بورس روي خط نوسان

روز گذشته مسير شاخص كل و شاخص هم‌وزن بازار سرمايه از يكديگر جدا شد و هر يك مسير جديد را در پي گرفتند. در اين روز شاخص كل بورس مثبت و شاخص هم‌وزن منفي شدند؛ با وجود اين شرايط همچنان شاهد رشد سهام بازار از كف هستيم كه اين موضوع مي‌تواند آينده بازار سهام را تضمين کند.

درحال حاضر بازار سرمايه تقريبا هر روز با ورود نقدينگي روبرو مي‌شود كه اين پول در ميان مدت مي‌تواند به يك نقدينگي قابل توجه تبديل شود و شرايط بهتري براي بازار سهام رقم بزند. اين درحالي است كه بازار سهام چهارسال با كمبود نقدينگي مواجه بوده و اكنون پس از ماه‌ها نزول درحال جبران‌هاي نسبتا خرد است.

به‌طور كلي عدم اطمينان و كمبود نقدينگي طي يك ماه تا حدود زيادي ترميم پيدا كرده و شرايط بهتري براي بازار سرمايه درحال رقم خوردن است. اما نكته قابل توجه اينجاست كه اگر در ادامه مسير اين روند دخالت يا دستكاري در بازار صورت بگيرد مجددا به شرايط بازار طي چهارسال اخير بازخواهيم گذشت و به نوعي بازار روند نزولي و اطلاحي جديدي را طي خواهد كرد.

درحال حاضر بازار سرمايه نياز به آرامش و عدم دخالت دارد و اگر اين روند ادامه‌دار باشد صعود بورس نيز قطعي خواهد بود. به هر ترتيب بايد صبور بود و ديد كه آيا روند بازار سهام در هفته‌ها و روزهاي آينده تغيير مي‌كند يا خير.

از سوي ديگر بايد به اين نكته توجه داشت كه عملكرد مالي شركت‌هاي بورسي و گزارش‌هاي فصلي آنها از عوامل كليدي هستند كه به‌طور مستقيم بر روند بورس تاثير مي‌گذارند. اگر بيشتر شركت‌ها عملكرد مثبتي داشته باشند و گزارش‌هاي مالي خود را با سودآوري مناسب ارايه دهند، اين امر باعث جلب اعتماد سرمايه‌گذاران به بازار مي‌شود. به‌ويژه در صنايع مرتبط با مواد اوليه، پتروشيمي، فولاد و محصولات كشاورزي، كه بر اساس تحولات جهاني قيمت‌ها و سياست‌هاي داخلي مي‌توانند نوسانات زيادي را تجربه كنند، به دليل وابستگي به قيمت‌هاي جهاني، اين صنايع نقش ويژه‌اي در روند كلي بورس دارند.

اين روزها خبرهاي زياد و موثري پيرامون بازارسرمايه بين اهالي و فعالان بازار عنوان شد، اما مهم‌ترين خبر طي مدت اخير حذف دلار نيما و راه‌اندازي بازار توافقي ارز بود؛ اتفاقي كه باعث كاهش شكاف ارزي مي‌شود و اختلاف ميان دلار آزاد و دلار رسمي را تا حدود زيادي كم مي‌كند اما همچنان قيمت دلار بازار آزاد ركوردشكني مي‌كند. شركت‌ها و صنايع صادرات محور مي‌توانند به نرخ بالاتري ارز حاصل از صادرات خود را به فروش برسانند و ديگر مثل گذشته با يك نرخ كم و غيرمنطقي نسبت به دلار بازار آزاد، دلارهاي خود را حراج نمي‌كنند و اين مي‌تواند تاثير بسزايي در سودآوري اين شركت‌ها در بلندمدت و ميان مدت داشته باشد؛ همچنين صحبت‌هايي از سوي وزير اقتصاد بانك مركزي براي رييس سازمان بورس به گوش مي‌رسد مبني بر كاهش موثر نرخ بهره و نرخ اوراق دولتي كه در صورت تصويب و اجرايي شدن آن يك نيروي محرك خوب ديگري براي بازارسرمايه تا پايان سال ايجاد خواهد شد.

همچنين در كوتاه‌مدت، بورس ممكن است تحت تاثير نوسانات ارزي و سياسي قرار گيرد. به‌ويژه اگر مذاكرات هسته‌اي به نتيجه نرسد يا شرايط اقتصادي داخلي بدتر شود، احتمال نوسانات منفي در بورس وجود دارد. در مقابل، در صورت وجود ثبات نسبي در سياست‌هاي داخلي و خارجي و همچنين حمايت‌هاي اقتصادي از بورس، مي‌توان اميدوار بود كه بازار به مسير صعودي ادامه دهد. اما در بلندمدت، پيش‌بيني روند بورس ايران پيچيده‌تر است. اگر تحريم‌ها كاهش يابند و اقتصاد كشور به سمت رشد پايدار حركت كند، مي‌توان انتظار داشت كه بورس ايران در آينده‌اي نه چندان دور شاهد روندي صعودي و جذاب باشد. در غير اين صورت، بورس همچنان با ريسك‌هاي زيادي روبرو خواهد بود.

مسير بورس تغيير مي‌كند؟

علي نيك‌بخت، كارشناس بازار سرمايه نوشت: «با حذف ريسك‌ها و نا اطميناني‌ها روند بازار در يك ماه اخير بهبود پيدا كرده است. فعالان بازار آپشن پيش‌بيني بهبود سهام را در پاييز امسال كرده بودند؛ به نظر پيش‌بيني آنها درست بوده و ما در پاييز شرايط بسيار بهتري را تجربه كرديم. در يك ماه اخير كه روند بازار صعودي بوده است، بازار در اوايل پاييز مقداري محتاطانه‌تر اما با ديد مثبت رفتار مي‌كرد به بيان ديگر انتظار ادامه‌دار بودن روند را از بازار آپشن با متغيرهايي كه وجود دارد مانند نوسان‌پذيري ضمني‌ يا نرخ‌هاي بهره داشته و اين روند ادامه‌دار نيز بوده است.

بعد از هيجاني كه روز شنبه در بازار اتفاق افتاد و پريميوم‌هاي بالايي كه افراد معامله مي‌كردند، در روزهاي گذشته روند معكوس شده و سطح ريسك‌پذيري در بازار آپشن مقداري كاهش پيدا كرده است. اين مطلب را زماني متوجه مي‌شويم كه پريميوم قراردادهاي در سود را با قراردادهاي در زيان مقايسه و مشاهده مي‌كنيم كه افراد حاضر هستند قيمت‌هاي بالاتري را براي قراردادهاي در سود نسبت به حالت عادي پرداخت كنند و برخلاف چند روز گذشته ديگر تقاضا براي قراردادهاي ريسكي‌تر كاهش پيدا كرده است. اين اتفاق را بايد اينگونه تفسير كرد كه سطح ريسك‌پذيري در بازار آپشن كاهش پيدا كرده است واين امر خود گوياي دو حالت است؛ يا بازار آپشن انتظار دارد كه وضعيت به همين شكل باقي بماند و مي‌خواهد مطمئن شود كه آيا اين روند ادامه‌دار خواهد بود و متغيرهاي بنيادي ديگر تغييري مي‌كند تا مقداري تكليف خود را مشخص‌تر ببيند؛ يا در حالت بدتر شايد احتمال نزول در بازار مشتقه انتظار مي‌رود و به بيان ديگر احتمالاً بازار يك اصلاحي داشته باشد.

مشكل ديگري كه بازار سرمايه همچنان با آن درگير است، بحث دامنه نوسان است كه همچنان محدوده ۳درصد باقي مانده و انتظار مي‌رود با بهبود بازار دامنه نوسان نيز دوباره به شرايط عادي خود بازگردد؛ زيرا محدود بودن دامنه نوسان، جذابيت بازار آپشن كه يكي از اصلي‌ترين بازارهاي ما براي مديريت ريسك و سرمايه است را كاهش مي‌دهد. در شرايط فعلي بايد مقداري توجه بيشتري به بحث مديريت ريسك و سرمايه داشته باشيد و به متنوع‌سازي پرتفوي خود بيشتر توجه كنيد. شايد اگر دو هفته پيش راجع به اين موضوع صحبت مي‌كردم تمايل بيشتري نسبت به ريسك كردن در بازار را پيشنهاد مي‌شد اما به سهامداران توصيه مي‌شود با روند فعلي و در كوتاه‌مدت مقداري محتاطانه‌تر رفتار كرده و به ريسك‌هاي موجود توجه داشته باشند.»

بازار از دريچه معاملات

در آخرين روز معاملاتي هفته يعني چهارشنبه 28 آذر 1403، شاخص كل و شاخص هم وزن از يكديگر واگرايي داشتند و يكي از شاخص‌ها مثبت و ديگري منفي شد. بر همين اساس در روزي كه گذشت شاخص كل بورس تهران با افزايش 6 هزار و 502 واحدي معادل 0.24 درصد نسبت به معاملات روز گذشته به تراز 2 ميليون و 680 هزار واحدي رسيد. همچنين شاخص كل هم وزن با كاهش 6 هزار و 327 واحد معادل 0.76 درصد روبه رو شد و به عدد 827 هزار و 271 واحدي رسيد. در سوي ديگر معاملات نيز شاخص كل فرابورس 54 واحد كاهش يافت و به 25 هزار و 663 واحدي رسيد.

از ميان 684 نماد بازار سرمايه در اين روز 256 نماد مثبت و 630 نماد منفي بودند. همچنين 139 نماد معادل 20 درصد صف خريد و 137 نماد معادل 20 درصد نيز صف فروش را تجربه كردند. از سوي ديگر ارزش معاملات خرد بازار سرمايه به 16 هزار و 402 ميليارد تومان رسيد.