صنايع كوچك درخاموشي!

تعادل|

ميزان قطعي برق در شهرك‌هاي صنعتي اعلام شد. به گفته مديرعامل شركت شهرك‌هاي صنعتي استان تهران، در سال 1402 در بازه 20 خرداد الي 20 شهريور ماه، 1116 ساعت برق در 12 شهرك يا ناحيه صنعتي قطع شده، كه ميزان محدوديت اعمال شده معادل 353 مگاوات است. همچنين ميزان قطعي برق از تيرماه سال جاري تاكنون 1946 ساعت بوده و 13 شهرك صنعتي با اشتغال 118 هزار نفر را تحت تاثير قرار داده است. هرچند برآورد دقيقي از ميزان خسارت وارده از ناحيه قطعي برق صورت نگرفته؛ اما بر اساس اظهارات مسوولان خسارت ناترازي برق در سال جاري حدود 200 همت برآورد شده كه با در نظر گرفتن سهم استان تهران از توليد كشور به نظر ‌مي‌رسد 50 همت مربوط به تهران باشد. در نشست شوراي گفت‌وگوي دولت و بخش خصوصي، استاندار تهران شركت شهرك‌هاي صنعتي استان را مكلف كرد كه طي 10 روز آينده طرح اوليه خود براي حل اين مشكلات را ارايه كند. «مديريت استفاده از ديزل ژنراتورها و تضمين تامين سوخت آنها، ايجاد و بهره‌برداري از انرژي خورشيدي، ضرورت ايجاد نهاد رگولاتوري، تعويض كولرهاي گازي قديمي، راهكارهاي تجديدپذيرها براي جبران كمبود برق، آمادگي مجلس براي دريافت لوايح اصلاح قوانين و مقررات، اجراي دستورالعمل‌هاي مربوط به معاينه فني موتورخانه‌هاي بخش خانگي و تجاري، اجراي مصوبه تخصيص بخشي از ماليات عوارض سبز واحدهاي آلاينده در شهرك‌هاي صنعتي براي سرمايه‌گذاري در احداث نيروگاه‌هاي كوچك مقياس تجديدپذير، تعطيلات دو هفته مدارس در زمستان و... » از جمله راهكاراي ارايه شده در اين نشست براي حل تاترازي‌ها عنوان شد.

چالش تامين برق در شهرك‌ها

در نشست اخير شوراي گفت‌وگوي دولت و بخش خصوصي استان تهران، مساله كمبود برق در شهرك‌هاي صنعتي بار ديگر به عنوان يك چالش جدي پيش روي صنايع استان مورد بررسي قرار گرفت. در اين نشست، صادقي مديرعامل شركت شهرك‌هاي صنعتي استان تهران به وضعيت ناترازي انرژي در شهرك‌هاي صنعتي پرداخت و گفت: در سال 1402 مصرف برق در همه صنايع انرژي بر رشد 5 درصدي را تجربه كرده است و استان‌هاي تهران، هرمزگان، خوزستان، مازندران، فارس و بوشهر به عنوان پرمصرف‌ترين استان‌ها ثبت شده‌اند. او افزود: برق موردنياز بر اساس تعهدات 1233 مگاوات است كه برق تامين شده معادل 745 مگاوات و ميزان كسري 488 مگاوات است. به اين ترتيب درصد تحقق تعهدات 60 درصد بوده است. در واقع در صورت تحقق كامل توافق‌نامه‌هاي جاري با شركت برق منطقه‌اي 94 درصد از تكاليف شركت محقق ‌مي‌شود. ضمن آنكه درصورت تحقق كامل توافق‌نامه‌هاي مبادله شده 538 مگاوات به برق تامين شده، اضافه ‌مي‌شود. صادقي در ادامه گزارشي از قطعي برق در شهرك‌هاي صنعتي طي سال‌هاي 1401 و 1402 ارايه كرد و گفت: تنها در سال 1402 در بازه 20 خرداد الي 20 شهريور ماه، 1116 ساعت برق در 12 شهرك يا ناحيه صنعتي قطع شده و ميزان محدوديت اعمال شده معادل 353 مگاوات است. او گفت: هرچند برآورد دقيقي از ميزان خسارت وارده از ناحيه قطعي برق صورت نگرفته است؛ اما بر اساس اظهارات مسوولان خسارت ناترازي برق در سال جاري حدود 200 همت برآورد شده كه با در نظر گرفتن سهم استان تهران از توليد كشور به نظر ‌مي‌رسد 50 همت مربوط به تهران باشد. اما در عين حال، شاخص توليد و فروش در تمام زنجيره‌هاي توليد و تامين تحت تاثير قطعي برق نيز كاهش يافته و در نهايت منجر به كاهش تراز تجاري و عدم تحقق رشد اقتصادي كشور خواهد بود. مديرعامل شركت شهرك‌هاي صنعتي استان تهران سپس به قطعي‌هاي برق در سال 1403 پرداخت و گفت: ميزان قطعي برق از تيرماه سال جاري تاكنون 1946 ساعت بوده و 13 شهرك صنعتي با اشتغال 118 هزار نفر را تحت تاثير قرار داده است. صادقي در ادامه به مسائل و مشكلات ناشي از اعمال محدوديت برق اشاره كرد و گفت: افزايش تعداد تعطيلات، وارد آمدن آسيب جدي به ماشين‌آلات، اختلال در تامين مواد اوليه، اختلال در تامين آب و امنيت شهرك‌ها از جمله پيامدهاي خاموشي‌ها در شهرك‌هاي صنعتي بوده است. او در ادامه براي كاهش مخاطرات ناشي از قطعي برق، تحقق كامل توافق‌نامه‌هاي منعقده با برق منطقه‌اي، رفع مشكلات مرتبط با راه‌اندازي نيروگاه‌هاي مولد كوچك‌مقياس، مديريت استفاده از ديزل ژنراتورها و تضمين تامين سوخت آنها و ايجاد و بهره‌برداري از انرژي خورشيدي را پيشنهاد كرد. اين مقام مسوول با بيان اينكه نيروگاه‌هاي مقياس كوچك 450 مگاوات و ديزل ژنراتورها 112 مگاوات ظرفيت توليد دارند، ادامه داد: ضرورت دارد كه در تامين سوخت ديزل ژنراتورها خارج از پيك تدابيري انديشيده شود و نظارت‌ها در اين بخش از نظارت پيشيني به نظارت پسيني تبديل شود. صادقي گفت: سه شهرك صنعتي براي ايجاد زيرساخت‌هاي توليد برق تجديدپذير به صورت پايلوت در نظر گرفته شده، كه اجراي اين طرح نيازمند 1500 ميليارد تومان سرمايه است. اما تامين اين سرمايه مستلزم ارايه اين تضمين است كه برق اين شهرك‌ها در زمان پيك مصرف برق قطع نشود. همچنين اجراي اين طرح نيازمند تامين زمين ملي در جوار شهرك‌هاست. در ادامه اين جلسه، استاندار تهران به مديرعامل شركت شهرك‌ها ماموريت داد كه ظرف 10 روز برنامه عملياتي اجراي اين طرح‌ها و پيشنهادات را ارايه كند. محمد صادق معتمديان با اشاره به شكل‌گيري كميته انرژي در استانداري تهران گفت كه در اين كميته بايد بررسي شود كه مصرف سوخت ديزل ژنراتورها در ماه به چه ميزان است و وزارت نفت نيز سهميه مشخصي سوخت را براي اين دستگاه‌ها در نظر بگيرد. او همچنين از ضرورت تغيير زمان پيك مصرف در برنامه‌ريزي‌ها گفت و تاكيد كرد كه رويه‌ها و تمهيدات بر اساس شرايط جديد بايد تغيير كند.

پيشنهادات بخش خصوصي

به گزارش روابط عمومي اتاق بازرگاني تهران، سعيد تاجيك با بيان اينكه برنامه مدوني در سمت عرضه و تقاضا براي حل كمبود برق در كشور، وجود ندارد، تصريح كرد كه با اجراي برخي راهكارهاي كوتاه‌مدت، مي‌توان از تشديد كسري برق در كشور جلوگيري كرد. تاجيك در همين ارتباط با اشاره به اينكه بسياري از واحدهاي توليدي در شهرك‌هاي صنعتي، براي جبران قطعي‌هاي برق كه از سوي وزارت نيرو بر اين بخش تحميل شده‌، دستگاه‌هاي ديزل ژنراتور در محل كارخانه‌ نصب كرده‌اند، گفت: متاسفانه واحدهاي توليدي در تامين سوخت گازوئيل براي اين ژنراتورها دچار مشكل شده‌اند و ناچار هستند اين سوخت را از بازار سياه و با قيمت گزاف تامين كنند. در نتيجه لازم است كه دولت و به‌طور ويژه شركت پخش و پالايش فراورده‌هاي نفتي براي تسهيل در تامين سوخت موردنياز واحدها در نواحي صنعتي بايد به فوريت تمهيداتي بينديشند. وي سپس به قطعي برق واحدهاي توليدي كه اقدام به نصب پنل‌هاي خورشيدي در محل كارخانه براي جبران قطعي‌ها در برق كرده‌اند، اشاره كرد و با بيان اينكه قرار بود برق اين بخش از واحدهاي توليدي در نواحي و شهرك‌هاي صنعتي در فهرست قطعي‌ها قرار نگيرد، تصريح كرد كه اين اتفاق رخ نداده است و برق اين واحدها نيز با قطعي مواجه است.

وي همچنين، به مصوبه تخصيص بخشي از ماليات عوارض سبز واحدهاي آلاينده در شهرك‌هاي صنعتي براي سرمايه‌گذاري در احداث نيروگاه‌هاي كوچك مقياس تجديدپذير در اين شهرك‌ها اشاره كرد و يادآور شد كه از اين محل امكان تامين مالي 10 هزار ميليارد توماني وجود دارد اما اين اتفاق تاكنون نيفتاده است. تاجيك همچنين، اجراي دستورالعمل‌هاي مربوط به معاينه فني موتورخانه‌هاي بخش خانگي و تجاري را از ديگر راهكارها براي بهينه‌سازي مصرف گاز در اين بخش‌ها به ميزان 20 تا 30 درصد عنوان كرد و خواستار اجراي مصوبات مربوط به اين بخش شد. به گفته وي، در صورت اجراي دستورالعمل‌هاي معاينه فني موتورخانه‌ها در استان تهران، به ميزان دو برابر كل نياز خوراك پتروشيمي‌ها بهينه‌سازي در مصرف سوخت صورت مي‌گيرد. وي همچنين، پيشنهاد و راهكار اتاق تهران و كميسيون انرژي و محيط‌زيست مبني بر تعطيلات دو هفته مدارس در زمستان را در اين جلسه مطرح كرد و يادآور شد كه با اين راهكارِ ناگزير، و ديگر راهكارهاي كوتاه‌مدت احصا شده، مي‌توان كمبود برق در پيك مصرف را مديريت كرد.

آمادگي مجلس براي دريافت لوايح اصلاح قوانين و مقررات

سيدعلي يزدي‌خواه، نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي نيز در اين جلسه، ضمن تاكيد بر ظرفيت بي‌بديل شوراي گفت‌وگوي دولت و بخش خصوصي استان تهران در رسيدگي به مسائل و مشكلات بخش توليد و كسب‌و‌كارها، گفت: در مجلس، براي اصلاح قوانين و مقررات فعلي، آماده دريافت پيشنهادهاي اتاق بازرگاني و بخش خصوصي در قالب لايحه هستيم. يزدي‌خواه سپس با اشاره به اينكه نزديك به40 درصد مصرف برق در فصل تابستان ناشي از استفاده از وسايل سرمايشي است، تصريح كرد كه بازسازي و بهينه‌سازي اين وسايل در ادارات و منازل بايد در دستوركار قرار گيرد. وي همچنين با اشاره به اينكه ظرفيت اسمي نيروگاه‌هاي تجديدپذير در كشور 93 هزار مگاوات است، افزود: بايد بررسي شود كه چرا از اين ظرفيت براي جبران كمبود برق در پيك مصرف استفاده نشده است.

ضرورت ايجاد نهاد رگولاتوري

در ادامه اين جلسه، تعدادي از نمايندگان بخش خصوصي نيز به بيان نظرات و ديدگاه‌هاي خود پرداختند، از جمله رامين خسروخاور، عضو هيات نمايندگان اتاق تهران، كه خواستار ايجاد نهاد رگولاتوري در حوزه انرژي شد. او با بيان اينكه طرح ايجاد نهاد رگولاتوري در بخش نفت در دستگاه بوروكراسي دولت گذشته به بن‌بست رسيد، اجرايي شدن ماده 12 قانون رفع موانع توليد را نيز خواستار شد. خسروخاور همچنين بر اصلاح الگوي مصرف انرژي در كشور نيز تاكيد كرد و گفت كه دستگاه‌هاي دولتي و بخش‌خصوصي اصلاح الگوي مصرف را از خود آغاز كنند و دماي هوا در ساختمان‌ها را به 18 تا 20 درجه برسانند.

اين فعال بخش خصوصي تاكيد كرد در صورتي كه براي مصرف انرژي اقدامي عاجل نشود و راهكاري درست در پيش گرفته نشود، سال آينده با بحراني غيرقابل حل در حوزه انرژي مواجه خواهيم شد.

راهكارهاي تجديدپذيرها

براي جبران كمبود برق

حميدرضا صالحي، عضو هيات نمايندگان اتاق تهران و رييس هيات‌مديره انجمن سازندگان و تامين‌كنندگان كالا و خدمات انرژي‌هاي تجديدپذير (ساتكا)، نيز به تشريح راهكارهايي براي كمك به حل مساله و معضل ناترازي برق در شهرك‌هاي صنعتي استان تهران پرداخت و با اشاره به اينكه اين انجمن براي معرفي ظرفيت‌هاي انرژي تجديدپذير در ايران و توانمندي‌هاي ساتكا، طي سال گذشته 13 سمينار با موضوع اينداست سولار در كشور برگزار كرد و امسال نيز برپايي اين سمينارها ادامه دارد، ميزان عدم‌النفع ناشي از قطع برق در صنعت سيمان در كشور را هفت هزار و 262 تومان به ازاي هر كيلووات ساعت و اين ميزان را در صنعت فولاد، 53 هزار و 494 تومان به ازاي هر كيلووات ساعت اعلام كرد. وي سپس، چالش اصلي صنايع براي احداث و توسعه نيروگاه‌هاي تجديدپذير در شهرك‌هاي صنعتي را مشكلات مربوط به تسهيلات، تضمين عدم قطع برق و همچنين نبود شهرك‌هاي خورشيدي عنوان كرد و افزود: بر اساس مصوبه مجمع سازمان صنايع كوچك، در هر استان حداقل بايد پنج شهرك خورشيدي ايجاد شود. صالحي همچنين، شعار پيشنهاد ساتكا براي پايتخت را استان تهران، پيشرو در مردمي‌سازي انرژي‌هاي تجديدپذير عنوان كرد.

فاجعه قطعي برق در شهرك‌ها

در ادامه مسلم ولي‌پوري، مديرعامل شركت خدماتي شهرك صنعتي شمس‌آباد، به عنوان بزرگ‌ترين شهرك صنعتي كشور، گفت: در اين شهرك 1900 واحد توليدي وجود دارد كه تعداد شاغلان آنها به 50 هزار نفر مي‌رسد. برق منطقه‌اي و 800 مگاوات ديماند برق به اين شهرك واگذار شده و ظرفيت برقي كه در اين شهرك توليدي مي‌شود كمتر از 300 مگاوات است. او با بيان اينكه در سال جاري قطعي برق واحدهاي توليدي در اين شهرك به سه روز نيز افزايش پيدا كرد، افزود: اين ميزان قطعي فاجعه است. در اين شرايط تعدادي از واحدها اقدام به خريداري ديزل ژنراتور كردند اما تامين سوخت آنها نيز مصيبت بود و گاه 20 روز تا يك ماه زمان مي‌برد. ولي‌پوري با اشاره به اينكه واحدهاي توليدي مستقر در شهرك شمس‌آباد ‌مي‌توانند در زمينه ايجاد ظرفيت براي توليد برق سرمايه‌گذاري كنند اما تضميني براي عدم قطع برق در زمان پيك مصرف وجود ندارد. او تاكيد كرد كه اگر ناترازي برق مديريت نشود، قطعي برق در شهرك‌ها در تابستان آينده به سه الي چهار روز نيز خواهد رسيد.