مسير پر تنش بورس تهران

مسير بورس تهران پس از چند روز سرخ پوشي روشن شد و در معاملات سومين روز كاري هفته شاخص‌هاي بازار سهام رخت سبز بر تن كردند. اين روند صعودي تالار شيشه‌اي درحالي رخ مي‌دهد كه ساير بازارهاي مالي نيز به دلايل مختلف از جمله سقوط سوريه و تحولات خاورميانه شرايط صعودي قابل قبولي را پشت سر مي‌گذارند.

در معاملات روز گذشته قيمت دلار نيمايي در آستانه 54 هزار توماني قرار گرفت و در روزهاي آينده دلار نيما وارد محدوده 54 هزار توماني مي‌شود. از سوي ديگر قيمت دلار بازار آزاد نيز در محدوده 72 هزار توماني قرار گرفت و به نظر مي‌رسد كه دلار در اين هفته ركوردشكن باشد.

نرخ دلار نيما و بازار آزاد براي بورس بسيار مهم است و مي‌تواند تا حدودي روند معاملات را تغيير دهد. افزايش قيمت دلار نيما و از سوي ديگر ثبات نسبي قيمت دلار بازار آزاد كه نزديك شدن اين دو نرخ به يكديگر را در پي دارد مي‌تواند آينده بازار سهام را تضمين سازد.

كارشناسان عقيده دارند كه نزديك شدن دلار آزاد و نيما هم به نفع اقتصاد و هم شركت‌هاي صادركننده و كاموديتي محور خواهد بود. همچنين، با نزديك شدن فاصله اين دو نرخ، زنجيره توليد حاشيه سود بهتري خواهد داشت و حجم صادرات رسمي شركت‌ها نيز به‌طور قطع افزايش مي‌يابد.

بازارهاي موازي نيز همانند دلار و بورس شرايط خوبي دارند و هر يك ركوردهاي خاصي را تجربه مي‌كنند. برخي از كارشناسان عقيده دارند كه به علت تحولات خاورميانه شاهد افزايش نفت و كاموديتي‌ها در ميان‌مدت خواهيم بود و در اين بازه زماني بازار سرمايه نيز به علت سيگنال‌هاي ناشي از رشد نفت و كاموديتي‌ها روند روبه بالا را تجربه خواهد كرد.

برخي از كارشناسان عقيده دارند كه از دلايل رشد بورس عرضه نقره در بورس كالاست از روز جاري قرار است عرضه نقره در بورس رقم بخورد. پذيرش شمش نقره استاندارد با خلوص ۹۹۹.۹ در خزانه بورس كالا از آبان ماه آغاز شده و از سه شنبه ۲۰ آذر ماه معاملات گواهي سپرده شمش نقره و قرارداد آتي مبتني بر آن در بورس كالا كليد خواهد خورد.

معاملات گواهي سپرده شمش نقره، معاف از ماليات بر ارزش افزوده بوده و هر واحد گواهي سپرده، معادل يك گرم نقره خواهد بود. امكان تحويل فيزيكي شمش نقره‌ خريداري شده وجود دارد؛ اما با توجه به اينكه نقره مشمول ماليات بر ارزش افزوده است، فردي كه قصد تحويل فيزيكي آن را از خزانه بورس كالا دارد، موظف به پرداخت ماليات بر ارزش افزوده خواهد بود. در شرايط تورمي، افزايش بسترهاي سرمايه‌گذاري شفاف و مطمئن بر پايه دارايي‌هايي همچون طلا و نقره و ساير كالاها، كمك مي‌كند كه فعاليت‌هاي سفته‌بازي كه به انگيزه حفظ ارزش پول در بازارهاي دلار، خودرو و مسكن انجام مي‌شود، كاهش يابد و يك مسير مطمئن و شفاف تامين مالي براي توليدكنندگان ايجاد شود.

تنش در خاورميانه

هفته جاري با تنش بسيار شديد در خاورميانه آغاز شد و حكومت بشار اسد سقوط كرد. همين موضوع شوك زيادي به بازارهاي مالي وارد شد و به عقيده بسياري از كارشناسان تا زماني كه سوريه به آرامش نسبي نرسد بازارها شرايط چندان مطلوبي نخواهند داشت و هر چند وقت يك‌بار شاهد نوسان در بازارهاي مالي خواهيم بود. اگر به موضوع منطقي نگاه كنيم دقيقا به همين شكل است زماني كه يك بخش از خاورميانه دچار تنش مي‌شود، تمامي منطقه تحت تاثير قرار مي گیرد و پس از آن احتمال سقوط برخي از بازارها نيز وجود دارد.

از سوي ديگر با حضور برخي از كشورها خاورميانه چندان آرامش ندارد و هر چند وقت يك‌بار شاهد تنش در يكي از كشورها هستيم؛ در نتيجه هر چند ماه يك‌بار بازارها نوسان سنگیني را متحمل مي‌شوند و به حالت عادي و معمول خود باز مي‌گردند.

مي‌توان گفت كه يكي از مهم‌ترين عوامل تاثيرگذار بر بازارهاي بورس، ثبات سياسي است. سقوط يك حكومت مي‌تواند به ناآرامي‌هاي بيشتر و افزايش ريسك سرمايه‌گذاري منجر شود كه به‌طور كلي بر بورس تأثير منفي مي‌گذارد. همچنين ادامه درگيري‌ها پس از سقوط حكومت مي‌تواند به زيرساخت‌ها آسيب رسانده و فعاليت‌هاي اقتصادي را مختل كند. اين امر مي‌تواند به كاهش توليد، افزايش بيكاري و در نتيجه كاهش سود شركت‌ها منجر شود.

از سوي ديگر هر حكومتي جديد ممكن است سياست‌هاي اقتصادي متفاوتي را بگيرد. اين تغييرات مي‌توانند بر ارزش پول ملي، نرخ تورم، نرخ بهره و ساير عوامل اقتصادي تاثيرگذار بر بورس تاثير بگذارند. اكنش جامعه جهاني به سقوط حكومت نيز بسيار مهم است. تحريم‌ها، كمك‌هاي اقتصادي و حمايت‌هاي سياسي مي‌توانند بر اقتصاد سوريه و در نتيجه بر بورس تاثير بگذارند.

به گفته كارشناسان اوضاع سوريه بسيار پيچيده است و عوامل متعددي در آن دخيل هستند. پيش‌بيني دقيق پيامدهاي سقوط حكومت بر بورس بسيار دشوار است. همچنين اثرات سقوط حكومت بر بورس ممكن است در كوتاه‌مدت منفي باشد، اما در بلندمدت با بهبود شرايط سياسي و اقتصادي، بازار بورس مي‌تواند بهبود يابد.

بازار از نگاه معاملات

در سومين روز كاري هفته يعني دوشنبه 19 آذر 1403، شاخص‌هاي بازار سرمايه برخلاف روز گذشته روند صعودي داشتند و شاخص كل بورس در اين روز با افزايش 54 هزار و 195 واحدي معادل 2.21 درصد به محدوده 2 ميليون و 206 هزار واحدي رسيد. همچنين شاحص كل هم وزن نيز 16 هزار و 699 واحد معادل 2.11 درصد صعود را تجربه كرد تا در محدوده 806 هزار و 960 واحدي بايستاد. در سوي ديگر معاملات نيز شاخص كل فرابورس 375 واحد معادل 1.55 درصد رشد كرد و به تراز 24 هزار و 655 واحدي رسيد.

در اين روز حدود 2520 ميليارد تومان خالص ورود نقدينگي به بورس رقم خورد كه در 19 ماه گذشته يك ركورد محسوب مي‌شود.

در اين بين 93 درصد نمادها مثبت بودند و تنها 7 درصد ديگر منفي معامله شدند؛ همچنين ارزش معاملات خرد نسبت به بازار روز گذشته با 19 درصد افت همراه بود. ارزش صف‌هاي خريد 120 درصد رشد داشت و ارزش صف‌هاي فروش هم با رشد 184 درصدي نسبت به روز گذشته همراه بود.

در اين روز صنايع خرده فورشي به استثناي وسايل نقليه موتوري، پيمانكاري صنعتي، مخابرات، خودرو، فعاليت مهندسي، نوشيدني، ساير مواد معدني، فعاليت‌هاي مرتبط با اوراق بهادار، بنادر و كشتيراني، توليد فلزات گرانبهاي غيرآهن، حمل و نقل بار زميني، انبوه‌سازي املاك و مستغلات، كاشي و سراميك، زغال سنگ، سخت افزار و تجهيزات، حفاري، بانك‌ها و موسسات اعتباري، قطعات خودرو و خدمات رفاهي- برق با بازده مثبت مواجه شدند.

همچين بازدهي هفتگي بورس و ساير بازارهاي مالي نيز مثبت شد. بر همين اساس بورس تهران حدود 2 درصد، فرابورس 2.9 درصد، دلار 2.2 درصد، سكه 1.28 درصد و نفت 0.63 درصد بازدهي مثبت هفتگي را ثبت كردند.