نفت ايران مسافر جاده‌هاي پيچ‌درپيچ تحريم!
تحريم‌هاي بين‌المللي عليه ايران در سال‌هاي اخير نه‌تنها بر اقتصاد كشور تاثيرات عميقي داشته، بلكه مسيرهاي صادرات نفت ايران را نيز دگرگون كرده است. هرچند ايران به عنوان يكي از بزرگ‌ترين دارندگان ذخاير نفتي جهان شناخته مي‌شود، اما تحريم‌هاي گسترده امريكا و كشورهاي غربي، اين كشور را به اتخاذ روش‌هاي نوآورانه و پيچيده براي صادرات نفت وادار كرده است.
تعادل | گلناز پرتوي مهر |
تحريم‌هاي بين‌المللي عليه ايران در سال‌هاي اخير نه‌تنها بر اقتصاد كشور تاثيرات عميقي داشته، بلكه مسيرهاي صادرات نفت ايران را نيز دگرگون كرده است. هرچند ايران به عنوان يكي از بزرگ‌ترين دارندگان ذخاير نفتي جهان شناخته مي‌شود، اما تحريم‌هاي گسترده امريكا و كشورهاي غربي، اين كشور را به اتخاذ روش‌هاي نوآورانه و پيچيده براي صادرات نفت وادار كرده است.
به گزارش خبرنگار «تعادل»، پيش از اعمال تحريم‌هاي گسترده در سال‌هاي اخير، نفت ايران از طريق مسيرهاي معمول به بازارهاي جهاني مي‌رسيد. اما با افزايش فشارهاي اقتصادي و محدوديت‌هاي بانكي، صادرات نفت ديگر نمي‌تواند مانند گذشته به شكل مستقيم انجام شود. اكنون ايران مجبور است از شبكه‌اي پيچيده و چندلايه استفاده كند كه شامل تغيير مسيرهاي حمل‌ونقل، مخفي‌كاري در محموله‌ها و همكاري با واسطه‌هاي خارجي است.
يكي از استراتژي‌هاي ايران براي دور زدن تحريم‌ها استفاده از كشتي‌هايي است كه هويت خود را پنهان مي‌كنند. اين كشتي‌ها اغلب سيستم‌هاي ردياب خود را خاموش كرده و با پرچم كشورهاي ثالث حركت مي‌كنند. همچنين تغيير اسناد محموله‌ها و ارايه اطلاعات جعلي به مقاصد بين‌المللي بخشي از اين روند پيچيده است. اين روش‌ها به ايران كمك كرده تا همچنان در بازار جهاني نفت حضور داشته باشد، هرچند به قيمت افزايش هزينه‌ها و ريسك‌هاي تجاري.
با محدوديت دسترسي به خريداران سنتي، ايران مجبور شده است به بازارهاي جايگزين روي بياورد. چين، هند و برخي كشورهاي آسيايي همچنان از خريداران نفت ايران محسوب مي‌شوند، اما روابط تجاري با اين كشورها نيز تحت فشار تحريم‌ها قرار دارد. علاوه بر اين، برخي محموله‌هاي نفتي ايران از طريق واسطه‌هاي غيررسمي و با تخفيف‌هاي قابل‌توجه به دست خريداران كوچك‌تر مي‌رسد.
هرچند تحريم‌ها باعث كاهش درآمد نفتي ايران شده، اما در عين حال زمينه‌اي براي نوآوري و تقويت زيرساخت‌هاي صادراتي فراهم آورده است. ايران با استفاده از تجربه‌هاي پيشين، توانسته راه‌حل‌هايي براي حفظ جريان صادرات پيدا كند. يكي از اين راه‌حل‌ها، توسعه همكاري‌هاي دوجانبه و منطقه‌اي با كشورهايي است كه روابط نزديك‌تري با ايران دارند. در حالي كه تلاش‌هاي ديپلماتيك براي احياي توافق هسته‌اي و لغو تحريم‌ها همچنان ادامه دارد، مسير صادرات نفت ايران همچنان با موانع زيادي روبه‌رو است. اگرچه ايران نشان داده كه مي‌تواند حتي در سخت‌ترين شرايط نفت خود را به بازارهاي جهاني برساند، اما هزينه‌هاي اقتصادي و سياسي اين روش‌ها سنگين است. تحريم‌ها اگرچه مسير صادرات نفت ايران را پيچيده‌تر و دشوارتر كرده‌اند، اما نتوانسته‌اند جريان صادرات را به‌طور كامل متوقف كنند. ايران با استفاده از شبكه‌هاي غيررسمي، تغيير مسيرهاي سنتي و ايجاد بازارهاي جديد، همچنان به فروش نفت ادامه مي‌دهد. با اين حال، اين مسير پرپيچ‌وخم، تنها با رفع تحريم‌ها مي‌تواند به شكلي پايدار و شفاف ادامه پيدا كند. تحريم‌ها نه‌تنها يك چالش، بلكه آزموني براي تاب‌آوري و نوآوري اقتصادي ايران بوده است؛ آزموني كه ايران تاكنون با سختكوشي و انعطاف‌پذيري در برابر آن ايستادگي كرده است. همچنين مديرعامل شورون اعلام كرد كه تحريم‌هاي كنوني واشنگتن عليه تهران تنها مسير صادرات محموله‌هاي نفتي ايران را تغيير داده است.
مايكل ويرث در انديشكده شوراي آتلانتيك گفت: تحريم‌هاي كنوني ايالات متحده امريكا عليه تهران واقعا بشكه‌هاي ايران را از بازار دور نگه نداشته، بلكه مسير آنها را تغيير داده است. وي افزود: اين اوضاع درباره بسياري از تحريم‌هاي اعمال‌شده صادق است، اين محدوديت‌ها واقعا عرضه را كاهش نداده و تنها مسيرهاي عرضه را تغيير داده است. مديرعامل شورون گفت: شورون كه تنها توليدكننده امريكايي نفت در ميدان‌هاي نفتي ونزوئلاست، با تيم دونالد ترامپ، رييس‌جمهوري منتخب ايالات متحده، درباره فعاليت‌هايش در اين كشور مذاكره نكرده است.
صنعت نفت ونزوئلا از سال ۲۰۱۹ ميلادي تحت تحريم‌هاي ايالات متحده بوده است. اين محدوديت‌ها به‌منظور محدود كردن درآمد نفتي اين كشور و مقابله با نيكلاس مادورو، رييس‌جمهوري ونزوئلا در واكنش به نتايج انتخابات سال ۲۰۱۸ و انتخابات مورد مناقشه سال ۲۰۲۴ در نظر گرفته شده است. شورون از سال ۲۰۲۲ ميلادي مجاز به صادرات نفت براي بازپرداخت سود سهام پرداخت‌نشده از شريكان سرمايه‌گذاري مشترك بوده است. ويرث با بيان اينكه هدف از اين تصميم حمايت از سياست ايالات متحده درباره ونزوئلا و فراهم كردن آينده بهتر براي اين كشور است، گفت: ما تلاش داريم در ونزوئلا بمانيم و در عين حال با دولت امريكا هم همكاري كنيم. از آنجا كه شركت‌هاي ديگر ونزوئلا را ترك كرده‌اند و با شركت‌هايي از روسيه و چين جايگزين شده‌اند اگر بخواهيم از ونزوئلا خارج شويم، به احتمال زياد حضورمان در آنجا به پايان مي‌رسد و بدون شك اين همان جايي است كه ما با آنها درگير هستيم. كاهش محدوديت‌ها براي شورون و ديگر شركت‌هاي نفتي، در زمان دولت جو بايدن، رييس‌جمهوري امريكا انجام شد و مشخص نيست كه سياست دولت ترامپ در آينده چگونه خواهد بود.
ارسال محموله‌هاي نفتي از ونزوئلا به ايالات متحده از سوي شورون در ماه گذشته ميلادي در قالب مجوز سال ۲۰۲۲ دولت بايدن، ۲۳۸ هزار بشكه در روز بوده است.
ويرث همچنين درباره ذخيره‌سازي‌هاي راهبردي نفت امريكا گفت: دولت در تلاش است پس از بزرگ‌ترين برداشت از ذخيره‌سازي‌ها در سال ۲۰۲۲ كه به پايين‌ترين سطح خود در ۴۰ سال اخير رسيده است، آنها را دوباره پر كند.