مجلس در بررسي بودجه به هزينه‌هاي دولت رسيد

روز گذشته نمايندگان مجلس در ادامه بررسي لايحه بودجه، مصوبات جديدي را نهايي كردند كه بخش مهمي از آنها به مديريت نحوه هزينه كرد دولت در سال مالي آينده اختصاص دارد. به نظر مي‌رسد كه با ادامه جلسات و سرعت بررسي بودجه مي‌توان اميدوار بود كه در هفته‌هاي آتي كار نمايندگان بر روي لايحه پيشنهادي دولت به پايان برسد و با ارجاع مصوبات به شوراي نگهبان، در صورت تاييد، قانون بودجه 1404 بسيار زودتر از سال‌هاي گذشته نهايي شده وآماده اجرا شود.

دولت چهاردهم در نخستين سال تصدي خود تصميم گرفت با سرعتي بالا، لايحه بودجه را در زمان مقرر به نمايندگان برساند تا مجلس زمان كافي براي بررسي لايحه و بازگرداندن آن در قالب قانون به دولت براي اجرا در سال 1404 را داشته باشد. دولت و مجلس كه نخستين گام از همراهي خود را با راي اعتماد كامل به كابينه پشت سر گذاشته بودند، در هفته‌هاي اخير نيز تلاش كرده‌اند كه مسيرهايي تازه براي اين همراهي پيدا كنند. هرچند نمايندگان تاكيد دارند كه بر روي برخي از پيشنهادات دولت اصلاحاتي را اعمال خواهند كرد اما به نظر مي‌رسد كه دولت اميدوار است كه همچنان روال كار بر اساس همراهي ميان دو قوه جلو برود.

پس از آنكه مجلس در روزهاي مختلف هفته قبل، بخشي از برنامه خود را بر روي درآمدهاي پيش‌بيني شده دولت قرار داده بود، روز گذشته نيز در برنامه‌اي فشرده بخشي از طرح هزينه‌اي دولت را در بند و تبصره‌هاي مختلف نهايي كرد. با تصويب بند ج تبصره ۴ لايحه بودجه ۱۴۰۴ در بخش هزينه‌اي، نمايندگان مجلس ضمن تعيين نحوه‌ هزينه‌كرد بودجه پژوهشي شركت‌هاي دولتي و بانك‌ها مصوب كردند كه كاهش اعتبارات هزينه امور پژوهشي شركت‌ها، بانك‌ها و موسسات انتفاعي وابسته به دولت ممنوع است.

با تصويب بندهاي (الف) و (ب) تبصره ۵ لايحه بودجه ۱۴۰۴ در بخش هزينه‌اي، جابه‌جايي اعتبار هر يك از دستگاه‌هاي اجرايي از اعتبارات هزينه‌اي به اعتبارات تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي مجاز شد.

با تصويب بند ت تبصره ۵ لايحه بودجه ۱۴۰۴ در بخش هزينه‌اي، تمامي صندوق‌هاي بازنشستگي مكلف به ثبت اطلاعات صندوق و شركت‌هاي تابعه و وابسته كنترلي خود به‌ صورت ۳ ماه يك‌ بار در سامانه جامع بودجه مستقر در سازمان برنامه و ‏بودجه شدند. با تصويب بند الف تبصره ۶ لايحه بودجه ۱۴۰۴ در بخش هزينه‌اي، دولت مكلف شد كه ۱۵ درصد حقوق دولتي معادن را در حساب خاصي نزد خزانه داري كل كشور منظور كرده و در استان‌هاي داراي معادن هزينه كند. با تصويب بند پ تبصره ۶ لايحه بودجه ۱۴۰۴ در بخش هزينه‌اي، نمايندگان مجوز واردات يك دستگاه خودرو متناسب با وضعيت جانبازي ايثارگران را در لايحه بودجه ۱۴۰۴ صادر كردند. با تصويب بند الف تبصره ۷ لايحه بودجه ۱۴۰۴ در بخش هزينه‌اي، مقرر شد كه حداقل ۸۵ درصد از اعتبار مورد نياز براي اجراي طرح‌هاي توليد آب و توسعه زيرساخت‌هاي آب و خاك كشاورزي به عنوان سهم كمك بلاعوض دولت هزينه شود. با تصويب بند ب تبصره ۷ لايحه بودجه ۱۴۰۴ در بخش هزينه‌اي، سازوكاري براي نصب كنتور هوشمند چاه‌هاي كشاورزي مشخص شد. با تصويب بند الحاقي ۱ تبصره ۷ لايحه بودجه ۱۴۰۴ در بخش هزينه‌اي، نمايندگان دولت را مكلف كردند حداقل سه درصد از منابع اختصاص يافته از محل افزايش سهم دولت از صندوق توسعه ملي را جهت اجراي طرح‌هاي عمراني آب و خاك هزينه كند. با تصويب بند الحاقي ۲ تبصره ۷ لايحه بودجه ۱۴۰۴ در بخش هزينه‌اي، وزارت امور اقتصاد و دارايي مكلف شد تا از محل منابع حاصل از مولدسازي اموال غيرمنقول مازاد وزارت جهاد كشاورزي، هشتاد درصد (۸۰%) را به صندوق‌هاي حمايت از توسعه بخش كشاورزي و بيست درصد (۲۰%) را براي افزايش سرمايه به بانك كشاورزي اختصاص دهد تا در راستاي توليد و تقويت مالي بخش كشاورزي به كشاورزان تسهيلات پرداخت نمايد. با تصويب بند ب تبصره ۸ لايحه بودجه ۱۴۰۴ در بخش هزينه‌اي، دانشجويان دانشگاه‌هاي دولتي، دانشگاه آزاد اسلامي و جهاد دانشگاهي بر اساس سرانه دانشجويي، وام شهريه دريافت خواهند كرد. با تصويب بند ت تبصره ۸ لايحه بودجه ۱۴۰۴ در بخش هزينه‌اي، صندوق‌هاي رفاه دانشجويان مكلف شدند نسبت به پيش‌بيني اعتبار لازم در فعاليت‌هاي خود به‌منظور پرداخت يارانه سود و كارمزد تسهيلات با اولويت تسهيلات مربوط به احداث و تكميل خوابگاه‌هاي متأهلين اقدام كنند.

با تصويب جز ۱ بند ث تبصره ۸ لايحه بودجه ۱۴۰۴ با عنوان «آموزش، پژوهش و فرهنگ»، شركت‌هاي دولتي، بانك‌ها و موسسات انتفاعي وابسته به دولت مندرج در قانون بودجه سنواتي مكلف شدند تا حداقل يك درصد (۱%) از اعتبار هزينه‌هاي خود را براي هم‌افزايي و ارتقاء فعاليت‌ها و توليدات فرهنگي اختصاص دهند. با تصويب بند الحاقي ۱ تبصره ۸ لايحه بودجه ۱۴۰۴ در بخش هزينه‌اي، دولت موظف شد نسبت به تخصيص حداقل سه دستگاه خودرو براي هر يك از ادارات، مناطق و دستگاه‌هاي وابسته به وزارت آموزش و پرورش در سطوح ملي، استاني و شهرستاني اقدام كنند. با تصويب بند الحاقي ۲ تبصره ۸ لايحه بودجه ۱۴۰۴ با عنوان «آموزش، پژوهش و فرهنگ»، وزارتخانه‌هاي نفت، نيرو و آموزش و پرورش و سازمان برنامه و بودجه كشور مكلف به تعيين الگوي مصرف آب، برق و گاز كليه واحدهاي آموزشي دولتي وزارت آموزش و پرورش و دانشگاه‌هاي وابسته شدند.

در جريان رسيدگي به بخش هزينه‌اي لايحه بودجه ۱۴۰۴ كل كشور، با تصميم حميدرضا حاجي بابايي نايب‌رييس مجلس كه رياست جلسه را بر عهده داشت بند پ تبصره ۸ اين لايحه جهت بررسي بيشتر پيشنهادات ارايه شده و همچنين رفع ابهامات وارده، به كميسيون تلفيق بودجه ارجاع داده شد.

حمايت يا ورود مجلس به اقتصاد

در جلسه ديروز مجلس بحث‌هاي مختلفي درباره نحوه پيگيري سياست‌هاي اقتصادي نيز مطرح شد. نمايندگان سابق نيز ايده‌هايي را درباره آينده همكاري‌هاي اقتصادي دو قوه مطرح كردند. نماينده خميني‌شهر در مجلس شوراي اسلامي با بيان اينكه «بايد مجلس قرارگاه اقتصادي تشكيل دهد»، گفت: چه زماني مي‌خواهيم مدل كار خود را عوض كنيم و يك مقدار به بحث‌هاي معيشتي مردم برسيم؟ حجت‌الاسلام محمدتقي نقدعلي در جلسه علني مجلس شوراي اسلامي در تذكري با اشاره به اينكه «آن چيزي كه باعث مي‌شود نظام اسلامي سرپا بماند، اميد مردم بالاخص نسل جوان است» بر رسيدگي و توجه به مسائل اساسي مردم به خصوص از سوي مجلس دوازدهم تاكيد كرد. وي با بيان اينكه «بايد مجلس قرارگاه اقتصادي تشكيل دهد»، گفت: چه زماني مي‌خواهيم مدل كار خود را عوض كنيم و يك مقدار به بحث‌هاي معيشتي مردم برسيم؟

وي معتقد است: اكثر پيشنهاداتي كه در جريان بررسي لايحه بودجه داده مي‌شود، تاثيري بر زندگي و معيشت مردم ندارد. علي نيكزاد نايب‌رييس مجلس در پاسخ به اين تذكر گفت: همه دنيا و كشور مي‌داند كه يك اتفاقي افتاد و حضرت آيت‌الله رييسي شهيد شد؛ بعد از آن مردم‌سالاري ديني به معناي واقعي معني شد و مردم در انتخابات شركت كردند. حضرت آقا فرمودند كه هيچ كاري نبايد عقب بيفتد، مجلس خبرگان و مجلس شوراي اسلامي شكل گرفت و مراسم تحليف و تنفيذ رييس‌جمهور انجام شد. بنابراين در اين اتفاقي كه افتاده بود، مجلس مقصر نبود. در دنيا هر كجا چنين اتفاقي مي‌افتاد، قطعا نظام حكمراني دچار اختلال مي‌شد اما در كشور ما همه‌چيز پيش رفت. وي افزود: اكنون هم مجلس هر روز ‌در سه شيفت لايحه بودجه را بررسي مي‌كند. درباره آن قرارگاه اقتصادي هم كه مدنظر شماست، تقريبا كميسيون‌هاي تخصصي ما به ويژه كميسيون‌هاي اقتصادي اين كارها را انجام مي‌دهند تا بتوانيم برمشكلات اقتصادي و معيشتي مردم فائق آييم. همچنين مهرداد گودرزوند چگيني نماينده رودبار نيز در تذكري گفت: نبايد اجازه داده شود برخي از نمايندگان از پشت تريبون، مجلس را زير سوال ببرند. وي افزود: مي‌گويند يك سال از عمر مجلس دوازدهم گذشته در حالي كه شش ماه از تشكيل اين دوره مجلس مي‌گذرد علاوه بر آن روز گذشته نيز رييس مجلس در جلسه غيرعلني درباره اتفاقات سوريه توضيحاتي را ارايه كرد اما آقايان در جلسه حضور نداشتند.

همچنين نايب‌رييس سابق كميسيون امور داخلي كشور و شوراها در مجلس، تاكيد كرد: اعتماد عمومي مردم مهم‌ترين سرمايه نظام است كه بايستي همه دولتمردان، حكمرانان، نمايندگان مجلس و تمام اركان كشور براي حفظ و ارتقاي آن تلاش كنند. محمدحسن آصفري با اشاره به مهم‌ترين اولويت كشور، بيان كرد: از نگاه بنده مهم‌ترين اولويت امروز كشور مباحث اقتصادي است. امروز دولت بايستي تمام تلاش خود را براي حل مسائل اقتصادي كشور و كنترل گراني كالاها به كار ببندد. بايد جلوي نارضايتي مردم را گرفت. نبايد تصميماتي از سوي مسوولان اتخاد شود كه اعتراض مردم را به دنبال داشته باشد. وي در ادامه اظهار كرد: انتظار مي‌رود دولت تلاش خود را براي كنترل گراني‌ها به كار ببندد. بايد جلوي برخي اقدامات كه مي‌تواند بهانه به دست دشمنان نظام دهد، گرفته شود. اعتماد عمومي مردم مهم‌ترين سرمايه نظام است كه بايستي همه دولتمردان، حكمرانان، نمايندگان مجلس و تمام اركان كشور براي حفظ و ارتقاي آن تلاش كنند. نماينده ادوار مجلس شوراي اسلامي، تصريح كرد: انتظار مي‌رود برنامه‌هاي دولت در حوزه اقتصادي باشد. بايد جلوي هرگونه افزايش قيمت‌ها گرفته شود. از سوي ديگر موضوع سياست خارجي حائز اهميت است. دولت بايد تلاش كند در حوزه ديپلماسي با تدبير و برنامه پيش برويم. بايد از اقدامات نسنجيده در عرصه سياست خارجي پرهيز شود. سياست خارجي كشور ما نياز به يك كالبدشكافي جدي دارد. بايد در عرصه خارجي تلاش كنيم با همه كشورها به جز رژيم صهيونيستي كه آن را به عنوان يك دولت قبول نداريم، ارتباط خود را تقويت كنيم. وي در ادامه تاكيد كرد: از سوي ديگر بايد جلوي سوءاستفاده و رانت خواري‌هايي كه منجر به دل نگراني و دلواپسي مردم‌مي شود، گرفته شود. در عرصه قانون‌گذاري نيز اولويت مجلس بايد بيشتر پيرامون مسائل اقتصادي باشد. موضوعاتي مانند حجاب بسيار اهميت دارد، اما نبايد از مسائل اساسي كشور غافل شد. بايد تلاش همه مسوولان افزايش رضايتمندي مردم باشد. وي در پايان با بيان اينكه براي ما اهميت دارد كه چه دولت‌هايي در كشورهاي همسايه ما استقرار پيدا مي‌كنند و نمي‌توانيم نسبت به آن بي‌تفاوت باشيم گفت: جمهوري اسلامي ۴۵ سال توانسته جلوي تمام تهديدات بايستد. ما تهديدهاي بزرگي را پشت سر گذاشتيم. امروز ايران يك كشور مقتدر و توانمندي است كه تا زماني كه مردم پاي انقلاب و كشور خود ايستاده باشند، كسي نمي‌تواند تعرضي به آن داشته باشد. بزرگ‌ترين مدافع كشور ما قبل از مسائل نظامي حمايت مردمي است كه بايد حفظ شود. به اين ترتيب نخستين آزمون مهم از همكاري دو قوه با يكديگر بر سر تصويب بودجه در هفته‌هاي آينده تكليفش مشخص خواهد شد و بايد ديد كه ايده اين همكاري دو جانبه در سال آينده به چه شكل به اجرا در مي‌آيد.