اساس منابع بانك‌ها بايد صرف تقويت و بهينه‌سازي بنگاه‌هاي توليدي شود . همچنين قيمت‌گذاري دستوري مي‌بايست لغو شود و بورس كالا بتواند به عنوان يكي از شفاف‌ترين بازارها در مسير واقعي‌سازي قيمت‌ها نقش بازي كند.

يكي ديگر از مسيرهاي نجات اقتصاد ايران به سياست خارجي برمي‌گردد. بر اين اساس افزايش روابط تجاري بين‌المللي ايران با ساير كشورهاي جهان حتما مي‌تواند موثر باشد، زيرا اقتصاد بايد ورودي ارز داشته باشد. وزير اقتصاد به درستي تاكيد داشت كه تامين مالي بايد از طريق بازار سرمايه انجام شود، اما در كنار آن بايد اقداماتي صورت بگيرد كه شاهد ورود پول به واسطه گسترش روابط تجاري بين‌المللي باشيم. در اين مسير، موضوع كاهش تحريم‌ها و پيوستن به FATF و گسترش روابط تجاري همگي موثرند.

بازار از دريچه معاملات

در سومين روز كاري هفته يعني دوشنبه 12 آذر 1403، شاخص كل بورس تهران با افزايش 60 هزار و 958 واحدي معادل 2.54 درصدي نسبت به معاملات روز گذشته به عدد 2 ميليون و 460 هزار واحدي رسيد. همچنين شاخص كل هم وزن نيز 17 هزار و 510 واحد صعود كرد و به عدد 786 هزار و 717 واحدي رسيد. در سوي ديگر معاملات نيز شاخص كل فرابورس 490 واحد رشد كرد و به عدد 23 هزار و 949 واحدي رسيد. ارزش معاملات كل نسبت به روز گذشته 223 درصد رشد داشت كه ناشي از رشد 274درصدي ارزش معاملات اوراق بدهي در بازار بود اما ارزش معاملات خرد با رشد اندكي مواجه شد و با تغيير 4.02 درصدي از مرز 9هزار ميليارد تومان عبور كرد. براساس آمار ارزش صف‌هاي خريد در پايان بازار با رشدي بيش از 170 درصد به بيش از 4700 ميليارد تومان رسيد. در طرف عرضه هم با كاهش چشمگير صف‌هاي فروش مواجه بوديم تا ارزش صف‌هاي فروش به كمتر از 43 ميليارد تومان برسد.