خالي ماندن 2 هزار صندلي دستياري پزشكي چالش تازه سيستم درماني كشور
معاون فرهنگي و دانشجويي وزارت بهداشت با اشاره به دلايل خالي ماندن صندلي‌هاي رشته‌هاي تخصصي پزشكي، از غربالگري سلامت روان رزيدنت‌ها در بدو ورود به دانشگاه خبر داد.
معاون فرهنگي و دانشجويي وزارت بهداشت با اشاره به دلايل خالي ماندن صندلي‌هاي رشته‌هاي تخصصي پزشكي، از غربالگري سلامت روان رزيدنت‌ها در بدو ورود به دانشگاه خبر داد. يكي از مهم‌ترين چالش‌ها در سيستم درماني كشور، وضعيت نامطلوب رزيدنت‌هاي پزشكي است. اين گروه از پزشكان جوان كه در دوران تخصص خود به آموزش و خدمت در بيمارستان‌ها مشغول هستند، سال‌هاست با مشكلات متعددي از جمله فشار كاري شديد، حقوق پايين و شرايط رواني نامساعد مواجه‌اند.
خالي ماندن 2 هزار صندلي دستياري پزشكي
يكي از مسائلي كه در روزهاي اخير به شدت نگراني‌هاي جدي به همراه داشته، خبر خالي ماندن 2 هزار صندلي دستياري پزشكي است. اين صندلي‌ها عمدتا به تخصص‌هايي تعلق دارند كه به دليل شرايط سخت كار و حقوق پايين، تعداد داوطلبان براي پذيرش در اين رشته‌ها به‌شدت كاهش يافته است. از جمله بيهوشي، طب اورژانس و تخصص اطفال. تعرفه اين رشته‌ها نسبت به ساير رشته‌هاي تخصصي پزشكي وضعيت مطلوبي ندارد و برخي از پزشكان جوان ترجيح مي‌دهند به جاي ورود به دوره‌هاي تخصصي، از كشور خارج شوند يا وارد رشته‌هاي ديگر شوند كه شرايط بهتري دارند.
در حقيقت، اين وضعيت نه تنها موجب كاهش تعداد پزشكان متخصص در رشته‌هاي ذكر شده است، بلكه سبب شده تا برخي از رشته‌هاي حساس و پايه پزشكي با كمبود شديد نيروي متخصص در آينده روبه‌رو شوند. اين امر مي‌تواند در درازمدت تاثيرات منفي زيادي بر كيفيت خدمات بهداشتي و درماني كشور بگذارد.
فشار كاري و رواني رزيدنت‌ها
اما مساله تنها به كمبود نيرو محدود نمي‌شود. دانشجويان رشته‌هاي تخصصي پزشكي با فشارهاي كاري و رواني زيادي مواجه هستند. آنها هر روز با ساعت‌هاي طولاني كار در بيمارستان‌ها، كشيك‌هاي نسبتا زياد و حجم سنگين دروس دست و پنجه نرم مي‌كنند. از طرفي، حقوق پايين اين دسته از پزشكان كه به سختي كفاف زندگي روزمره‌شان را مي‌دهد، مزيد بر علت است.
در اين ميان، فشارهاي روحي و رواني ناشي از كار، گاهي باعث شده تا برخي رزيدنت‌ها به نقطه‌اي برسند كه ديگر نتوانند از عهده شرايط طاقت‌فرسا برآيند. متاسفانه، در سال‌هاي اخير چندين گزارش از خودكشي رزيدنت‌ها به دليل فشار كاري و رواني منتشر شده است. برخي از پزشكان جوان، كه در تلاش براي گذراندن دوران سخت تخصص خود بوده‌اند، پس از سال‌ها تحصيل و تلاش، به دليل انباشت فشارهاي رواني و ناتواني در تطابق با شرايط سخت كاري، دست به اقدامي جبران‌ناپذير زده‌اند.
تعداد بالاي كشيشك‌هاي دانشجويان در بيمارستان
دكتر مسعود حبيبي درباره مشكلات رزيدنت‌ها و برنامه‌هايي براي پيشگيري از بروز مشكلات سلامت روان و خودكشي دستياران پزشكي اظهار كرد: به‌طور كلي رشته پزشكي، به ويژه در دوران تخصص، رشته‌اي بسيار سخت است. بهترين دانشجويان ما، با بالاترين نمرات وارد اين رشته مي‌شوند و به‌طور مستمر در حال تحصيل هستند. در دوران تخصص، حجم دروس بسيار زياد است و شرايط به گونه‌اي است كه برخي از دانشجويان ممكن است در هر ماه 10 بار كشيك بدهند و در بعضي موارد حتي به بيشتر از 15 كشيك نيز مي‌رسد. اين شرايط، به‌ويژه در دوران تخصص، شرايط خاصي را ايجاد مي‌كند.
او افزود: اتفاقي كه در دوران تحصيل اين دانشجويان مي‌افتد اين است كه فرد بايد 8 سال درس بخواند، سپس طرح خود را بگذراند و بعد از آن 4 سال ديگر بايد در شرايط بسيار سخت تحصيل كند. حالا در چنين شرايطي، حقوقي كه به آن فرد پرداخت مي‌شود چقدر بايد باشد؟ مثلا الان فردي كه تحصيلش تمام شده، حقوقي كه دريافت مي‌كند، ممكن است بين 15 يا 20 ميليون تومان باشد كه اين رقم حتي كفاف هزينه‌هاي رفت و آمد رزيدنت‌ها را نمي‌دهد. در عين حال بسياري از اين افراد ممكن است ازدواج كرده باشند يا قصد ازدواج داشته باشند. به هر حال، فردي كه در چنين شرايط سختي زندگي مي‌كند، به سختي مي‌تواند زندگي شخصي‌اش را مديريت كند.
نداشتن تاب آوري و مشكلات روحي و رواني
معاون وزير بهداشت گفت: علاوه بر اين، اين افراد بايد به مناطق محروم بروند و ممكن است شرايط سختي داشته باشند و گاهي به علت نداشتن تاب‌آوري لازم يا مهارت‌هاي غير از درس خواندن، دچار مشكلات روحي و رواني مي‌شوند. اين شرايط ممكن است باعث افسردگي، خستگي و دلزدگي شود و حتي ممكن است دانشجويان رشته‌هاي تخصصي به فكر مهاجرت بيفتند.
حبيبي بيان كرد: يكي از راهكارهايي كه ما و همكاران‌مان در وزارت بهداشت داريم، اين است كه تاب‌آوري دانشجويان‌مان را افزايش بدهيم و مهارت‌هاي زندگي را به صورت عملي به آنها آموزش بدهيم. برنامه‌هاي فرهنگي و اجتماعي داشته باشيم كه به تعامل بيشتر بين دانشجويان كمك مي‌كند. دوره‌هاي كارآفريني در نظر گرفته شده است و المپيادهاي مختلفي نيز در اين زمينه برگزار مي‌شود. يكي از اين المپيادها، المپياد كارآفريني است كه در وزارت بهداشت برگزار مي‌شود. او ادامه داد: علاوه بر اين، برنامه‌هايي براي افزايش حقوق رزيدنت‌ها داشتيم. همچنين براي تشويق آنها به انتخاب رشته‌هاي پايه مانند رشته داخلي، بورس‌هايي در نظر گرفته‌ايم كه حقوق دريافتي آنها مناسب باشد.
معاون دانشجويي و فرهنگي وزارت بهداشت درباره خودكشي تعدادي از رزيدنت‌ها نيز تصريح كرد: براي پشتيباني از سلامت روان دانشجويان، دفتر مشاوره فعال است و در بدو ورود دانشجويان، مشاوره‌ها و غربالگري سلامت روان انجام مي‌شود. با تقويت اين مركز و انجام برنامه‌هاي مختلف، اميدواريم كه بتوانيم در حوزه‌هاي مختلف از جمله معيشت، تاب‌آوري، مهارت‌هاي زندگي، فعاليت‌هاي فرهنگي، ارتباطات اجتماعي و سلامت روان، شرايط بهتري براي دانشجويان ايجاد كنيم.