مقصر اصلي آلودگي هوا؛ نيروگاه‌ها يا خودروها
مطالعات نشان مي‌دهد نيروگاه‌هاي حرارتي با وجود رسالت خطير توليد برق مورد نياز كشور، سهم ناچيزي در تشديد آلودگي هوا دارند.
مطالعات نشان مي‌دهد نيروگاه‌هاي حرارتي با وجود رسالت خطير توليد برق مورد نياز كشور، سهم ناچيزي در تشديد آلودگي هوا دارند.
به گزارش ايرنا از وزارت نيرو، در سال‌هاي گذشته وزارت نيرو، با اتخاذ راهبردها و سياست‌هاي مشخص در حوزه توسعه نيروگاه‌هاي تجديدپذير و نيز ارتقاي راندمان توليد برق نيروگاه‌هاي حرارتي تلاش كرده است تا ميزان مصرف سوخت فسيلي را كاهش دهد و با اين اقدام از سهم نيروگاه‌ها نسبت به ديگر بخش‌ها در توليد آلاينده‌هاي جوي بكاهد.
وزارت نيرو در گزارشي به بررسي دلايل و عوامل آلودگي هوا پرداخته و آورده است: به‌طور مثال با اينكه بر اساس منابع مختلف ايران به لحاظ راندمان نيروگاه‌هاي حرارتي جزو ۱۵ كشور برتر جهان است، اما به‌طور پيوسته وزارت نيرو تلاش مي‌كند تا با راه‌اندازي واحدهاي با راندمان بالا و نيروگاه‌هاي جديد همانند نيروگاه‌هاي كلاس اف، راندمان نيروگاه‌ها را افزايش داده و در نتيجه از ميزان مصرف سوخت فسيلي بكاهد.
در اين گزارش آمده است: اكنون در حالي كه متوسط راندمان نيروگاه‌هاي حرارتي جهان ۳۹ درصد است، اين رقم در پايان نيمه نخست سال جاري در ايران به بيش از ۳۹. ۵ درصد رسيده است كه از متوسط جهاني بالاتر است و نسبت به سال گذشته ۰. ۵ درصد بهبود يافته است.
در بخش ديگري از اين گزارش اشاره شده است: همچنين باتوجه به توسعه ظرفيت شبكه برق كشور از ۳۰ هزار مگاوات در دهه ۷۰ به بيش از ۹۴ هزار مگاوات در سال جاري، در حال حاضر متوسط عمر ناوگان نيروگاهي كشور كمتر از ۲۰ سال است و تنها حدود ۱۵ درصد از نيروگاه‌ها داراي سن بالا هستند و نياز به نوسازي دارند كه عمليات نوسازي نيروگاه‌هاي موجود از طريق اختصاص اعتبار بهينه‌سازي به صورت مستمر و سالانه در حال انجام است و تنها در سال ۱۴۰۳ بالغ بر ۳۰ هزار ميليارد ريال جهت انجام بهينه‌سازي تجهيزات و سيستم‌هاي نيروگاه فقط در بخش نيروگاهاي دولتي اختصاص داده شده است.
در ادامه گزارش آمده است: با اين وجود در خصوص پديده آلودگي هوا انتقاد مهمي كه نسبت به نيروگاه‌ها و نقش آنها در وقوع اين پديده نامطلوب زيست محيطي مطرح مي‌شود، موضوع مصرف مازوت در نيروگاه‌هاست، واقعيتي كه البته وزارت نيرو بارها اعلام كرده است با توجه به اينكه عمده نيروگاه‌هاي حرارتي بر پايه سوخت گاز طراحي شده است و نيز سوخت مازوت هزينه‌هاي تعمير نيروگاه‌ها را افزايش مي‌دهد، تمايلي به استفاده از سوخت مازوت در نيروگاه‌ها ندارد.
گزارش يادآورشده است: با اين وجود باتوجه به كسري شديد سوخت گاز در كشور به ويژه در فصل سر و ضرورت توليد برق براي بخش‌هاي مختلف، وزارت نيرو تنها در مقاطعي از سال آن هم در كمتر از ۸ درصد از واحدهاي نيروگاهي به ناچار مازوت استفاد ه مي‌كند.
وزارت نيرو در اين گزارش تاكيد كرده است: مطالعات نشان مي‌دهد در صورت تخصيص مقادير بالاتر از ۴۵ درصد از سهم سوخت مصرفي نيروگاه‌هاي بخاري به مازوت، به ازاي هر ١٠ درصد افزايش، به‌طور متوسط يك درصد راندمان، سه درصد ضريب بهره‌برداري و حداقل سه ميليون مگاوات ساعت ظرفيت توليد ناويژه نيروگاه‌هاي بخاري كشور كاهش مي‌يابد.
گزارش يادآورشده است: دو پرسش مهمي كه اينجا مطرح مي‌شود اين است كه بر اساس واقعيت‌هاي ذكر شده، سهم نيروگاه‌هاي حرارتي در توليد آلاينده‌هاي جوي چقدر است و براي كاهش ميزان آلاينده‌هاي جوي نيروگاه‌ها چه اقداماتي بايد در دستور كار قرار بگيرد؟
اين گزارش آورده است: در خصوص پرسش نخست پاسخ اين است كه براساس ترازنامه انرژي ۸۰ درصد ذرات معلق توليدشده در كشور مربوط به بخش حمل‌ونقل است و سهم بخش نيروگاهي در توليد ذرات معلق حدود هفت درصد است. همچنين مستند به داده و اطلاعات شركت كنترل كيفيت هواي تهران، از مجموع ۷۱۷ هزار و ۲۷۱ تن انتشار آلاينده‌هاي گازي و ذرات معلق در تهران حدود ۵۸۹ هزار۶۲۹ تن (۸۲ %) نيز مربوط به منابع متحرك است.
گزارش عنوان كرده است: همچنين از مجموع آلاينده‌هاي گازي و ذرات معلق توليد شده در تهران تنها ۴۰ هزار و ۶۵۰ تن مربوط به نيروگاه‌ها است كه نشان مي‌دهد سهم نيروگاه‌ها در ايجاد آلودگي تهران چيزي حدود ۵ درصد است كه از متوسط كشوري (۷ درصد) نيز پايين‌تر است.
در بخش ديگري از گزارش وزارت نيرو اشاره شده است: باوجود سهم پايين نيروگاه‌ها در توليد آلاينده‌هاي جوي كلانشهرها، قانون هواي پاك تكاليفي را بر عهده دولت قرار داده است تا از اين طريق ميزان توليد آلاينده‌هاي نيروگاهي از شرايط كنوني نيز كمتر شود.
گزارش آورده است: بر همين اساس با توجه به ماده ۱۸ قانون هواي پاك و همچنين اصلاحيه ماده ۲۳ آيين‌نامه فني ماده ۲ قانون مذكور، سوخت استاندارد بايد در اختيار نيروگاه‌ها قرار بگيرد. در صورت اجراي كامل اين قانون و استاندارد شدن سوخت، آلايندگي نيروگاه‌ها در صورت استفاده از سوخت مايع، به‌شدت كاهش خواهد يافت.در صورت اجراي صحيح تكاليف قانون هواي پاك، ميزان گوگرد موجود در سوخت از ۳.۵ درصد به ۰.۸درصد جرمي كاهش مي‌يابد كه اين مهم سبب مي‌شود در صورت ناترازي گاز طبيعي در فصول سرد، حتي اگر نيروگاه‌ها از سوخت جايگزين (مازوت) استفاده كنند نيازي به پيش‌بيني تجهيزات كاهنده در محل مصرف نيز نخواهد بود.
در پايان اين گزارش آمده است: وزارت نيرو در كنار همه اقداماتي كه براي توسعه و بهبود راندمان نيروگاه‌هاي حرارتي انجام مي‌دهد، مجموعه دستوركارهاي متعددي را در حوزه انرژي‌هاي تجديدپذير در پيش گرفته است تا از اين طريق نسبت به تنوع بخشي به سبد توليد برق و كاهش سهم سوخت‌هاي فسيلي در توليد برق كمك كند.
چندي پيش ساناز جعفر‌زاده مديركل دفتر برنامه‌ريزي و بهره‌برداري توليد شركت برق حرارتي گفته بود: بايد دنبال علت اصلي آلودگي هوا در كلانشهرها بود.
وي اظهار داشت: مصداق‌هاي فراواني در كلانشهرها داريم كه باوجود نبود مصرف مازوت نرخ بيماري در آنها بالا است، همچنين تعداد روزهاي ناپاك و نرخ عوارض اقليمي در اين شهرها بالا است.
مديركل دفتر برنامه‌ريزي و بهره‌برداري توليد شركت برق حرارتي اضافه‌كرد: بهتر است كه سهم‌بندي آلودگي در كشور انجام شود تا تخصيص منابع و وقتي كه براي رفع آلودگي مي‌شود اثر داشته باشد.