كسري ۲۱۹ ميليون مترمكعبي ذخاير سدهاي تهران

در شرايط نرمال آبي (متوسط درازمدت) در پايان ماه آذر ذخاير سدهاي تهران بايد حداقل ۵۹۷ ميليون مترمكعب باشد كه نسبت به اين رقم، ۲۱۹ ميليون مترمكعب كسري مخزن در سدهاي تهران داريم.

به گزارش تسنيم، پاييز امسال كه به‌هفته‌هاي پاياني خود رسيده، از نظر ميزان بارش تقريبا مشابه مدت مشابه سال قبل و با كسري 5درصدي نسبت به آمار متوسط درازمدت بوده است.

بارش‌هاي پاييزه در 21 استان نسبت به سال‌هاي نرمال با كاهش مواجه بوده است. يكي از استان‌هايي كه بارش‌ها در آن نسبت به سال‌هاي نرمال و آمار متوسط درازمدت كاهش داشته، استان تهران است.

بارش‌هاي تهران از ابتداي سال آبي جاري (شروع مهر 1403) تا دهم آذرماه، به 48.3 ميليمتر رسيده كه نسبت به بارش‌هاي 52 ميليمتري استان تهران در آمار متوسط درازمدت، كاهشي 7درصدي را نشان مي‌دهد.

ادامه خشكسالي‌هاي پياپي در تهران و كاهش بارش‌هاي پاييزه، سدهاي پنج گانه تهران را نيز دچار افت قابل توجه در سطح ذخاير آبي نسبت به يك سال نرمال در زمان مشابه كرده است.

طبق جديدترين آمارگيري رسمي از ميزان ذخاير آبي سدهاي تهران (سيزدهم آذر) ميزان ذخاير سدهاي پنج‌گانه تأمين آب شرب تهران، 378 ميليون مترمكعب است كه نسبت به ذخاير 299 ميليون مترمكعبي سيزدهم آذر 1402، رشدي 79 ميليون مترمكعبي داشته است.

اما در شرايط نرمال آبي (متوسط درازمدت) در پايان ماه آذر ذخاير سدهاي تهران بايد حداقل 597 ميليون مترمكعب باشد كه نسبت به اين رقم، 219 ميليون مترمكعب كسري مخزن در سدهاي تهران داريم. سد اميركبير (سد كرج) به‌ عنوان نخستين سد چند منظوره ايران در سال 1340 به بهره‌برداري رسيد. اين سد كه يكي از 5 سد اصلي تأمين آب شرب استان تهران است با سطح حوزه آبريزي به‌مساحت 764 كيلومترمربع و با متوسط جريان آب سالانه به‌ميزان 472 ميليون مترمكعب در استان تهران و در فاصله 63كيلومتري شمال غربي تهران و در كيلومتر 23 جاده كرج ــ چالوس، در شمال شهرستان كرج قرار دارد. در حال حاضر با ورودي آب از رودخانه‌هاي بالادست و برداشت آب براي مصارف زيست‌محيطي، شرب و كشاورزي، از مجموع حجم 205 ميليون مترمكعبي مخزن اين سد، 65 ميليون مترمكعب آب پشت اين سد ذخيره شده است. به‌عبارتي در حال حاضر 32 درصد ظرفيت سد كرج پُر و 68 درصد ظرفيت مخزن اين سد خالي است. اين درحالي است كه روز مشابه سال گذشته در سد اميركبير 68 ميليون مترمكعب آب ذخيره شده داشتيم و مقايسه اين رقم با ميزان ذخاير فعلي اين سد، حكايت از كاهش 3 ميليون مترمكعبي ذخاير اين سد نسبت به سال گذشته دارد. سد لتيان بر روي رودخانه جاجرود با سطح حوزه آبريزي به‌مساحت 69800 كيلومترمربع و با متوسط جريان آب سالانه به‌ميزان 350 ميليون مترمكعب در استان تهران و در فاصله 35كيلومتري شمال شرقي تهران قرار دارد. اين سد كه در سال 1346 به بهره‌برداري رسيده؛ يكي از 5 سد اصلي و مهم تأمين آب شرب استان تهران است.

با وجود بارش‌هاي سال جاري در بالادست اين سد و همچنين برداشت‌هايي كه به‌منظور استفاده شرب و كشاورزي از مخزن اين سد شده است، از مجموع حجم 95 ميليون مترمكعبي مخزن سد لتيان، در حال حاضر حدود 26 ميليون مترمكعب آن، پُر از آب است. اين درحالي است كه روز مشابه سال گذشته در سد لتيان 16 ميليون مترمكعب آب ذخيره شده داشتيم و مقايسه اين رقم با ميزان ذخاير فعلي سد لتيان، حكايت از رشد 10 ميليون مترمكعبي ذخاير اين سد نسبت به سال گذشته دارد. به‌عبارتي هم‌اكنون 27درصد مخزن سد لتيان كه يكي از سدهاي مهم تأمين آب شرب تهران است، پُر بوده و 73 درصد آن خالي است. سد لار در سال 1361 در استان مازندران و در فاصله 75 كيلومتري از تهران و 100 كيلومتري شهر آمل احداث شده است. ذخاير آبي اين سد كه يكي از 5 سد اصلي تأمين آب شرب استان تهران است نسبت به ديگر سدهاي اين استان از وضعيت بسيار نامطلوبي برخوردار است. به‌طوري‌كه تنها 3 درصد از مخزن 960 ميليون مترمكعبي اين سد آب ذخيره شده است.

درحال حاضر با وجود 24 ميليون مترمكعب ذخيره آب در مخزن سد لار، نسبت به ذخاير 15 ميليون مترمكعبي روز مشابه سال گذشته، اگرچه رشد اندك ذخاير آبي اين سد را شاهد هستيم اما بالغ بر 97درصد مخزن اين سد خالي است.

خالي بودن مخزن اين سد علاوه بر تأثير از كم‌بارشي‌ها، ناشي از مشكل فرار آب اين سد است كه سال‌هاست در پروژه‌اي با عنوان علاج بخشي سد لار، قرار است رفع شود. سد ماملو كه بر روي رودخانه جاجرود در حدود 45 كيلومتري شرق تهران واقع شده، يكي از 5 سد اصلي و مهم تأمين آب شرب استان تهران است. مساحت حوضه آبريز اين سد كه در سال 1386 به بهره‌برداري رسيده؛ 1750 كيلومتر مربع و متوسط جريان آب سالانه آن 283 ميليون و 800 هزار متر مكعب است. در حال حاضر از مجموع حجم 250 ميليون مترمكعبي مخزن سد ماملو، حدود 34 ميليون مترمكعب آب پشت اين سد ذخيره شده است. زمان مشابه سال گذشته حجم ذخاير آبي اين سد 28 ميليون مترمكعب بود كه مقايسه اين رقم با حجم ذخاير فعلي سد ماملو نشان مي‌دهد وضعيت بهتري نسبت به سال گذشته دارد. به عبارتي هم‌اكنون 13.6 درصد حجم مخزن سد ماملو پُر از آب است.

به منظور تامين آب كشاورزي دشت قزوين، تامين آب شرب شهرهايي تهران و كرج، تغذيه مصنوعي دشت قزوين و كنترل سيلاب‌هاي فصلي رودخانه طالقان، ساخت سد طالقان در 135 كيلومتري شمالغرب تهران در سال 81 آغاز شد و در سال 85 اين سد به بهره‌برداري رسيد.سد طالقان يكي از 5 سد اصلي و مهم تأمين آب شرب استان تهران محسوب مي‌شود. هم‌اكنون در مخزن 420 ميليون مترمكعبي اين سد، 229 ميليون مترمكعب آب ذخيره شده است.به عبارتي در حال حاضر 55 درصد از مخزن سد طالقان پُر است.

از 229 ميليون مترمكعب آب ذخيره شده در پشت اين سد، 100 ميليون مترمكعب آن حجم مرده سد محسوب شده و قابل برداشت نيست و فقط 129 مترمكعب از آب ذخيره شده سد طالقان قابل برداشت است. ذخيره سد طالقان در روز مشابه سال قبل، 172 ميليون مترمكعب بود كه مقايسه اين رقم با ميزان ذخاير فعلي، نشان‌دهنده رشد 57 ميليون مترمكعبي است. بررسي جزييات آمار ذخاير سدهاي تهران نشان مي‌دهد كه وضعيت سدهاي تهران نه در سامانه غرب و نه در سامانه شرق مطلوب نيست و در مجموع، حدود 219 ميليون مترمكعب كسري آب مخازن سدهاي تهران نسبت به شرايط نرمال را شاهد هستيم.